abejài , vrb Definizione pentzare meda o èssere apedhiau a calecuna cosa (giogu, trebbalu, àteru), agiummai maniàticu Frasi ma lah ca est abejau cun cussa loredha, lah!… Traduzioni Francese se fixer Inglese to be a stickler Spagnolo tener manía Italiano avére una fissazióne Tedesco eine fixe Idee haben.

berinízu , nm Definizione idea mala a essire de conca Sinonimi e contrari abeju, berrinzu, grima, lollória, violu Frasi l'ant leadu a corpos ma no che li est essidu su berinizu de bi torrare a proare! Traduzioni Francese idée fixe Inglese obsessed idea Spagnolo obsesión Italiano idèa fissa Tedesco Zwangsvorstellung, fixe Idee.

bidhídhiri , nm Definizione idea maca, istrambeca, badhine Sinonimi e contrari adhídhiu, bibbirriu, billèlleres, birbillitzu, bremmigorru, crichivellu, muschinada, píspara, treca, tzelevriada, tzintzirilliu, viúscula, zibbírriu Frasi ti ndhe benit, a tie, de bidhídhiris a conca!…◊ no ti sunt passados ancora sos bidhídhiris?! Etimo srd. Traduzioni Francese idée bizarre Inglese odd idea Spagnolo idea peregrina, extravagante Italiano idèa bizzarra Tedesco wunderliche Idee.

cascabédhu, cascabéllu , nm: cascavèglia, cascavégliu, cascavellu Definizione idea badhinosa, pistighíngiu, pentzamentu malu; nau de unu, chi dh'ant orróschiu o chi at orróschiu; a logos, genia de sonàgia pitichedhedha / ghetare cascavégliu a unu = ficare ódiu, tírria, menospretziai Sinonimi e contrari bidhídhiri, bigirria, erredha, férnia, fumacera, irriolu, iscrapitzada, meleda, zibbírriu / ischiglitu Modi di dire csn: bogai (o bogaisindi) is cascavellus de conca = fàghere lassare (o lassare) sas ideas macas, sos machines; lassai su cascavellu, o is cascavellus; ghetai cascavellu a ccn. = leare a regelu Frasi e no nci dh'essit su cascavégliu de conca! ◊ podides irmazinare su cascavellu chi mi at postu candho mi at allegadu de "sos àteros astros"! (A.Deplano)◊ issu at ghetau cascavellu a is barracellus e a is canis ◊ bogai su mediori e is cascavèglias! Etimo ctl. cascavell Traduzioni Francese fantaisie, idée fixe Inglese fancy, oddness Spagnolo capricho, antojo Italiano caprìccio, bizzarrìa, idèa fissa Tedesco Laune, fixe Idee.

cuncétu , nm: cuntzetu Definizione cuncordu de ideas, un'idea pertzisa chi si faghet istudiendhe e cumprendhindhe una chistione; su pessare bene de unu, su ndhe àere un'idea bona, su lu pònnere in càrculu Sinonimi e contrari idea Frasi custu cuntzetu est riservadu a chie at mente abbista ◊ mi ndhe apo fatu unu malu cuntzetu de cudha pessone! ◊ su cuncetu de sa sterrina no est un'argumentu chi s'isterrit, ma su chi donat s'incidu po fai sa cobertanza, o rima, aundi su poeta narat própiu s'idea chi bollit significai 2. ti tenia in cuncetu ma tue ti creias tropu! ◊ s'ómine faularzu est tentu in pagu cuntzetu ◊ si a totu protzedis che a mie, nisciunu ti at a tènnere in cuntzetu! Traduzioni Francese idée, opinion Inglese concept Spagnolo concepto, opinión Italiano concètto Tedesco Idee, Auffassung.

fissatziòne, fissatziòni , nf Definizione idea firma, pruschetotu lègia, chi unu no arrennescet a si ndhe bogare de conca; abbitúdine chi unu at pigau Sinonimi e contrari abeju, berinizu, grima, pelei, violu / ttrs. tzirrioni Traduzioni Francese idée fixe Inglese fixation Spagnolo obsesión, idea fija Italiano fissazióne Tedesco fixe Idee.

gríma , nf Definizione cosa chi s'istat sèmpere pentzandho, chi si giughet in conca a sa sighia Sinonimi e contrari abeju, berinizu, violu Frasi no mi ch'essint mai dae grima, ca sas anzones meressint sentidas! ◊ sa grima issoro fit de fàghere sa cosa sa die de mesaustu Traduzioni Francese marotte, dada Inglese fixed idea Spagnolo manía, idea fija Italiano idèa fissa Tedesco Zwangsvorstellung, fixe Idee.

idèa , nf: bidea, idei, irea, irei Definizione pentzada o pentzamentu, cosa chi si pentzat, fintzes una genia de determinu o decisione po calecuna cosa, su chi si pentzat o chi si credet de calecuna chistione, su chi si pentzat de fàere (a/c.: prus de una borta si podet agatare iscritu o intèndhere bidea ca, deasi comente sa /b/ a bortas benit bene a che dha trantzire in cuménciu de foedhu, a bortas arrechedit a dha pònnere in foedhos chi però no cumènciant cun custu sonu, e a bortas si faet fintzes chentza bisóngiu perunu) Sinonimi e contrari credéntzia 1, indenna, pensamentu Modi di dire csn: zúghere idea, èssere in s'idea de, pònnere s'idea a fàghere una cosa = cherrer fàghere, pessare de fàghere una cosa; fàghere cosa de i. sua = chentza chi bi lu cumandhet neune, solu ca cumprendhet e cheret; dàresi a s'i. mala = ponnirisí a fai mali; cambiare i. = istorraisí, irbortàresi; tzacaresiche un'i. in conca = incaschetare; bogaindi s'i. a unu de ccn. cosa = fàghere passare s'idea; un'idea (nadu pro unu tantu) = pagu pagu, un'aizu Frasi mi nat s'idea ca is bagadias ti at a tocai de dhas lassai assébiu! ◊ ello it'est s'idea, chi ses ponindhe sa tiaza in sa mesa?! ◊ nau dh'iat s'idea de si bogai un'arrogu de narboni po dh'arai a trigu ◊ cherzo ischire it'est s'idea chi ti portat custa sera! (G.Budroni)◊ no ndh'at idea de si cojuare, no! ◊ no bi aia pensadu, ma de candho mi ndh'ant faedhadu apo cumintzadu a bi pònnere s'idea 2. candho unu faghet sa cosa de idea sua mancu de sa pelea faghet contu! ◊ lis intonat chistiones fintzas chi benint in s'idea sua ◊ candho li passat s'idea za si at a frimmare! ◊ mancu a ndhe li nàrrere a fàghere gai: tantu za est in cuss'idea!…◊ it'est chi at in idea?! ◊ a is duus giòvunus ant circau de ndi dhis bogai s'idea de sa coja ◊ idea manna teneis, oi, poita a su chi apu cumpréndiu seis preparendi unu grandu festinu!◊ iscusa, ma po immoi non seu in cuss'idea!◊ sunt totu in s'idea de fàghere dinari! 3. si mi dao a s'idea mala, fato istochendhe e ponzendhe a un'ala! 4. po cambiai e po s'istorrai nci bollit nudha, un'irea! Etimo itl. Traduzioni Francese idée, conviction Inglese idea Spagnolo idea Italiano idèa, convinzióne, intènto Tedesco Idee, Ansicht, Absicht.

incalchetàre , vrb: incaschetare Definizione incasciare o pònnere un’idea firma in conca, fintzes chentza de motivu Sinonimi e contrari incasciae Frasi si che l'at incaschetadu, como, ca depet fàghere gai, e no lu fúrrias prus dae s'idea sua! Traduzioni Francese se mettre en tête Inglese to be fixed Spagnolo obstinarse Italiano fissarsi, inculcare Tedesco eine fixe Idee haben.

incaschetàdu , pps, agt Definizione de incaschetare Sinonimi e contrari casaladu, fichidu, incasciau 2. contr'a su comunismu fit incaschetadu dae su tempus de sa gherra de Ispagna Traduzioni Francese fixé Inglese fixed Spagnolo fijar Italiano fissato Tedesco von einer fixen Idee besessen.

pelèi , nf Definizione genia de idea firma in conca, calecuna cosa chi si faet chentza tènnere unu motivu precisu Sinonimi e contrari apeleu Frasi candu dhu pigat sa pelei no fait a dhu storrai ◊ immoi est pighendidhu sa pelei po is cosas antigas! Traduzioni Francese idée fixe Inglese obsession, fixed idea Spagnolo obsesión, manía Italiano fissazióne Tedesco fixe Idee, Zwangsvorstellung.

pensàda , nf: pentzada, pentzara, pessada Definizione su pentzare (si narat fintzes incurtzau a sa tónica: pensà); su chi si pentzat o idea, pruschetotu bistu coment'e manera de bínchere una dificurtade, de fàere ccn. cosa Sinonimi e contrari apensamentu, idea, penseri, pensu / ttrs. pinsada 2. a ndhe faghet, totu, de pessadas su pisedhu!…◊ m'abbàida arratza de pessada, a pònnere fogu! ◊ a ndhe cheres bídere de pessada a pònnere cuss'isterzu in su fogu: lu guastat! ◊ no cretas, prendha amada, chi intre pro ti afaltzare, ca tiat èssere mala sa pensada! ◊ ideas, pessadas, dissinnos, chistionos, istúdiu, totu fit in italianu ◊ a nci betari totu s'abba chi calàt de su monte fut una pensà mala ◊ apu fatu sa pentzara de mi bufai un'ou a surbidura Etimo srd. Traduzioni Francese idée Inglese bright idea Spagnolo ocurrencia, salida Italiano pensata, trovata Tedesco Denken, Idee, Gedanke.

pénsu , nm: pentzu, pessu Definizione sa capacidade chi tenet sa mente de pentzare, de arregòllere, contivigiare, fàere e manigiare ideas cuncordas; cosa chi si pentzat, idea, fintzes in su sensu de su chi si iat a bòllere fàere Sinonimi e contrari apensamentu, pensada Modi di dire csn: leare, picare unu p. = ischire e detzidire su de fàghere in d-una dificurtade; bíderesi o istare pessu = in pentzus, pentzendi, pensativu, in dificurtade manna de no ischire a ue si dare sa conca; fai o nàrriri una cosa a p. = a pessamentu, a immazinassione; èssere in pessos = dudosu, pentzendi, sentza de isciri su de fai; mancu a pensu! = mancu pro sonnu!, nono própiu!, mancu a bi pessare! Frasi Gesús fiat iscriendu in terra totu arregortu in pentzus ◊ sos pessos illàcanant che mariposas in tancas de fiores e inzendrant peràulas chi no tratenet su coro (C.Puddu)◊ mudet in bonu donzi malu pensu! ◊ s'est citiu pariat in pentzus in sèi in sèi 2. so in pessos a cale iscola m'iscríere ◊ fit in pensos e annuzu ◊ fiat abarrau pagu pagu in pentzus, agoa fut acostiau acanta ◊ no isperamu mancu po pentzu chi sa cosa acabbessit aici (E.Olla)◊ si sa terra ti s'intostat it'est su pessu chi leas? ◊ dego isto pessu ◊ no ischiat su pessu de picare ◊ no mi dh'apu fatu a pensu: dh'isciu! ◊ cale pessu ti at gitu? ◊ inoche bisonzat de picare pessu e imbentare carchi irbirgu! Etimo srd. Traduzioni Francese pensée, décision Inglese thought, decision Spagnolo pensamiento, decisión Italiano pensièro, decisióne Tedesco Denken, Idee, Entscheidung.

«« Cerca di nuovo