infruscàre , vrb Definizione su si mòvere o essire fruscu, lestru meda Sinonimi e contrari acadriare, apretai, incribidai, incrispai, infrusai Frasi sa temporada mala est infruschendhe cun súlidos de bentu bidhiarzu, cun funadas de ranzola ◊ su bentu est infruschendhe Etimo srd. Traduzioni Francese devenir impétueux Inglese to intensify Spagnolo intensificar Italiano intensificare, divenire impetuóso Tedesco stärker werden.

insabiài, insabiàre , vrb: issabiare Definizione callai a ciorbedhu, fàere o essire sàbios, lassare de fàere machines Sinonimi e contrari | ctr. ammachiae, dessessire Frasi una cosa aici de issu no mi dha iap’èssi mai aspetada: ma ci pentzu dèu a dhu fai insabiai! ◊ a bois cust'abba bos at issabiadu Traduzioni Francese devenir raisonnable Inglese to become sensible Spagnolo hacerse sensato Italiano métter giudìzio, rinsavire Tedesco vernünftig werden.

insuldíre , vrb: insurdire, issurdire Definizione pèrdere o fintzes fàere pèrdere sa capacidade de is origas, fintzes pèrdere is atuamentos, istare immadoinaos Sinonimi e contrari insurdai, insurdèssiri / ammadainare Frasi si depet pònnere ambaghe in orijas pro no ndh'essire issurdidu ◊ sezis buchimannas e ischides boghinare fintzas a insurdire!(G.Addis) 2. li at iscutu un'isbarriada de fuste a conca chi l'at insurdidu Traduzioni Francese devenir sourd Inglese to become deaf Spagnolo ensordecer Italiano insordire Tedesco taub werden.

intibbíri , vrb: intipie, intipire, intipiri Definizione essire o fàere cracu, istrintu, prènnere a isticu, tzatzare puru; fintzes tupare, a logos serrare (ma no deunudotu) un'apertura, o apèrrere unu pagu Sinonimi e contrari istibbire, stibbai / apabaglionare, impipai, tapire, tipiri / tupai | ctr. illascare Frasi su logu est intibbendudedhu de bellesa ◊ su tziu si at intipiu sa bértula de ebra ◊ is nuis s'intipint e calat s'iscuriu ◊ su sacu de sa palla cica de dhu intipiri 2. est unu boscu intipiu ◊ unu chelu est intipiu de istedhos 3. intipiri un'istampu me in su muru Etimo srd. Traduzioni Francese épaissir, devenir touffu, taller Inglese to thicken, to tiller Spagnolo entupir Italiano infittire, infoltire, tallire Tedesco dichter machen, dicht werden.

intrassíre , vrb Definizione pigare o pònnere trassas, essire o fàere furbu Sinonimi e contrari ammassimare Etimo srd. Traduzioni Francese devenir rusé Inglese to sharpen s.o.'s wits Spagnolo espabilar Italiano scaltrire Tedesco schlau machen, schlau werden.

introssíri , vrb: intrussire, intrutzire Definizione fàere o essire grussatzu de carena, pagu artu e grussu, nau siat de gente e siat de animales Sinonimi e contrari atrossie, ingrussai, introssai Traduzioni Francese devenir trapu Inglese to grow squat Spagnolo achaparrarse Italiano intozzare, divenir tòzzo, tarchiato Tedesco plump werden.

irbariàre , vrb: irvaliare, irvariare, isvariare Definizione essire dae tinu, no arrexonare prus, essire macu deunudotu; dhu narant fintzes in su sensu de fàere atentzione a ccn. àtera cosa po abbacare dolore, dispraxere, afrigimentu Sinonimi e contrari ammachiae, dessessire, fatzellare, ibariae, ilgirare, iscansae, issentire, istinare, vogliare / disaviare, istrabiare 1 | ctr. atinai, atoare Frasi medas imbriagos irvàriant ◊ sas frebbas lu faghent isvariare ◊ sempre sàbia e prudente ses istada ma custa bolta ses isvariendhe ◊ sa vetzesa lu fit irvalianne ◊ totu su tempus colatu in galera l'at irvaliatu ◊ azummai ndhe irbàriat de su dannu chi at tentu in famíllia 2. at cumpresu cantu mannu fit su dolore suo e at chircadu de l'irbariare nàndheli cosa ◊ aggràssias chi mi sezis imparandhe: sinono s'àsiu mi diat irbariare! Etimo spn. Traduzioni Francese délirer, devenir fou Inglese to go mad, to rave Spagnolo desvariar Italiano vaneggiare, impazzire Tedesco irrereden, verrückt werden.

irranchidàre , vrb Definizione fàere rànchidu, marigosu Sinonimi e contrari ammarigosae | ctr. indrucai, indruchire Etimo srd. Traduzioni Francese rendre amer, devenir amer Inglese to embitter Spagnolo ranciar Italiano rèndere o farsi amaro Tedesco bitter schmecken.

iscansàe, iscansàre , vrb: iscansiare, iscantzai, iscasciare, iscassare, iscassiare, scantzai Definizione cambiare camminu, pigare àtera istrada, intrare a unu logu passandho in su camminu o in s'orruga, tirare una cosa a una parte; trantzire a una parte, fintzes lassare una cosa; pèrdere su sentidu, ammachiare po ccn. cosa Sinonimi e contrari cansai 1, ilmanchinare, irvertzare, stressiai / ammachiae, dischissiare, ischisciai 1, fatzellare, irbariare, vogliare Modi di dire csn: i. dae sedha = rúere dae cadhu; iscasciare a rídere = imbucare a ríere; iscasciare de una régula, de unu pretzetu, de una leze = iscassedhai, fartai Frasi candho pioet, iscàscias trazendhe cantu agatas ◊ no iscantzu prus de s'arrastu miu: su sardu in su coru dèu mi allogu! (M.Pani)◊ custu caminu che iscàssiat a Ulíana ◊ no si arrimant in su caminu vonu e iscàsciant in gúturos ◊ recuindhe semus iscansiados a sa funtana ◊ lu timiant e iscassaiant caminu si l'imbeniant ◊ no iscasses dae sa leze! 2. mergiani iscantzat s'arbei e ndi pigat s'angioni!◊ no est arrennésciu a iscantzai unas cantu iscoitadas de zirónia! 3. Fulana pro pagu no est iscasciada candho l'at lassada s'ammoradu ◊ sas rúndines fuent iscasciadas ◊ de unu chi s'est iscassatu narant "Meschinu!"◊ seo a dolore de conca iscassianne! 4. mastru Tilipu iscàsciat a rídere, cantu at intesu su contu ◊ dae custu lutrinzu no si podet iscasciare Etimo srd. Traduzioni Francese tourner, sortir, esquiver, devenir fou Inglese to sidestep, to go mad, to deviate Spagnolo doblar, torcer, apartarse, enloquecer Italiano deviare, scansarsi, impazzire Tedesco abweichen, ausweichen, wahnsinnig werden.

ischissiài, ischissiàre , vrb: schisciai 1 Definizione fàere a ischíssiu, essire fora de sèi, pèrdere sa conca po calecuna cosa (dolore, amore, àteru), pràghere meda Sinonimi e contrari abbaradhare, ammachiae, delliriare, dessessire, dischissiare*, fatzellare, irbariare, iscansae, issentire Frasi si est ischissiendi a dolori de dentis ◊ s'immensu de su creadu t'ischíssiat s'ànimu ◊ no m'ischissis su sentidu! ◊ m'ischíssiu chi non ti biu! 2. gatu a pisci ingustada bandat ischissiada candu pigat su fragu!(S.Corona)◊ ballus, befas, cantus e sonus sunt divertimentus chi ischíssiant sa genti Traduzioni Francese devenir fou Inglese to go crazy Spagnolo enloquecer Italiano impazzire Tedesco verrückt werden.

ispipigliàre, ispipillàre , vrb: ispipilliare, isprivillare, spibillae Definizione essire o fàere prus biu, prus ischidu, abbistu, prontu, fàere impresse / i. su sonnu = fàere passare su sonnu, fàere ischidare Sinonimi e contrari ispabigliare* Frasi su binu batit allegria e ispipillat sa fantasia ◊ sicomente non miras, carchi die t'ispipillas si ses ocricunzau! ◊ sa vidha si est torrandhe a ispipillare apustis de sa gherra ◊ Antonedhu si fut isprivillau e birgunza no ndhe teniat prus ◊ bos ispipíglio su sonnu, deo! 2. ispipíllati, si los cheres bídere colandhe! ◊ si no t'ispipillas, sos àteros ti nche colant totus a innantis Traduzioni Francese faire ou devenir plus vif, animé Inglese to liven up Spagnolo animar Italiano vivacizzare Tedesco beleben.

«« Cerca di nuovo