abbudàre , vrb Definizione crèschere meda, tropu cracu, nau de erbas e matas Sinonimi e contrari abbudatzare, acambare, afasciai, incimiri Etimo srd. Traduzioni Francese devenir touffu Inglese to thicken Spagnolo tupir, espesar Italiano infoltire Tedesco dicht werden.

afrunzàdu , agt Definizione nau de mata, chi portat sida meda Sinonimi e contrari comosu, fogiudu, follosu, frunzàdile, ratudu Frasi custos àrvures sunt bene afrunzados Etimo srd. Traduzioni Francese feuillu Inglese leafy Spagnolo frondoso Italiano frondóso Tedesco dicht belaubt.

apabaglionàre , vrb: apabiglionare Definizione pònnere su pabaglione (a su letu); prus che àteru nau de unas cantu cosas (bide, laore) chi creschent meda e a cracu / letu apabiglionadu = chi li ant postu su pabaglione, serradu e cuguzadu a bardachinu Sinonimi e contrari impabiglionare / abbudatzare / intibbiri 2. su trigu si ch'est apabiglionadu Etimo srd. Traduzioni Francese devenir touffu Inglese to thicken Spagnolo tupir, espesar Italiano infoltire Tedesco dicht werden.

bàrigu , agt, nm Definizione si narat de unu logu frantu, aprigu, in pinna de calecuna cosa (muru, monte, àteru), ue no dhue tocat bentu o àteru Sinonimi e contrari abbigu, apogiosu, crancosu | ctr. bentosu Modi di dire csn: logu b. = frantu, chi no bi tocat bentu; avb: a dies bàrigas = no donzi die, a dies Frasi in cue bi daet bàrigu su bentu ◊ faghet a bàrigu e pro cussu no si podet bídere de inoghe 2. pònedi a bàrigu a bentu! ◊ custu triballu l'amus fatu a dies bàrigas Etimo srd. Traduzioni Francese abri Inglese shelter Spagnolo cobijo, abrigo Italiano ridòsso Tedesco dicht.

cagiagàgia , avb: callagalla, cazagaza Definizione aira, a meda Sinonimi e contrari ghelagghela Frasi nc'est sa genti callagalla, atrupada ◊ cussu gurdoni de àxina est callagalla de frommiga ◊ custus macarronis funt callagalla de bagna ◊ cazagaza de casu, los as fatos, custos macarrones! Etimo srd. Traduzioni Francese fourmillant Inglese swarming Spagnolo hervidero, concentrado, densamente Italiano brulicante, concentrato, densaménte Tedesco wimmelnd, konzentriert, dicht.

càlcu , agt: carcu, cracu 1, cascu Definizione nau de cosa, de gente e àteru, chi dhue ndhe at meda po su tretu o su tempus chi est Sinonimi e contrari afissu, crosu, cutzu, fassudu, fitu 1, ilgiagadu, incalchidu, intipidu, subélciu, tibbu | ctr. làschiu, slargu Modi di dire csn: cracu che su nènniri = afissu tropu (nadu de cosa semenada); a cracu = fatuvatu, meda; néula calca, nues calcas = nues a meda, néula, annuadura forte; minestra casca = minestra callada Frasi zughiat sos pilos calcos e anedhados ◊ peri su flúmini dhoi funt is leunaxis cracus ◊ s'erba est naschindhe carca carca ◊ sa prantaza est tropu carca, cheret illascada ◊ custa iscritura minuda e carca chie la lezet?! ◊ cust'ozastru fachet umbra carca ◊ at fatu una padedha de minestrone prena de pisu cracu 2. is atacus de su mali immoi no dhi benint a cracu coment'e prima ◊ su trigu seminau a rau pillonat mellus de su seminau a cracu Cognomi e Proverbi smb: Cascu Etimo srd. Traduzioni Francese épais, touffu Inglese thick Spagnolo tupido Italiano fólto, fitto Tedesco dicht.

carregàrre , avb Definizione atacau, própriu tocandhosi carre cun carre Etimo srd. Traduzioni Francese au contact du corps Inglese on contact with the skin Spagnolo piel contra piel Italiano a contatto con la pèlle Tedesco dicht an der Haut.

incalchídu , pps, agt: incrachiu Definizione de incalchire; chi est cracu, chi dhue ndh'at meda (nau de logu, chi est prenu de linna, totu cràchiri, matedu); nau de tratamentu, chi est una cosa corale: amighéntzia incalchida = forte, manna Sinonimi e contrari calcu, cutzu, fitu, ilgiagadu, intipidu, subélciu | ctr. làschiu, slargu Frasi a ojos a su mare si pesat una fumera pídiga incalchida che nue ch'iscúrigat su die (G.M.Cherchi) Traduzioni Francese épais Inglese thick Spagnolo denso, espeso Italiano dènso, spésso Tedesco dicht, dick.

intibbíri , vrb: intipie, intipire, intipiri Definizione essire o fàere cracu, istrintu, prènnere a isticu, tzatzare puru; fintzes tupare, a logos serrare (ma no deunudotu) un'apertura, o apèrrere unu pagu Sinonimi e contrari istibbire, stibbai / apabaglionare, impipai, tapire, tipiri / tupai | ctr. illascare Frasi su logu est intibbendudedhu de bellesa ◊ su tziu si at intipiu sa bértula de ebra ◊ is nuis s'intipint e calat s'iscuriu ◊ su sacu de sa palla cica de dhu intipiri 2. est unu boscu intipiu ◊ unu chelu est intipiu de istedhos 3. intipiri un'istampu me in su muru Etimo srd. Traduzioni Francese épaissir, devenir touffu, taller Inglese to thicken, to tiller Spagnolo entupir Italiano infittire, infoltire, tallire Tedesco dichter machen, dicht werden.

intipídu , pps, agt: intripidu Definizione de intipire; chi est istrintu, cracu Sinonimi e contrari calcu, fitu 1, tapiu, tipiu 2. bellu intipiu, custu tapetu, chi est! ◊ est una tupa intipia meda ◊ su chizu intripidu de arva incanida ispajaiat bonumore ◊ su logu est intipiu de modhitzi e de linnarbus Traduzioni Francese touffu Inglese to make thick Spagnolo entupido Italiano infoltito Tedesco dicht geworden.

sechèrre , avb Definizione segare s. = segai a oru a oru, a rasu, secherru secherru, serente Sinonimi e contrari serente Traduzioni Francese au ras de Inglese close to Spagnolo rasante, rasando Italiano rasènte Tedesco dicht.

tipíu , pps, agt: atipiu Definizione de tipiri; chi est tibbu, cracu Sinonimi e contrari afissu, cutzu, incalchidu, intipidu, subélciu, tepidu | ctr. làschiu 2. sa bíngia est serrada a cresura tipida ◊ sas ufraduras si podiant vortare in macras nighedhas mannas o minudas e tipias ◊ s'àxina de Ispagna fait su gurdoni tipiu Traduzioni Francese épais Inglese thick Spagnolo espeso, tupido Italiano fólto, fitto Tedesco dicht.

«« Cerca di nuovo