cagiàre , vrb: cagliai 1, callai, caxae, cazare Definizione si narat de cosa brodosa, de late, ógiu, e àteru, chi perdendho abba o perdendho calore (o po àteru) si faet prus tostada; nau foedhandho de unu, si narat in su sensu de si currègere, essire sàbiu, lòmpere a calecunu arresurtau bonu Sinonimi e contrari abbeladinare, acragare, aggromare, alleae, ammallorai, apedrare, apiatare, belare, giagare, impagnire, pazare / medrare, medrire | ctr. iscagiae, sòlbere Modi di dire csn: callai a ciorbedhu = essire zudissiosu, sàbiu, cabosu, achistiadu che unu mannu; su cagiau = su callau, preta; cagiare s'ógiu in buca = abbarrare trassidos; cazare una cosa de… = cuguzàrela de…, betàreli carchi cosa a meda, fai callagalla de… Frasi in zerru, comente faghet fritu s'ozu ermanu si cazat ◊ cosa lassada a budhire meda si che cazat tropu ◊ custu binu callat in s'unga ◊ su lati si est callau ◊ sa minestra ca fut ghetada de diora si est callada 2. l'at bidu chi a fàghere male no cumbenit, ma no bi cazat etotu ◊ l'ischis chi andhat male a fàghere gai, ma no bi cazas, no! ◊ tue no bi as cazadu: naras isambrúlios, iscabulada! ◊ s'ómini callat a ciorbedhu a corant'annus ◊ totinduna chi est callendi a ciorbedhu… s'ómini torrat a pipiu ◊ cussa cantzone est serbia a fàere cazare sos sentimentos de sa zente ◊ addaghi at intesu sa senténtzia dhi est cagiadu s'ógiu in buca! Cognomi e Proverbi smb: Callai Etimo itl. cagliare Traduzioni Francese épaissir, coaguler, se cailler Inglese to thicken Spagnolo espesar, condensar Italiano addensare, fare dènso, coagulare, rappigliarsi Tedesco sich verdichten, gerinnen.

incrispàe, incrispài, incrispàre , vrb: incrispiai, incrispiare Definizione fàere crispu, cràdiu, pigare fortza, fàere prus lestru, de prus, prus istrintu; primmare, ofèndhere arrennegare; in cobertantza, fintzes annuare nau de s'aera Sinonimi e contrari acadriare, afortiai, apretai, incribidai, infruscare, scrispiari / acristai, inchigiare, incilliri, increstare | ctr. abbacai, abblandai Modi di dire csn: incrispiai su passu = caminare prus impresse; aeras incrispadas = chelu annuadu; incrispiare su guresi = fàgherelu essire prus afissu, intipiu Frasi sempre piús incríspiat su bentu cun bírridos de abba e nie frita (N.Cucureddu)◊ un'ispuntorzada a sos boitos lis faghet incrispiare su passu ◊ su bentu, s'àcua, su fogu funt incrispiendi ◊ est malu su bentu candu incríspiat: trocit truncu e isperdit su cinixu de dónnia fogu (P.Alcioni)◊ incrispat is passus e ponit sa fua Etimo srd. Traduzioni Francese épaissir, intensifier Inglese to intesify, to thicken Spagnolo intensificar Italiano raffittire, intensificare Tedesco dichter machen, verstärken.

infolcàre , vrb: infulcare Definizione fàere o essire de prus, prus crispu; atzitzare, pònnere is unos contra a is àteros Sinonimi e contrari acadriare, incrispai / ifurconare, impuntzonare Frasi est pioindhe e bi at perígulu chi s'infolchet s'abba ◊ in custa chida infolcat su basolu 2. istat semper infulchendhe sos àteros a si vindicare Traduzioni Francese épaissir Inglese to thicken Spagnolo espesar, azuzar Italiano raffittire Tedesco dichter machen.

intibbíri , vrb: intipie, intipire, intipiri Definizione essire o fàere cracu, istrintu, prènnere a isticu, tzatzare puru; fintzes tupare, a logos serrare (ma no deunudotu) un'apertura, o apèrrere unu pagu Sinonimi e contrari istibbire, stibbai / apabaglionare, impipai, tapire, tipiri / tupai | ctr. illascare Frasi su logu est intibbendudedhu de bellesa ◊ su tziu si at intipiu sa bértula de ebra ◊ is nuis s'intipint e calat s'iscuriu ◊ su sacu de sa palla cica de dhu intipiri 2. est unu boscu intipiu ◊ unu chelu est intipiu de istedhos 3. intipiri un'istampu me in su muru Etimo srd. Traduzioni Francese épaissir, devenir touffu, taller Inglese to thicken, to tiller Spagnolo entupir Italiano infittire, infoltire, tallire Tedesco dichter machen, dicht werden.

«« Cerca di nuovo