apigliài , vrb: apillai 1, apizare 1 Definizione artzare apitzu, a pígiu, fàere o pònnere su pígiu, nau de cosa in mesu de abba o de cosas deasi; fintzes essire de si pòdere bíere, bogare a pígiu Sinonimi e contrari aproghilare, bènnere Frasi no isciat a nadai e po ndi podi apillai fiat is cambas de innòi e de ingudheni ◊ ndi torràt a apillai sa conca assicau timendi de si allupai ◊ su late caentadu si murigat a manera chi no apizet 2. apilla a domu! ◊ a unus a unus apillant is istedhus ◊ e candu ndi dh'apillat su nòmini de sa santa, su predicadori, in custa prédica? Etimo ltn. applicare Traduzioni Francese remonter à la surface Inglese to surface Spagnolo subir a flote Italiano venire a galla, risalire in superfìcie Tedesco auftauchen.

arangiàda , nf: arantzada Definizione druche fatu cun corgiolu de aràngiu segau a tirighedhas e cotu in su mele, cun méndhula ispigiolada e a tirighedhas cussa puru; bufóngiu fatu cun súciu de aràngiu Frasi s'arantzada galu caente l'ant istérria in sos papiros ◊ ant assazau s'arantzada, cuntentas ca est issia bene Terminologia scientifica drc, bfg Etimo srd. Traduzioni Francese orangeade, gâteau à l'orange Inglese orange juice, comfit Spagnolo naranjada Italiano aranciata (e confetto) Tedesco Orangeade, Orangenkuchen.

arenéri , nm: arineri Sinonimi e contrari sabbieri Frasi teniat s'isprigu cun s'arineri Etimo ctl. arener Traduzioni Francese poudre à secher Inglese sand Spagnolo arenilla, polvos de carta Italiano polverino Tedesco Streusand.

arradébi , nm: arradellu 1, arradili, arredeli, arredellu, arredelu, arridebi, arrideli, arridellu, arridelu, arridili, rideli Definizione genia de linna chi no faet manna meda Sinonimi e contrari aiverru / cdh. litarru Terminologia scientifica mt, Phillyrea angustifolia, P. latifolia Etimo ltn. alaternus Traduzioni Francese filaria ou alavert à larges feuilles, f. à feuilles étroites Inglese phillyrea angustifolia Spagnolo labiérnago, olivillo Italiano fillirèa Tedesco Steinlinde.

arràspa , nf: raspa* Definizione aina de ferru chi portat coment'e iscatighedhas artzadas o dentes paríviles po ifinigare linna a arrasigadura Frasi li at mancadu un'ispidu de linna e unu conzu de arraspa, biancu Terminologia scientifica ans Traduzioni Francese râpe à bois Inglese rasp Spagnolo escofina Italiano raspa Tedesco Raspel.

arrempicài, arrempichiàre , vrb: arrepicae, arrepicai, arripicare, arrepichiare, rempicare* Definizione sonare is campanas a ora meda, a festa Sinonimi e contrari scaviai 1, strichillonai, trichizare Frasi su bentu santziàt s'impicau coment'e su tratallu de una campana arrepichendu ◊ su sonu de is campanas arrepichiandho a festa acumpàngiat sa crufessone ◊ baxi e arrempicai is campanas! Traduzioni Francese sonner à toute volée Inglese to chime Spagnolo repicar Italiano scampanare Tedesco die Glocken läuten.

arrepílu , nm: repilu Definizione su segare su pilu o fàere sa braba a betu contràriu de coment'est su pilu Etimo ctl., spn. repel, repelo Traduzioni Francese à rebrousse-poil Inglese shave against the beard Spagnolo contrapelo Italiano contropélo Tedesco Gegenstrich.

arresolièra , nf Definizione ampudhita a pònnere rosóliu, licore Terminologia scientifica stz Traduzioni Francese buteille à liquer Inglese rosolio bottle Spagnolo botella para rosoli Italiano rosolièra Tedesco Glasbehälter für Rosolio.

arrevésciu , agt: arrevessu, arrovésciu, orrovésciu, rebessu* Definizione chi est su contràriu de comente depet èssere, de comente depet andhare, fatu a s'imbesse; nau de gente, chi o chie portat arrevesciori, chi est revessu, chi abbétiat po su trotu, chi no adduit a s’arrexone Sinonimi e contrari contràriu, deghésciu / rebelde, testarrudu, traessu | ctr. giustu / achistiadu, arrejonadu, atinadu, giudisciosu Frasi ses arrevésciu e tostorrudu coment'e unu burricu! ◊ fait pràngius bonus chi faint ammodhiai marirus arrevèscius ◊ est prus arrevésciu de sa figu morisca Traduzioni Francese à l'envers, revers, sot Inglese upside down, foolish Spagnolo revés, necio Italiano rovèscio, stólto Tedesco verkehrt, töricht.

arromàna , nf: romana Definizione genia de pesa fata cun d-unu pratu apicau a tres cadenedhas e unu bratzu (o asta, canna) cun is intacas a duas bandhas (una fine, is intacas pesant prus pagu, e una grussa, is intacas pesant de prus), su pirone e duos gàncios a dha muntènnere apicada (unu po pesare pagu cosa, a sa fine, e s'àteru po pesare cosa meda, a sa grussa) Sinonimi e contrari istadea, pesa Modi di dire csn: sa canna = su bratzu de s'istadea, ue bi sunt marcadas sas intacas e si ponet su pirone; girai s'a. a sa grussa = furriarechela a corpos, sa briga Frasi su pratu de s'arromana est fatu de lutoni 2. lah ca si no mi dh'acabbas ti giru s'arromana a sa grussa, lah! Terminologia scientifica mds Etimo ctl., spn. romana Traduzioni Francese romaine, balance à bascule Inglese steelyard Spagnolo romana Italiano stadèra Tedesco Laufgewichtswaage.

arrubiètu , nm Definizione genia de cosa orrúbia chi si frigant in cara e mescamente in lavras is féminas po si pàrrere de prus, po fàere prus bella sa carrítzia Sinonimi e contrari arrubiedhu, arrubighita Frasi su trucu est cussa cosa chi si ponint in faci po si fai bellas, is féminas: s'arrubietu po is trempas Traduzioni Francese rouge à lèvres Inglese lipstick Spagnolo barra de labios, arrebol Italiano rossétto Tedesco Lippenstift.

ascúju , avb Definizione a s'iscúsia, a iscusi Sinonimi e contrari iscúgia 1 Frasi mi aiat natu a s’ascuju de mi achietare Etimo srd. Traduzioni Francese à voix basse Inglese in a low voice Spagnolo en voz baja Italiano sommessaménte, sottovóce Tedesco leise.

ascúse, ascúsi , avb: iscúgia 1 Definizione a cua: manera de foedhare a boghe bàscia de no s'intèndhere si no si foedhat in s’origa; manera de foedhare o de fàere chentza chi ndhe iscat àtere Frasi de cussu ndhe faedhant a s'ascuse Traduzioni Francese à voix basse Inglese in a low voice Spagnolo en voz baja Italiano sottovóce Tedesco leise.

assaborí , vrb: assaborire Definizione cumprèndhere una cosa chi no si est inténdhia bene, chi si est inténdhia a arrogus e a mússius, leare cabu, leare oru de calecuna cosa chi no s’ischit Sinonimi e contrari assabèschere, assebeltare, bodhiri, indennentai, scasumai, scolliri Frasi da'ite l'as assaboridu chi est gai su chi est nendhe sa zente? ◊ lassamí ponni prus acanta, ca no intendu e no ndi assaboru nudha! ◊ zughiant unu chistionu ma no ndhe lis apo assaboridu nudha ◊ no ndi apu pótziu assaborí nudha de su chi depint fai Etimo srd. Traduzioni Francese percevoir, réussir à comprendre Inglese to perceive, to realize Spagnolo percibir, lograr entender o saber algo Italiano percepire, riuscire a capire o a sapére Tedesco verstehen, erfahren.

assortàdu , agt: assortau, assultatu Definizione bene assortadu, chi tenet bona sorte, bona fortuna, dícia Sinonimi e contrari addiciadu, afoltunadu, auradu, aurosu, diciosu, fadosu, iscofadu, orbau | ctr. irfortunadu, mabassortau Modi di dire csn: èssere assortadu = bene assortadu, tènnere fortuna; èssere male assortadu = irfortunadu, àere males, dirgràssias mannas Etimo srd. Traduzioni Francese qui a de la chance Inglese lucky Spagnolo afortunado Italiano fortunato Tedesco glücklich.

atachizàre , vrb Definizione brigare fatuvatu Etimo srd. Traduzioni Francese chercher chicane à qqn. Inglese to brawl Spagnolo reñir, armar camorra Italiano attaccar brighe, rissare Tedesco raufen.

atratàre , vrb Definizione pigare sa trata, s'ormina, s’arrastu de animales o àteru chi at passau Sinonimi e contrari arrastai, atrataritzare, orminare, ormizare, trateare Etimo srd. Traduzioni Francese suivre à la trace Inglese to follow in s.o.'s tracks Spagnolo rastrear Italiano cercare seguendo le tràcce Tedesco jds. Spur verfolgen.

atréssu , prep Sinonimi e contrari peri 1 Frasi tèngiu una gana forti in coru miu de curri totu atressu de su planu Traduzioni Francese à travers Inglese through Spagnolo a través Italiano attravèrso Tedesco durch, quer.

auràdu , agt Definizione chi tenet ura bona Sinonimi e contrari addiciadu, afoltunadu, assortadu, aurosu, diciosu, fadosu, iscofadu | ctr. ifoltunadu Frasi chie dícia at tentu in beranos de paghe e de amore fit un'auradu (A.Dettori) Etimo srd. Traduzioni Francese qui a de la chance Inglese lucky Spagnolo afortunado Italiano fortunato Tedesco glücklich.

auzadipéru , nf Definizione genia de agúgia po is pilos Sinonimi e contrari frocheta Traduzioni Francese épingle à cheveux Inglese hairpin Spagnolo horquilla Italiano forcina Tedesco Haarnadel.

«« Cerca di nuovo