acambàdu , pps, agt Definizione de acambare; nau de erba, de laore, chi portat cambos meda, chi est imbénnidu, faendho bellu, creschendho meda / àrbure acambada = manna, chi portat cambos bellos; filu acambadu = atrotoxau Sinonimi e contrari afundhadu 1, fasciudu Frasi custu trigu ocannu at acambadu bene ca l'at acumpanzadu tempus a pavore Traduzioni Francese tallé Inglese headed, prosperous Spagnolo talludo, lozano Italiano accestito, prosperóso Tedesco üppig.

afundhàdu 1 , agt Definizione chi est a fundhu bellu, imbénnidu, foedhandho de erbas o ebrúgios Sinonimi e contrari acambadu, fasciudu Etimo srd. Traduzioni Francese prospère Inglese prosperous Spagnolo lozano Italiano prosperóso Tedesco blühend, üppig.

aggrighidhíu , pps, agt Definizione de aggrighidhiri; chi est bellu créschiu, creschendho Sinonimi e contrari créschidu, tentu 1 / imbénnidu, losanu, prenu | ctr. agurtitu, mecianu 2. est crésciu aggrighidhiu ◊ allà un'ampudha aggrighidhia…: custa est a sa moda de is sannorichedhas, totu bragheria e no dhui at nudha aintru! Traduzioni Francese prospère Inglese prosperous Spagnolo lozano Italiano ben sviluppato, prosperóso Tedesco üppig.

chíbbalu, chíbbaru , agt: chíbberu Definizione dhu narant pruschetotu de animales candho funt tzatzaos, prenos, e de produtos de sa terra candho essint bellos prenos, e de cosas ufradas; nau de gente, candho unu si credet unu pagu tropu o est ufrau (nau de sa natura de su mascu = arreta) Sinonimi e contrari imbénnidu, introtzu, intrusciadu, pienu, zibbu / càdriu, crípinu, crispu, intreu, téteru, ufradu | ctr. acalamau, lentu, lenu Modi di dire csn: fiadu chíbberu = animali sanu, bellu e grassu; zúghere sa fune in chíbberu = zúghere sa fune tirada, crispa; èssere chíbberu (nadu de unu pro comente faghet) = èssere intreu, crèresi tropu, èssere ammurrionadu Frasi zughiat sas titas chíbberas ca fit una die chena allatare ◊ tiu Antiogu fit cun ojos de braja a petus chíbberu ◊ giughet un'anca chíbbera, ofiada chi paret chi bi l'apant sulada ◊ s'ispiga chi siat bella e chíbbera e dogni ranu peset mesa líbbera! 2. s'abba calat chíbbera e su bentu che la fuetat atesu ◊ chilco a passu chíbberu in caminu peràulas chi mi abberzant in giaru como e cras puru de sas pedras su faedhu…(G.Fiori) 3. già sezis pagu chíbberu, oe: ite azis irmurzadu, canna de rú?! ◊ zughes sas piberistas longas e chíbberas che tudha de porcu Etimo ltn. gibber, -era, -erum Traduzioni Francese turgescent, prospère, bouffi d'orgueil, plein de morgue Inglese turgid, prosperous Spagnolo túrgido, próspero, orgulloso, arrogante Italiano tùrgido, prosperóso, trónfio Tedesco prall, blühend, aufgeblasen.

imbénnidu , pps, agt Definizione de imbènnere; nau de erbas, matas e àtera css. cosa chi creschet, chi at fatu isvilupu bellu, chi est créschiu o est creschendho meda Sinonimi e contrari aggrighidhiu, atrutzidu, chíbbalu, latucosu, losanu, vrassellu | ctr. agurtitu, mecianu, míseru 2. za est imbénnida s'ortiga in custa terra muntonarzina… prus arta de s'ómine! Traduzioni Francese florissant, luxuriant Inglese luxuriant Spagnolo encontrado, lozano Italiano flòrido, rigoglióso, prosperóso Tedesco blühend, üppig.

ingranídu , pps, agt: ingranitu, ingraniu Definizione de ingranire; nau de su granu (laores) chi est bellu, fatu, fintzes matucu, e si narat de àtera cosa puru chi faet granu o est a bisura de granu; nau de persona, chi est mannatza, bene créschia Sinonimi e contrari trempidu / chibosu, impisiu, maduru | ctr. abbiveradu, bíciu 2. s'ispiga a conca bàscia est ingranida ca sustàntzia at meda e tenet pesu (A.Dettori)◊ candho su trigu est ingranidu e sicu ndhe cheret messadu ◊ sa ua ocannu no est ingranida nudha, cun su sicore chi at fatu Traduzioni Francese prospère Inglese prosperous, healthy Spagnolo lozano Italiano prosperóso Tedesco blühend.

«« Cerca di nuovo