boiràtzu , nm, agt: boreatzu Definizione népide a meda / ari boiratza = aera cun pagas nues artas Sinonimi e contrari abboeru, bòrona, nébida, néula Terminologia scientifica tpm Etimo ctl. boyrassa Traduzioni Francese brouillard épais Inglese thick fog Spagnolo niebla Italiano nebbióne Tedesco dichter Nebel.

bullutòni , nm Definizione genia de orrobba de cotone Terminologia scientifica ts Traduzioni Francese molleton Inglese thick flannel Spagnolo muletón Italiano mollettóne Tedesco Molton.

càlcu , agt: carcu, cracu 1, cascu Definizione nau de cosa, de gente e àteru, chi dhue ndhe at meda po su tretu o su tempus chi est Sinonimi e contrari afissu, crosu, cutzu, fassudu, fitu 1, ilgiagadu, incalchidu, intipidu, subélciu, tibbu | ctr. làschiu, slargu Modi di dire csn: cracu che su nènniri = afissu tropu (nadu de cosa semenada); a cracu = fatuvatu, meda; néula calca, nues calcas = nues a meda, néula, annuadura forte; minestra casca = minestra callada Frasi zughiat sos pilos calcos e anedhados ◊ peri su flúmini dhoi funt is leunaxis cracus ◊ s'erba est naschindhe carca carca ◊ sa prantaza est tropu carca, cheret illascada ◊ custa iscritura minuda e carca chie la lezet?! ◊ cust'ozastru fachet umbra carca ◊ at fatu una padedha de minestrone prena de pisu cracu 2. is atacus de su mali immoi no dhi benint a cracu coment'e prima ◊ su trigu seminau a rau pillonat mellus de su seminau a cracu Cognomi e Proverbi smb: Cascu Etimo srd. Traduzioni Francese épais, touffu Inglese thick Spagnolo tupido Italiano fólto, fitto Tedesco dicht.

finària , nf Definizione su èssere fine de is cosas Sinonimi e contrari finesa, sutilesa | ctr. russària Etimo srd. Traduzioni Francese finesse, épaisseur Inglese fineness, thick ness Spagnolo sutileza, espesor Italiano sottilità, finézza, spessóre Tedesco Dünnheit, Dicke.

grússu , agt, nm: russu Definizione chi tenet grussària meda, sa parte grussa de ccn. cosa (o fintzes prus larga): nau de sedatzu, chi iscèberat sa parte prus grussa Sinonimi e contrari fungudu | ctr. fine Modi di dire csn: prétziu grussu = sentz'iscontu; ària grussa = ocupada, mala, de isserru; bèndiri in grussu = a sa russa, in cantidade manna; andai a grussu (nadu de sa pinna) = iscríere a sinza russa, larga; èssiri grussu che una carrada de doxi = (nadu de ccn.) russu e rassu meda; èssere móliu a grussu (nadu de ccn.)= grusseri, chi tenet maneras de fàghere pagu díligas, pagu atentas; èssere a grussu (nadu de pessones)= pagu cuncordos, a iscórriu, in malas Frasi is mamas po incantare is pipios dhis giaiant unu lomboredhu de filu grussu a giogare ◊ est una bella picioca cun is pius longus, cun duas trícias grussas ◊ unu merxani fut girendi iscoita iscoita cun sa cò grussa e arrubiasta ◊ ingunis sa roca bia est fata de tantis pillus grussus de cincu a binti centímetrus ◊ is giraditzus prus grussus non servint po su sartitzu 2. dhui at sedatzus grussus e finis, crobis mannas e pitias, canistedhus, palinis e pàlias Cognomi e Proverbi smb: Grussu Etimo ltn. grussus Traduzioni Francese épais Inglese thick Spagnolo grueso Italiano spésso Tedesco dick.

incalchídu , pps, agt: incrachiu Definizione de incalchire; chi est cracu, chi dhue ndh'at meda (nau de logu, chi est prenu de linna, totu cràchiri, matedu); nau de tratamentu, chi est una cosa corale: amighéntzia incalchida = forte, manna Sinonimi e contrari calcu, cutzu, fitu, ilgiagadu, intipidu, subélciu | ctr. làschiu, slargu Frasi a ojos a su mare si pesat una fumera pídiga incalchida che nue ch'iscúrigat su die (G.M.Cherchi) Traduzioni Francese épais Inglese thick Spagnolo denso, espeso Italiano dènso, spésso Tedesco dicht, dick.

intipídu , pps, agt: intripidu Definizione de intipire; chi est istrintu, cracu Sinonimi e contrari calcu, fitu 1, tapiu, tipiu 2. bellu intipiu, custu tapetu, chi est! ◊ est una tupa intipia meda ◊ su chizu intripidu de arva incanida ispajaiat bonumore ◊ su logu est intipiu de modhitzi e de linnarbus Traduzioni Francese touffu Inglese to make thick Spagnolo entupido Italiano infoltito Tedesco dicht geworden.

líta , nf, nm: litu 1, litzu 1 Definizione logu de linna meda, de tupas e matas Sinonimi e contrari crachi, linnari, mateda, padente, tuparzu, tupedu Modi di dire csn: litu pedrosu = padente de àteras eras geológicas furriadu a pedra; una lita de ruo, de letítera = donnaghe de rú, unu ruarzu, unu logu totu carrarzadu de letítera Frasi forsis sonniaias chelu craru, càntigos, frinas tébias e litos già fozidos (M.S.Cocco)◊ disdiciada, cun dolore torresit a su litu atupadu ue pechesit tzega de amore ◊ sos litos sunt a carvone, cun totu custos fogos Etimo srdn. Traduzioni Francese bois épais Inglese thick forest Spagnolo bosque espeso Italiano bòsco fitto Tedesco dichter Wald.

rússu , agt, nm Definizione chi tenet grussària meda, sa parte grussa de una cosa Sinonimi e contrari fungudu, grossu* | ctr. fine Modi di dire csn: ira russa, dannu russu = dannu mannu, cosa meda; terra russa = funguda, chi est terra chentza pedra fintzas a fundhu meda; mare russu = ue s'abba est arta meda, atesu de sa costera; ómine fatu in russu = de carena russatza; ómine fatu a sa russa (ma fintzas "in russu")= de cumportamentu pagu atentu o pagu díligu, pagu grabbosu; bèndhere a sa russa = in grussu, in cantidadi manna; bessiresindhe a sa russa (dae carchi chistione)= chentza fàghere bene sa cosa o sos contos; faedhare a sa russa = chentza delicadesa, cun pagu educassione, chentza pretzisione Frasi su cartone est prus russu de su pabilu de iscríere ◊ su filu russu est forte, ma no est bonu a fàghere triballu in fine 2. in cussos paris bi at terra russa ◊ est torradu a note russa ◊ bi depet àere sutzessu ira russa, totu custas boghes! ◊ mineto dannu russu ◊ a bortas, navighendhe in mare russu, bido chi sentza remos as sa barca… (Cubeddu) 3. tue ti ndh'essis a sa russa, ca no ti ndhe importat nudha ◊ in medas cosas mi ndh'esso a sa russa: cumpàtimi, so unu molente! ◊ maleducau, tuponadi, ca si no foedhas a sa russa tue no ses cuntentu! Cognomi e Proverbi smb: Russu Traduzioni Francese épais, robuste Inglese thick Spagnolo espeso, macizo, grueso Italiano spésso, robusto Tedesco robust.

tipíu , pps, agt: atipiu Definizione de tipiri; chi est tibbu, cracu Sinonimi e contrari afissu, cutzu, incalchidu, intipidu, subélciu, tepidu | ctr. làschiu 2. sa bíngia est serrada a cresura tipida ◊ sas ufraduras si podiant vortare in macras nighedhas mannas o minudas e tipias ◊ s'àxina de Ispagna fait su gurdoni tipiu Traduzioni Francese épais Inglese thick Spagnolo espeso, tupido Italiano fólto, fitto Tedesco dicht.

«« Cerca di nuovo