achipíre, achipíri , vrb Definizione fàere meda in pag'ora; fàere a ora, a tempus Sinonimi e contrari achivire, aciviri, acodie Modi di dire csn: a. bisonzu = resèssere a fàghere; a. a su dovere = atèndhere a su dovere, fai unu doveri Frasi chie est lestru e cabosu achipit in su tribàgliu ◊ a cosire a màchina s'achipit prus chi no a manu ◊ pro achipire faghide cun ambas manos! ◊ tocat de achipire si cherimus cumprire su tribàgliu! ◊ triballu inzotosu no si ndhe achipit ◊ si s'achipit de coro su dovere che passat su tempus prus serenu 2. chi ia achípiu a su pulma no ndhe fui torrau a pei ◊ su tempus est lestru e deo no poto achipire: lu giuto a tretu e mi at bell'e sighidu (N.Pianu)◊ oe no dh'achípio a fàere custa faina: che dh'acabbo cras ◊ candu est meda, in logu de asfaltu s'àcua no benit achipia Etimo itl. accivire Traduzioni Francese faire vite, travailler efficacement Inglese to get through a big piece of work, to work with efficacy Spagnolo despachar Italiano sbrigare mólto lavóro in pòco tèmpo, lavorare con efficàcia Tedesco leisten, schaffen.

atraessàre , vrb: atraissare, atravessai, atressai, atrevessai, traessai* Definizione passare in d-unu logu andhandho de una parte a s’àtera, passandho in mesu; istare in giru; agatare po cumbinatzione o bènnere a betu, acanta; atressai si narat fintzes po cuncordare, fàere o pònnere bene una cosa; fàere unu terrenu (in costera) a traessas, a muros a istúturu Sinonimi e contrari aggrucare, atravigare, atreminare, atruessai, ruciare / atobiai, capitare, cumbinare Modi di dire csn: ite atraessas? = a ue ses andhendhe?; fai sa cosa candu atressat = candho capitat, si cumbinat de la poder fàghere Frasi lugosos siant sos caminos chi atraessant! ◊ pro bídere sa chi addoro dia atraessare su mundhu ◊ sa bidha est atraessata dae s'istradone 2. caminanne faghiat atintzione po no dhi atraessare in mesu de pes pículos de taulitas ◊ cussu cani, si mi atressat, nc'istupat a lestru! ◊ mi est atressau de biri su predi ◊ iscàvuant sa cosa aundi dhus atressat ◊ mi fiat atressau e m'iat nau de andai ◊ a su primu chi mi atressat arropu! ◊ fai chi is dimónius no si atressint ni in terra e ni in mari!◊ candu dhoi est su diàulu atressau, axiu tenis de fai atentzioni!… 3. pintas rosas de aici bèni atressadas chi ispantas 4. s'ortu, ca est in palinzu, l'amus totu atraessadu pro bi fàghere iscras Traduzioni Francese traverser, parcourir Inglese to run through Spagnolo atravesar Italiano attraversare, percórrere Tedesco überqueren, durchqueren.

atréssu , prep Sinonimi e contrari peri 1 Frasi tèngiu una gana forti in coru miu de curri totu atressu de su planu Traduzioni Francese à travers Inglese through Spagnolo a través Italiano attravèrso Tedesco durch, quer.

cummissariàre , vrb Definizione pònnere unu cummissàriu a contivigiare un'amministratzione, un'aziendha, mescamente candho s'autoridade chi ndh'est mere e dha cumandhat at bistu chi no balent o no arrennescent a fàere su dovere is amministradores ordinàrios (o mancant deunudotu) Traduzioni Francese nommer un commissaire Inglese to administer through an external commissioner (a body) Spagnolo nombrar un comisario, intervenir Italiano commissariare Tedesco unter kommissarische Verwaltung stellen.

irfotzolàre , vrb: irfozolare Definizione girare is fòglios o pàginas de unu libbru, de unu giornale Frasi si poniat sos otzales, si nche mintiat su pódhiche a buca pro l'imbusinare, chin su giornale vene ispartu, e comintzaiat a lèghere e a l'irfotzolare Etimo srd. Traduzioni Francese feuilleter Inglese to leaf through Spagnolo hojear Italiano sfogliare Tedesco durchblättern.

iscaltulàre , vrb: iscartulare Definizione fresare su pane, segare e istacare is duos pígios de su pane de fresa; passare s'ispola in s'iscàltula Sinonimi e contrari fresai Frasi si su pane no est bene pesadu no iscàltulat bene Etimo srd. Traduzioni Francese effeuiller Inglese to leaf through Spagnolo separar las dos hojas del pan Italiano sfogliare, staccare le sfòglie Tedesco entblättern.

iscartafogliài, iscartafogliàre , vrb: scartafogliai Definizione girare is pàginas de unu libbru prus che àteru impresse, cun pagu atentzione, cricare in mesu de paperis Sinonimi e contrari irfozolare, spaperai / iscabbúllere Frasi seu andau a su comunu, ant iscartafogliau totu ma no ant agatau sa pràtiga mia 2. pro si nche iscartafogliare dae sa cumpantzia bocat unu muntone de iscusas Etimo itl. scartafogliare Traduzioni Francese feuilleter Inglese to look through Spagnolo hojear Italiano scartabellare Tedesco durchblättern.

péri 1 , prep Definizione inditat logu (e fintzes tempus) ue si camminat, s'istat / perinnoi e perinnè = perilloi e perillai, peri su logu Sinonimi e contrari per / in Frasi sos funnos isterriant sos bratzos peri sas àgheras ◊ peri sos tempos azis piantu males de su disterru ◊ sos emigrados triballant peri sas terras anzenas ◊ sa crabitedha che l'ant isvighinzada peri sas camineras ◊ sas rúndhines si sighiant peri sos chelos ◊ is piciochedhus nci essint po s'ispassiai per'innòi e per'innia ◊ peri is arranconis no dhui at abarrai cambu! ◊ sunt ispartos peri su logu ◊ est andhadu peri tota sa Galilea 2. custu santu fit nàschidu peri su treghentos pustis de Cristos Etimo ltn. per Traduzioni Francese à travers Inglese through Spagnolo por, a través de Italiano attravèrso Tedesco durch.

rúpere , vrb Definizione su naschire, su essire de s'erba intzeurrada, su passare de una parte a s'àtera in logos prenos de linna (cresura, matedu, padente cracu); su pesare de s'arrescotu a pitzu in su cadhàrgiu postu in su fogu; su si apèrrere de una pibisia impostemada (in matéria)/ pps. rúpidu / rúpere in titas = ammadurare in titas, nadu de pitzoca faghindhe a fémina Sinonimi e contrari acarpire, irrúpere, irrutiare, punciai, rupire, scoitai, tidhire Frasi si no proet, s'erba no rupet ◊ duos tudhos d'erba bi at rúpiu ◊ in cussu tretu ifustu su logu est totu rúpidu ◊ aiat próitu meta e a capitanni su terrinu fit rúpitu primitiu 2. passesit rupendhe buscos de ozastros, de chercos, de lidones ◊ rupes sos gianniles, pedendhe ◊ in cussas cresuras no faghet a bi rúpere ◊ no isco comente cussa famíllia de Frantza passendhe in Córsica ndhe rupeit innoghe 3. su soru depet rúpere chentza pesare bullu Cognomi e Proverbi prb: bucone partiu no rupet brente Etimo ltn. rumpere Traduzioni Francese pousser, pénétrer Inglese to sprout, to pass through Spagnolo brotar, penetrar Italiano spuntare dell'èrba, penetrare Tedesco hervorsprießen, eindringen.

traessài , vrb: atraessare, traessare, traversai, traversare, travessai, travessare, tressai, tressare Definizione passare a istúturu, passare in d-unu logu o in d-una cosa andhandho de una bandha a s'àtera, passare in mesu, istare in giru, pònnere in mesu fintzes a istrobbu, a intzegu; acapiare, passare lobos de cosa po acapiare Sinonimi e contrari aggrucare, atravigare, atreminare, atruessai, ruciare, tressiri / atrociai, liai, prèndhere Frasi un'istella che coa de fogu traessat s'aera ◊ traessendhe unu frúmene ch'est rutu su ponte ◊ fustei no si tressit in mesu! ◊ de candu ses tressendudí in mesu de peis!…◊ candu si dhui tressat su diàulu isciúsciat totu ◊ acanta de s'arriu si est tressau unu e si ndi est atzicada 2. portat truncus tressaus cun funis e filu de ferru ◊ po guvernai nci bolit fortza e coru firmu ca est genti mala a tressai ◊ ti bollu tressai in su tzugu una cannaca Etimo ltn. tra(n)sversare Traduzioni Francese traverser, parcourir Inglese to run through Spagnolo cruzar, recurrir Italiano attraversare, percórrere Tedesco durchlaufen.

«« Cerca di nuovo