àbbile 1 , agt: àbbili 1 Definizione chi tenet abbilidade, siat coment'e fortzas e siat coment'e inteligéntzia / fàghere a unu à. a sa leva = averguare chi unu est a tretu de fàghere su militare Sinonimi e contrari abbilidadosu, abbilitosu, àciu, agisu, balente, capaci, gafante | ctr. isente, tontu Frasi cincu giòvanas fuant tontas e cincu àbbilis ◊ iscultaia sa frúschida de s'ispola chi cun àbbile manu mandhaias ◊ ci fiat una borta unu fradi tontu e unu fradi àbbili ◊ ómines totos duos de dotrina, àbbiles in guvernu e in faina ◊ de un'àbbili dh'emu pótziu suportai, ma de unu tontu est cosa tropu lègia! Etimo itl. Traduzioni Francese capable, adroit, habile Inglese able Spagnolo capaz, hábil Italiano capace, àbile Tedesco geschickt.

abbíllu , agt Definizione chi est ischidau, atentu, chi cumprendhet deretu / èssiri abbillu = a s'abbizu, a s'avértida Sinonimi e contrari abbistu, acatadu, atinadu, bigiagi, ischidadu, ispabillu, schidu, speltu Frasi est abarrau abbillu fintzas a mesunoti ◊ notesta no mi dromu: ses abbilla tui puru? 2. est acostendu s'ora chi dognunu cun ogu abbillu si mirit aintru de sèi etotu ◊ a mei no mi dha fais, ca seu abbillu! ◊ no ia a tenni de mi chesciai chi fiat prus abbillu po no si fàiri imbovai 3. mancu is fillus de Salomoni, po cantu abbillus, dhus ant bistius aici Etimo srd. Traduzioni Francese éveillé, adroit, habile Inglese wide-awake Spagnolo despabilado Italiano svéglio, avveduto Tedesco aufgeweckt, umsichtig.

abbístu , agt: abbristu, arbistu, avistu Definizione chi ischit, connoschet, cumprendhet in lestresa, chi tenet isperiéntzia, chi si acatat: est prus de cabosu Sinonimi e contrari abbillu, acatadu, àciu, cabosu, ischidadu, ispabillu, sapidu, schidu, speltu | ctr. ballalloe, tontu Frasi issa est bella, sàpia che abba, abbista e trabballante! ◊ Francu est un'Autori atentzionosu, iscípidu e abbistu ◊ pro locura a mi crere tantu abbistu fia ispintu ◊ sa maista nos’at tzerriau po nosi nàrrede de dhu mandhare a is iscolas mannas, ca su piciochedhu est abbistu ◊ tue ses malignu, no abbistu, ca malignidade no est abbistesa! ◊ si fint aizu abbistos, si tiant abbizare comente su chi ant fatu est errore ◊ est arbistu in dogni cosa ◊ merxani no si aspetàt unu caboni tanti abbistu! Terminologia scientifica ntl Etimo itl. avvisto Traduzioni Francese adroit, habile Inglese shrewd Spagnolo avisado Italiano avveduto, accòrto, intelligènte Tedesco umsichtig.

allútu , pps, agt Definizione de allúere; chi est tenendho a fràmula, abbruxandho; nau de unu, chi est bene faendho atentzione, ispiritosu, abbistu / portai allutus is ogus, is origas = èssere cun sos ogros abbertos bene, allutados, abbaidendhe cun atentzione, èssere iscurtendhe bene Sinonimi e contrari inchesu / abbillu, abbistu, allutadu, ispibillu | ctr. istudau, moltu Frasi su fogu at allutu ◊ sa lampadina no bi at allutu ◊ aiseta, za no est mancus sa Cúria alluta, no! ◊ is piciochedhus ant allutu su fogu 2. s'oghiada lègia de Federicu dh'iat allutu 3. s'ant a fai sinnalis po si collunai, ma bosatrus aturai allutus! ◊ fei atentzioni e siais allutus, poita no iscieis candu at a èssi própriu cuss'ora (Ev)◊ cussa cristiana mi parit alluta meda ◊ est piciochedhu allutu, lestru de cumprendóniu Cognomi e Proverbi smb: Alluttu Traduzioni Francese allumé, habile, adroit Inglese lighted, sharp Spagnolo encendido, ardiente, despierto Italiano accéso, ardènte, désto Tedesco brennend, wach.

arruséri , agt, nm: ruseri Definizione chi o chie bogat o cricat rusas, iscusas Sinonimi e contrari arrebuseri, imbodhiosu, imbovadori, improseri, matracheri, tramperi, trancamallosu Terminologia scientifica ntl Traduzioni Francese tricheur, habile Inglese shrewed, cheater Spagnolo fullero Italiano baro, scaltro Tedesco Betrüger, schlau.

malisciósu , agt, nm: malissiosu, malitziosu Definizione chi o chie giughet malítzia, pentzat male, cun calecunu iscopu, ma fintzes chi giughet trassa, abbistesa, ispertesa Sinonimi e contrari ammalisciadu, maganzosu, malitziau, trasseri | ctr. bovo, brallocu, bucamindotu, drodhe, immalisciadu Frasi puite lu sezis nandhe a mie chin cussu tonu malissiosu? ◊ custas fotografias las isvilupo e cras ti faco bídere cantu ses bella… li at nadu malissiosu ◊ candu mi arregordu cumenti giogàst e fiast malitziosa!…◊ óminis e féminas si intzutzullànt cantendusí mutetus cun rimas malitziosas chi fadiant arrubiscai is piciocas 2. gravégliu pretziosu, prestu deves partire a soldadare: ista malissiosu e dae atentzione in su gherrare! (M.Z.Funedda) Traduzioni Francese malicieux, rusé, habile Inglese artful Spagnolo malicioso Italiano malizióso, scaltro Tedesco arg, arglistig, Bösewicht.

«« Cerca di nuovo