allútu , pps, agt Definizione de allúere; chi est tenendho a fràmula, abbruxandho; nau de unu, chi est bene faendho atentzione, ispiritosu, abbistu / portai allutus is ogus, is origas = èssere cun sos ogros abbertos bene, allutados, abbaidendhe cun atentzione, èssere iscurtendhe bene Sinonimi e contrari inchesu / abbillu, abbistu, allutadu, ispibillu | ctr. istudau, moltu Frasi su fogu at allutu ◊ sa lampadina no bi at allutu ◊ aiseta, za no est mancus sa Cúria alluta, no! ◊ is piciochedhus ant allutu su fogu 2. s'oghiada lègia de Federicu dh'iat allutu 3. s'ant a fai sinnalis po si collunai, ma bosatrus aturai allutus! ◊ fei atentzioni e siais allutus, poita no iscieis candu at a èssi própriu cuss'ora (Ev)◊ cussa cristiana mi parit alluta meda ◊ est piciochedhu allutu, lestru de cumprendóniu Cognomi e Proverbi smb: Alluttu Traduzioni Francese allumé, habile, adroit Inglese lighted, sharp Spagnolo encendido, ardiente, despierto Italiano accéso, ardènte, désto Tedesco brennend, wach.

bigiàre 1 , vrb: abbillai, bigliai, billai, bizare, vitzare Definizione istare atentos, a s'avértia, giare atentzione a calecuna cosa; istare ischidaos / billai su mortu, su malàidu, su bestiàmine; billai a peistanti = istare a bàrdia a us'e militare Sinonimi e contrari acastiai, agorrai, tentare / abbídere, abbigiare, acatae, saerare | ctr. drommire Frasi candu dhi fiat atacau su carbuncu dh'emus billau po mortu ◊ immoi is mammas a is fillas no dhas billant prus, candu funt isposas ◊ si ischiat in cale ora de sa note benit su ladru, su padronu tiat bizare! ◊ no bies chi no mi dat àchiu, semper bizandhe che guàrdia de presone?! ◊ no dromu e no billu 2. cantas notes, compà, amus bizadu fatendhe serenadas a chiterra!…◊ su cilleràrgiu fut avesu a bigiare Etimo ltn. vigilare Traduzioni Francese veiller Inglese to stay awake Spagnolo velar Italiano vegliare Tedesco wachen, wach bleiben.

ischidàdu , pps, agt: scidau Definizione de ischidare Sinonimi e contrari bigiagi, izadu, schidu Frasi mi ndh'ant ischidadu cussas boghes 2. su chi cant'eo essendhe dormidu tue no bi lu cantas ischidadu! (Còntene) Traduzioni Francese éveillé Inglese awake, awoken Spagnolo despertado Italiano svéglio, svegliato Tedesco wach, aufgeweckt.

ischídu 1 , agt, nm: ischitu 1, iscidu, issidu, schidu Definizione chi o chie est a ogos apertos, giaendho atentzione, chi no tenet sonnu; genia de sonu, de moida o àteru chi giaet a ischire o po giare a ischire ccn. cosa Sinonimi e contrari ischidadu / abbillu, abbistu, speltu / ischimuzu, istrepitzu | ctr. dormiu Frasi a babbu e a mamma los pinto chin sa fantasia, ischidu o dromiu ◊ a iscidu e a drommiu s'amori miu est netu ◊ sa poesia sendhe ischidu ti faghet sonniare ◊ si la colat ischidu totu note ◊ chin sos ocros tancaos, ischidu ti pessabo sonniandhe! (F.Satta)◊ aperie is ogos e manteniebbosi issidos ca no issís canno est su tempus 2. caminaiat chentza fàghere ischidu, che un'umbra ◊ is canis tzaulendu faint iscidu ◊ sonandhe sas càmpanas si dat ischitu po sas funtziones de crésia ◊ fachítemi ischitu si cras andhates a Núgoro ◊ cussu cane faghet ischidu pro donzi pisighinzu Etimo srd. Traduzioni Francese éveillé Inglese awake Spagnolo despierto Italiano désto Tedesco wach.

schídu , agt: ischidu* 1, scidu Definizione chi o chie est a ogos apertos, faendho atentzione, chi no tenet sonnu Sinonimi e contrari ischidadu, izadu / abbillu, abbistu, speltu | ctr. dormiu Modi di dire csn: sonniai a sa scida = bisare a ogros abbertos; donai, fai scidu = fàghere carchi cosa pro serbire de abbizu, de avisu, pro chi àtere intendhat, itl. dare l'allarme Frasi cussu est scidu che marxani in mesu de is angionis! Traduzioni Francese éveillé Inglese awake Spagnolo despierto Italiano désto Tedesco wach, munter.

«« Cerca di nuovo