carrelòni , nm Definizione búturu, orruga istrinta istrinta e fintzes chentza essia Sinonimi e contrari gutoniu Terminologia scientifica bdh Etimo ctl. carreró Traduzioni Francese impasse Inglese blind alley Spagnolo callejón sin salida Italiano vìcolo cièco Tedesco Sackgasse.

cuciaràda , nf Definizione cosa chi si narat unu pagu a brulla, in manera curiosa, ma chi pítziat puru / ghetai, arriciri una c. Sinonimi e contrari picotada, scafitada Etimo spn. cucharada Traduzioni Francese mot mordant Inglese biting saying Spagnolo salida, ocurrencia Italiano mòtto pungènte, mordace Tedesco bissiger Spruch.

essía , nf: essida, essita, iscia 1 Definizione su essire; logu inue si essit o si podet essire, terrinu o ortu a ue essire a fàere faina, tempus de essire o chi essit; cosa chi essit in sa carre, coment’e maladia, difetu; cosas curiosas chi si narant e chi faent erríere o a pentzare; cosa o dinare chi s'ispendhet; nau de is foedhos, sa parte chi càmbiat, in finitia, e chi giaet s'idea de cantidade (unu o medas, sing. o pl.), e de calidade (de mascu o de fémina) Sinonimi e contrari andada, disessida, tucada / essidorzu / essidura, fruscedha / gastu, ispesa | ctr. intrada, recuia Modi di dire csn: pitzocu, zòvanu de prima e. = chi ancora no connoschet logu atesu, chi est comintzendhe a essire; sa e. de sas ebbas de Sant'Antoni = sa tucada de Lolle, de su fumu, a no si torrare a bídere prus; fàghere o dare un'intrada un'e. = intrare e essire (o bogare) in lestresa; dare sa e. a una cosa = fuliarechela; dare sa e. a unu, a un'animale = lassai andai Frasi ch'est in s'ispidale, ma oe lu ponent in essida ◊ candho s'illieraiat, sa mama faghiat sa prima essida a s'incresiare ◊ sas essidas tuas za!… no torras prus, eite?! ◊ manteniat sa vintza in possa che a s'ocru e dontzi essita fit a inie ◊ tucaiat cada die a domo de sa mama: custa fit sa essida sua 2. burrincu afissiau: candu movit a sartu, carriau, a sa essia s'istrumpat e no movit prus 3. custa essida chi zughes in sa pedhe bido chi si est isparta! 4. arratza de essidas chi faghes, candho faedhas!…◊ sas essidas de Nàniu, chi nachi su chi at fatu a sa muzere tiat àere sanadu su babbu puru!…◊ si fuint postos a ríere intenninne cussa essida ◊ est minore ma faghet de cudhas essidas paret unu mannu! Etimo srd. Traduzioni Francese sortie Inglese exit, going out, witty remark Spagnolo salida Italiano uscita, battuta Tedesco Ausgang, witziger Einfall.

iscía 1 , nf: essia*, issia, issida, issita Definizione su essire; logu inue si essit o faet a essire, tempus de essire o chi essit e fintzes filada o bandha chi si leat, iscopu; cosa chi essit in sa carre, coment'e maladia; cosas chi si narant e chi faent a erríere o a pentzare; cosa o dinare chi s'ispendhet / issita de còchere = cabruncu Sinonimi e contrari disessida / ttrs. iscida / essidorzu, essidura, fruscedha / gastu, ispesa | ctr. intrada Frasi dae sas primas issitas a campagna chin custas pacas bestiedhas l'aiant aproegliatu 2. inoche est sa issia de sa bidha ◊ soe chircandhe un'issita dinnitosa a sa vita mea! 4. Tziu Máuru l'ascurtat ridendhe divertitu po tzertas issitas Traduzioni Francese sortie Inglese exit Spagnolo salida Italiano uscita Tedesco Ausgang.

istròfa , nf Definizione cosa chi si narat a befa, po erríere Sinonimi e contrari ciacota, cionfra, dríngula Frasi oe sas istrofas sunt chitulanas Traduzioni Francese lazzi Inglese joke Spagnolo salida, broma Italiano lazzo Tedesco Schnurre.

pensàda , nf: pentzada, pentzara, pessada Definizione su pentzare (si narat fintzes incurtzau a sa tónica: pensà); su chi si pentzat o idea, pruschetotu bistu coment'e manera de bínchere una dificurtade, de fàere ccn. cosa Sinonimi e contrari apensamentu, idea, penseri, pensu / ttrs. pinsada 2. a ndhe faghet, totu, de pessadas su pisedhu!…◊ m'abbàida arratza de pessada, a pònnere fogu! ◊ a ndhe cheres bídere de pessada a pònnere cuss'isterzu in su fogu: lu guastat! ◊ no cretas, prendha amada, chi intre pro ti afaltzare, ca tiat èssere mala sa pensada! ◊ ideas, pessadas, dissinnos, chistionos, istúdiu, totu fit in italianu ◊ a nci betari totu s'abba chi calàt de su monte fut una pensà mala ◊ apu fatu sa pentzara de mi bufai un'ou a surbidura Etimo srd. Traduzioni Francese idée Inglese bright idea Spagnolo ocurrencia, salida Italiano pensata, trovata Tedesco Denken, Idee, Gedanke.

tucàda , nf Definizione su tucare, essire, andhare a calecunu logu, a fàere viàgiu / sa t. de Lolle, de s'àinu a paza = andhada chentza torrada, s'andhada de su fumu Sinonimi e contrari andada, essida, tuca | ctr. assuprida, bénnida, firmada, torrada Frasi arratza de tucada sa chi at fatu: no torrat prus!…◊ a sa tucada dae bidha fit tempus bonu, ma como si ch'est annuadu ◊ cales cussizos ti apo a dare prima de sa tucada, prima de sa dispedida? 2. at fatu sa tucada de s'àinu a paza Etimo srd. Traduzioni Francese départ Inglese start, departure Spagnolo salida Italiano partènza, dipartita Tedesco Aufbruch, Abreise.

«« Cerca di nuovo