cannàda , nf Definizione genia de istrégiu (de làuna, de linna) a múrghere, a fàere su casu, e àteru; una murghiola de làuna fata sonare che una chitarra Sinonimi e contrari aiscu, lamone, murghiola Frasi ti agiudo a múlghere e a dare forma a su casu in sa cannada ◊ sas ràdios nostras privadas sonant solu matracas e cannadas (L.Ilieschi)◊ in beranu sas bamas bogant late a cannadas pienas Terminologia scientifica stz Etimo crsn. cannata Traduzioni Francese récipient Inglese container Spagnolo recipiente Italiano recipiènte Tedesco Gefäß.

cóncu , nm: cuncu Definizione genia de istrégiu, mescamente de linna a pònnere a papare a su porcu, a catzigare su furesu, s'àghina, ammurgiare su casu; concale de porcu / bufare totu a unu c. = totu a unu tirone, chentza torrare àlidu Sinonimi e contrari lacu, pica Frasi pica cussa baca e múrghela a cussu concu de preda ◊ sos bervegarzos zughiant murtorzos, zodharzos e concos pro ammurzare su casu 2. in sa funtana at bíbiu abba chin sas manos a concu 3. pigat unu tzicherone de late e si che dhu bufat totu a unu cuncu ◊ bidindhe cudha isprammada bi faet bufare unu cuncu de abba Cognomi e Proverbi smb: Concu Terminologia scientifica stz Etimo srd. Traduzioni Francese auge en bois Inglese big wooden basin Spagnolo recipiente de madera Italiano gròssa cónca di légno Tedesco großes Holzgefäß.

granàle , nm Definizione sa domu de su trigu, logu inue si chistit su trigu, su laore, ma fintzes genia de istrégiu inue si ponet su trigu Sinonimi e contrari sobàriu / órriu 1 Frasi a su tempus de su domíniu romanu sa Sardigna fit su granale de Roma, a dolu mannu ◊ sos granales como sunt totu chelos de ranzolu, ma chentza mancu ranu de trigu Terminologia scientifica dmo Etimo srd. Traduzioni Francese grenier, gros panier à provisions Inglese barn, tall belly vase Spagnolo granero, recipiente para trigo Italiano granàio, bùgnola Tedesco Getreidespeicher, Strohkorb.

isciaculài, isciaculàre , vrb: iscioculare, isciuculare, issuculare, sciaculai Definizione mòvere a iscutuladura, nau mescamente de abba aintru de istrégiu po giare una samunada; passare cosa in s'abba a forte de un'ala a s'àtera po dhi giare una samunada; pigare a iscutuladura / giúghere a ccn. isciúcula isciúcula = aguantai a unu sentz'e siguresa, de una cosa a s'àtera Sinonimi e contrari assucare, igiucare, iscioriare, isciucare, sciampuinai / sachedhare Frasi s'abba issúculat ◊ sa pobidha dhu tzérriat, dhu fúrriat brente a susu, dh'issúculat cricandho de dh'ischidare ◊ seo issuculanno is tassones 2. isciàculat su carru de su viagiadore ◊ che barigheit sa vida isciaculendhe in pojos de ludu Etimo srd. Traduzioni Francese clapoter Inglese to paddle Spagnolo mover agua en un recipiente para limpiarlo Italiano guazzare Tedesco planschen.

istégliu , nm: istelzu, istérgiu, isterju, isterzu, istrégiu, istrezu, istrexu, stérgiu Definizione upm.: istrègios, donniunu e totu is trastos chi podent serbire a pònnere o pigare cosa aintru Sinonimi e contrari bagàgliu / cdh. stégliu, ttrs. istégliu Modi di dire csn: istrexu de manígiu = su chi s'impreat die cun die, donzi die; can’e isterzu = (nadu a menisprésiu de unu) arga de muntonarzu, isterzari, farabbutu; fàghere s’isterzu = isciacuai s'istrexu imbrutau papendi o fendi a papai o in àtera faina; nudha est s'istrégiu chi portat!…= (nau de fémina), titimanna meda Frasi a sa gatu li prenaio s'istégliu a mannicare ◊ sos pastores unu tempus teniant istèrgios de furticu pro múrghere ◊ sos fizos si ant cumpartidu s'isterzu de sa mama ◊ at prenu de abba sa broca e àteros istrègios ◊ ocannu fato binu meda ma no tenzo isterzu! 2. su maridu nch'est essidu a su tribàgliu e sa pobidha si est posta a fàghere s'isterzu (N.Fadda)◊ candho unu torrat male pro bene est unu cane de isterzu ◊ a ti nàrrere "calledhu de istrégiu" mi paret finas a ti dare onore! ◊ can'e istérgiu su paru de su sardu!… Etimo ltn. sesterium Traduzioni Francese récipient, vaisselle Inglese container, kitchenware Spagnolo recipiente, vajilla Italiano recipiènte, contenitóre, stovìglie Tedesco Gefäß, Geschirr.

lebbréri , nm, nf: lebbrera, libbreri Definizione istrégiu de terra martau po impastare e fàere su pane / min. lebbreritu Sinonimi e contrari scifedha, tavania Frasi mamma mi coghet turedhos, de lebbreris de giodhu mi atato ◊ sa betzita lesit unu lebbreri e bi betesit innanti s'abba frita, debustis s'abba calda ◊ aforradu su lebbreri cun su telu e prenadu de farina, s'isolviat su fremmentarzu ◊ cust'ómine acontziat libbreris e gofàinas de terra Terminologia scientifica stz Etimo ctl. llibrell Traduzioni Francese bassin, cuvette Inglese basin Spagnolo recipiente de barro para amasar Italiano bacile, bacinèlla Tedesco Backschüssel.

mógiu , nm, nf: moja, moju, moi, mou, moxu Definizione istrégiu de ortigu a fundhu tundhu e costaos artos po pònnere abba, sale, po múrghere; mannu meda, a pònnere abe; mesura de istrégiu: 45 litros, de terrenos, 0,40 de étaru; tumborru de ortigu, serrau a una parte cun pedhe de cane cun duas trícias de pilu de giua de cuadhu postas a grughe, una aintru de s'àtera a sa parte de fora, cun d-un'agu punta a istúturu in mesu de dónnia trícia / min. moighedhu (a/c.: nr. "mói", ma su pl. "mòis", sa var. mou faet su pl. moos), mogiolu (istugighedhu a pònnere sale) Sinonimi e contrari abialzu, bugnu, caidhu, casa, moissu, moitedhu, tulu / murghijola Modi di dire csn: moju apunt'a ghetare = acanta a iscussurai (nau de ccn., èssere che m. apunt'a ghetare = chíbberu, chi si creit meda); pròere o betare abba a mojos = a dellúbbiu; papai dexi mois de sali = campare meda; nci essit in coranta mois = narat cosas ispropositadas, ch'essit costa costa, pala pala, ch'essit in costas de pinnetu; fàghere sa conca che moju a unu = dàreli ifadu a fortza de faedhare meda, de li chircare chistiones e contos Frasi cussu tenet mojos e faghet mele meda 2. sete mojas de farina, sete mojas de pabassa ◊ s'olia de macinai dha mesurant a mou 3. est proghendhe, ghetandhe s'abba a mojos ◊ gei dhu scis ca seu cosa de pagu fidai: chi mi benint is cincu minutus nci essu in coranta mois! ◊ no nci at a papai dexi mois de sali! ◊ càlladi mudu, chi mi che ses faghindhe sa conca che moju! ◊ immó no nci dha tireis in centu mois, lassai is chistionis! Cognomi e Proverbi smb: Moi, Mou, Moy Terminologia scientifica stz, mds, sjl Etimo ltn. modius Traduzioni Francese boisseau, ruche Inglese modius, apiary Spagnolo moyo, recipiente para las medidas de capacidad, un tercio de una hectárea Italiano mòggio, alveare Tedesco Scheffel, Bienenstock.

opía , nf Definizione istrégiu piticu de ortigu po umprire abba a bufare in is funtanas, fintzes ortigu mannu cofudu po pònnere cosa a papare po medas, in su sartu Sinonimi e contrari conchedha 1, gupu, obria, trobia, upada, umpridorzu, upu / bagione 2. sa petza arrustia, tirada de su schidoni, dha poniant in is opias de ortigu po is tundidoris Terminologia scientifica stz Etimo srd. Traduzioni Francese puisette Inglese pail Spagnolo recipiente para beber en las fuentes Italiano attingitóio Tedesco Schöpfgefäß.

stérgiu , nm: istégliu*, strégiu (stré-giu) strexu Definizione upm.: istrègios, donniunu e fintzes totu is trastos chi serbint a pònnere cosa aintru Sinonimi e contrari bagàgliu / cdh stégliu Modi di dire csn: strexu de terra, de fenu, de coxina; pònniri unu s. a buca a terra = covecadu; fai su strexu = isciacuai, samunare s'isterzu imbrutadu manighendhe, faghindhe a manigare o fintzas faghindhe àtera faina; calledhu ’e stérgiu = farabbutu, arga de muntonarzu, furuncu Frasi poita no ses abarrada innòi a fai su strexu o a mundai? ◊ certus bandant a circai strexu antigu e muneda chi bendint a martinica ◊ is sordaus portant totu su strexu a pala 2. mélgius is manus cancaradas chi no calledhu de stérgiu! Traduzioni Francese récipient Inglese container Spagnolo recipiente Italiano recipiènte Tedesco Gefäß.

umpridórzu , nm Definizione istrégiu po umprire Sinonimi e contrari conchedha 1, gupu, opia, trobia, upu Terminologia scientifica stz Etimo srd. Traduzioni Francese puisette Inglese pail Spagnolo acetre, recipiente para sacar agua Italiano attingitóio Tedesco Schöpfgefäß.

«« Cerca di nuovo