afundhàdu 1 , agt Definizione chi est a fundhu bellu, imbénnidu, foedhandho de erbas o ebrúgios Sinonimi e contrari acambadu, fasciudu Etimo srd. Traduzioni Francese prospère Inglese prosperous Spagnolo lozano Italiano prosperóso Tedesco blühend, üppig.

chíbbalu, chíbbaru , agt: chíbberu Definizione dhu narant pruschetotu de animales candho funt tzatzaos, prenos, e de produtos de sa terra candho essint bellos prenos, e de cosas ufradas; nau de gente, candho unu si credet unu pagu tropu o est ufrau (nau de sa natura de su mascu = arreta) Sinonimi e contrari imbénnidu, introtzu, intrusciadu, pienu, zibbu / càdriu, crípinu, crispu, intreu, téteru, ufradu | ctr. acalamau, lentu, lenu Modi di dire csn: fiadu chíbberu = animali sanu, bellu e grassu; zúghere sa fune in chíbberu = zúghere sa fune tirada, crispa; èssere chíbberu (nadu de unu pro comente faghet) = èssere intreu, crèresi tropu, èssere ammurrionadu Frasi zughiat sas titas chíbberas ca fit una die chena allatare ◊ tiu Antiogu fit cun ojos de braja a petus chíbberu ◊ giughet un'anca chíbbera, ofiada chi paret chi bi l'apant sulada ◊ s'ispiga chi siat bella e chíbbera e dogni ranu peset mesa líbbera! 2. s'abba calat chíbbera e su bentu che la fuetat atesu ◊ chilco a passu chíbberu in caminu peràulas chi mi abberzant in giaru como e cras puru de sas pedras su faedhu…(G.Fiori) 3. già sezis pagu chíbberu, oe: ite azis irmurzadu, canna de rú?! ◊ zughes sas piberistas longas e chíbberas che tudha de porcu Etimo ltn. gibber, -era, -erum Traduzioni Francese turgescent, prospère, bouffi d'orgueil, plein de morgue Inglese turgid, prosperous Spagnolo túrgido, próspero, orgulloso, arrogante Italiano tùrgido, prosperóso, trónfio Tedesco prall, blühend, aufgeblasen.

imbénnidu , pps, agt Definizione de imbènnere; nau de erbas, matas e àtera css. cosa chi creschet, chi at fatu isvilupu bellu, chi est créschiu o est creschendho meda Sinonimi e contrari aggrighidhiu, atrutzidu, chíbbalu, latucosu, losanu, vrassellu | ctr. agurtitu, mecianu, míseru 2. za est imbénnida s'ortiga in custa terra muntonarzina… prus arta de s'ómine! Traduzioni Francese florissant, luxuriant Inglese luxuriant Spagnolo encontrado, lozano Italiano flòrido, rigoglióso, prosperóso Tedesco blühend, üppig.

ingranídu , pps, agt: ingranitu, ingraniu Definizione de ingranire; nau de su granu (laores) chi est bellu, fatu, fintzes matucu, e si narat de àtera cosa puru chi faet granu o est a bisura de granu; nau de persona, chi est mannatza, bene créschia Sinonimi e contrari trempidu / chibosu, impisiu, maduru | ctr. abbiveradu, bíciu 2. s'ispiga a conca bàscia est ingranida ca sustàntzia at meda e tenet pesu (A.Dettori)◊ candho su trigu est ingranidu e sicu ndhe cheret messadu ◊ sa ua ocannu no est ingranida nudha, cun su sicore chi at fatu Traduzioni Francese prospère Inglese prosperous, healthy Spagnolo lozano Italiano prosperóso Tedesco blühend.

losànu , agt Definizione chi creschet bene, meda, nau de erbas e matas e de gente puru Sinonimi e contrari aggrighidhiu, feurràciu, imbénnidu, latucosu, vrassellu | ctr. mecianu, ortitzu Frasi rajos de sole fatendhe su cua cua in buschedos losanos, e risu a iscacàgliu de criaduras cheria ◊ l'allughet s'ispera de pòdere una die, isinnidendhe pàsculos losanos, truvare s'ama sua (G.Porcheddu)◊ est in sa prus virde e losana gioventude 2. binzas e àrvures sunis ispozas de losanu (C.Demartis) Etimo spn. Traduzioni Francese luxuriant, vigoureux Inglese prosperous Spagnolo lozano Italiano rigoglióso, flòrido Tedesco blühend.

úrigu , agt Sinonimi e contrari aggrighidhiu, chíbbalu, imbénnidu Frasi ocannu sa càmula est bella e úriga e amus a tènnere olia meda ◊ unu tempus fint úrigas sas naes ingrussàndhesi in d-unu modu raru Cognomi e Proverbi smb: Urigu Traduzioni Francese prospère, turgescent Inglese prosperous, turgid Spagnolo próspero, lleno Italiano pròspero, tùrgido Tedesco blühend, üppig.

«« Cerca di nuovo