afundhàdu 1 , agt Definizione chi est a fundhu bellu, imbénnidu, foedhandho de erbas o ebrúgios Sinonimi e contrari acambadu, fasciudu Etimo srd. Traduzioni Francese prospère Inglese prosperous Spagnolo lozano Italiano prosperóso Tedesco blühend, üppig.

aggrighidhíu , pps, agt Definizione de aggrighidhiri; chi est bellu créschiu, creschendho Sinonimi e contrari créschidu, tentu 1 / imbénnidu, losanu, prenu | ctr. agurtitu, mecianu 2. est crésciu aggrighidhiu ◊ allà un'ampudha aggrighidhia…: custa est a sa moda de is sannorichedhas, totu bragheria e no dhui at nudha aintru! Traduzioni Francese prospère Inglese prosperous Spagnolo lozano Italiano ben sviluppato, prosperóso Tedesco üppig.

chíbbalu, chíbbaru , agt: chíbberu Definizione dhu narant pruschetotu de animales candho funt tzatzaos, prenos, e de produtos de sa terra candho essint bellos prenos, e de cosas ufradas; nau de gente, candho unu si credet unu pagu tropu o est ufrau (nau de sa natura de su mascu = arreta) Sinonimi e contrari imbénnidu, introtzu, intrusciadu, pienu, zibbu / càdriu, crípinu, crispu, intreu, téteru, ufradu | ctr. acalamau, lentu, lenu Modi di dire csn: fiadu chíbberu = animali sanu, bellu e grassu; zúghere sa fune in chíbberu = zúghere sa fune tirada, crispa; èssere chíbberu (nadu de unu pro comente faghet) = èssere intreu, crèresi tropu, èssere ammurrionadu Frasi zughiat sas titas chíbberas ca fit una die chena allatare ◊ tiu Antiogu fit cun ojos de braja a petus chíbberu ◊ giughet un'anca chíbbera, ofiada chi paret chi bi l'apant sulada ◊ s'ispiga chi siat bella e chíbbera e dogni ranu peset mesa líbbera! 2. s'abba calat chíbbera e su bentu che la fuetat atesu ◊ chilco a passu chíbberu in caminu peràulas chi mi abberzant in giaru como e cras puru de sas pedras su faedhu…(G.Fiori) 3. già sezis pagu chíbberu, oe: ite azis irmurzadu, canna de rú?! ◊ zughes sas piberistas longas e chíbberas che tudha de porcu Etimo ltn. gibber, -era, -erum Traduzioni Francese turgescent, prospère, bouffi d'orgueil, plein de morgue Inglese turgid, prosperous Spagnolo túrgido, próspero, orgulloso, arrogante Italiano tùrgido, prosperóso, trónfio Tedesco prall, blühend, aufgeblasen.

ingranídu , pps, agt: ingranitu, ingraniu Definizione de ingranire; nau de su granu (laores) chi est bellu, fatu, fintzes matucu, e si narat de àtera cosa puru chi faet granu o est a bisura de granu; nau de persona, chi est mannatza, bene créschia Sinonimi e contrari trempidu / chibosu, impisiu, maduru | ctr. abbiveradu, bíciu 2. s'ispiga a conca bàscia est ingranida ca sustàntzia at meda e tenet pesu (A.Dettori)◊ candho su trigu est ingranidu e sicu ndhe cheret messadu ◊ sa ua ocannu no est ingranida nudha, cun su sicore chi at fatu Traduzioni Francese prospère Inglese prosperous, healthy Spagnolo lozano Italiano prosperóso Tedesco blühend.

úrigu , agt Sinonimi e contrari aggrighidhiu, chíbbalu, imbénnidu Frasi ocannu sa càmula est bella e úriga e amus a tènnere olia meda ◊ unu tempus fint úrigas sas naes ingrussàndhesi in d-unu modu raru Cognomi e Proverbi smb: Urigu Traduzioni Francese prospère, turgescent Inglese prosperous, turgid Spagnolo próspero, lleno Italiano pròspero, tùrgido Tedesco blühend, üppig.

«« Cerca di nuovo