aferritàre , vrb Definizione fàere su marcu a ferru abbrigau a su bestiàmene maduru Sinonimi e contrari marcare Frasi in sos beranos pigaiant a montes pro aferritare su bestiàmine Etimo srd. Traduzioni Francese marquer le bétail au fer rouge Inglese to brand Spagnolo marcar, herrar Italiano marchiare Tedesco kennzeichnen.

castagnètas , nf pl: castangetas, castanzetas Definizione genia de tauledhas piticas po dhas sonare e genia de tzàcurru chi si faet cun custas etou o a pódhighes; ferru de frisare is pilos; ferros po acapiare is manos de un'arrestau; su sing. sa castagneta est sa dente de su sirbone chi, in sa barra de pitzu, currespondhet a sa sanna in sa barra de fundhu Sinonimi e contrari griglione, musa 1 Terminologia scientifica ans, crn Etimo spn. castañetas Traduzioni Francese castagnettes, fer à friser, menottes Inglese manacles, castanets Spagnolo castañuelas Italiano nàcchere, calamistro, manétte Tedesco Kastagnetten, Brenneisen, Handschellen.

colàda , nf: colata Definizione su colare, su passare; su logu inue si passat o un'iscuta de tempus, un'intrada una essia lestra a unu logu; unu tanti; una manu (de trebballu), una lómpia lestra, faendho trebballu / èssere in c. = aundi si passat o si depit passai, candu si passat, passendi Sinonimi e contrari passera / atraessada, passada, trasida Frasi a domo sua bi so intradu una colada ◊ s'ortu est in colada, a oru a caminu!, e bi so intradu nessi a compidare 2. una colada de zente irbaia bi est in totue 3. in binza bi cheret dadu una colada de tzapu, nessi pro s'erba meda Etimo srd. Traduzioni Francese passage, donner un coup de… (chiffon, fer, ect.) Inglese rub, passage, soup Spagnolo pasaje, paso Italiano passata Tedesco Seihen.

ferríghine , nf Definizione iscadra o medra de ferru, s'iscartu de su ferru iscagiau in sa forredha de su ferreri o in logu inue iscàgiant ferru Sinonimi e contrari cagaverru, férrina Traduzioni Francese scorie de fer Inglese slag Spagnolo metralla, cagafierro Italiano scòria di fèrro Tedesco Schmiedesinter.

ferrínu, férrinu , agt Definizione de ferru, forte che ferru, chi giughet o cuntenet ferru / erba ferrina o de ferru = Piptatherum miliaceum Sinonimi e contrari ferrinzu Frasi sa preda ferrina bogat coment'e ruinzu chi ndhe faghet rúere fintzas s'intúnigu Etimo srd. Traduzioni Francese ferrifère, semblable au fer Inglese ferriferous, iron-like Spagnolo ferroso, de hierro Italiano ferrìfero, ferroso, ferrigno Tedesco eisern.

ferrínzu , agt Definizione chi est forte che ferru Sinonimi e contrari ferrinu 2. mancari siat betzu est ancora ferrinzu Etimo srd. Traduzioni Francese de fer Inglese hard Spagnolo férreo, de hierro Italiano fèrreo Tedesco eisern.

ferrovía , nf, nm: ferruvia Definizione bia o caminu de ferru fatu a binàrios po dhue passare is trenos Sinonimi e contrari línia Frasi intro de su ferruvia m'imbanchidho una banca…◊ s'istrada ingunis passat acanta a is binàrius de sa ferrovia ◊ fiat grae su trabballu de pistare giarra po sa ferrovia e po is orrugas! Traduzioni Francese chemin de fer Inglese railway Spagnolo ferrocarril (m) Italiano ferrovìa Tedesco Eisenbahn.

férru , nm Definizione metallu lúghidu in colore de chinisu, elementu chímicu de símbulu Fe, númeru atómicu 26, pesu atómicu 55,85, chi in natura si agatat prus che àteru a minerale: s'óssidu est s’orruina; bículu, orrugu de ferru; sa sonàgia chi si ponet a su bestiàmene e fintzes su sonu chi faet; su f. de prentzare, genia de aina de imbudhidare po dhu passare in s’orrobba a dh'istirare; su cartzíngiu de unos cantu animales impreaos a trebballare; in cobertantza, is dentes; aina de ferru po fàere ccn. trebballu (a/c. coment'e mtl. no tenet pl.)/ calidades de f.: ferru tzacadinu, chídrinu o crú, ferru pastosu o corriatzu; trebballu chi si faet a su ferru: cardai o ingrujare, mazare o arropai (po dhu alladiare), saldai o assardare; ainas: su pei de f. = genia de pei ue su sabbateri intrat s'iscarpa a puncitare su fundhu; ferru de frisai = pro allorigare is pilos; ferru de mina = genia de puntedhu fine e parívile, a un'ala a punta cun s’atza che un’iscrapedhu po fàere bucos in s’orroca a pònnere mina / erba de f. = duas crezes de erba: Piptatherum miliaceum e Atriplex prostrata Sinonimi e contrari farramenta, prància, sonàgia Modi di dire csn: a f. de cadhu = atrotiau acoment'e su ferru chi si ponit a is peis de su cuadhu; f. giogau = ferru triballadu; bochire a f. fritu = bociri cun ccn. aina chi pungit e segat (arrasoja, istillu); fai a f. fenugu = a sa biscaina, acomenti essit essit, arrogai, distrui totu; bortàresi a su f. ruju = no tènniri arrispetu po nudha e po nisciunus; èssere o istare a f. tuponadu (nadu de ccn.)= abarrai citiu Frasi su fatu est prus forti de su ferru ◊ est forte, tostu che ferru ◊ a fàghere custa cosa bi cheret carchi ferru ◊ li est faladu su ferru in su sàmbene: pro cussu s'intendhiat débbile débbile! 2. sas anzones mias fint un'apentu: lis deghiat prata e no ferru! ◊ torra a su sartu, ca intendis sa música de su ferru chi portat su bestiàmini ◊ allargu s'intendhiat su ferru de unu tazu 3. mastru Antó, si bi at ferros prontos bato s'ebba a la ferrare! 4. sos ladros a sos tempos si boltaiant a su ferru ruju, che furaiant totu 5. su carvonaju s'aviat a su buscu cun sos ferros in manu Cognomi e Proverbi smb: Ferru Terminologia scientifica mtl, chm Etimo ltn. ferrum Traduzioni Francese fer Inglese iron Spagnolo hierro Italiano fèrro Tedesco Eisen.

filivérru , nm: filuverru Definizione filu de ferru, fintzes un’orrugu (canna de f.); nau in cobertantza, abbardente, pitziosa / camba o canna de f.; calidades de filiverru: zingadu, ispinosu, fine, grussu, chídrinu, modhe Sinonimi e contrari / cdh. filufarru Frasi azis postu ferradas a balcones, filuverru pungosu in dogni gianna ◊ a prèndhere custa cosa che cheret duos filiverros Terminologia scientifica mtl Traduzioni Francese fil de fer Inglese iron wire Spagnolo alambre Italiano filo di fèrro Tedesco Eisendraht, Draht.

frisadòri , nm Definizione ferru de frisai, genia de aina po allorighitare is pilos Sinonimi e contrari arrulladori Traduzioni Francese fer à friser Inglese curling-tongs Spagnolo tenacillas Italiano arricciacapélli Tedesco Lockenformer, Frisierstab, Brennschere.

prància 1 , nf: prantza Definizione orrugu ladu e grussu de ferru o àteru metallu grae chi s'imbudhidat a fogu o a currente fatu a manera de dhu pòdere aferrare a una manu, po istirare orrobba / prantza de ortigu = su ortigu a arrogus mannus comenti dhu bogant de is matas, apustis cotu e istirau Frasi sa prància candho est calda no si podet tocare ca brúgiat sa manu Terminologia scientifica ans Etimo ctl., spn. planxa Traduzioni Francese fer à repasser Inglese flatiron Spagnolo plancha Italiano fèrro da stiro Tedesco Bügeleisen.

«« Cerca di nuovo