bagagliàju , nm: bagallaju Definizione logu, in is màchinas, ue faet a pònnere su bagàgliu Traduzioni Francese coffre à bagages Inglese boot Spagnolo maletero Italiano bagagliàio Tedesco Kofferraum.

baralícu , nm: barralicu, barrallicu Definizione genia de bardúfola pitichedha chi si faet girare cun is pódhighes, a bàtoro afaciadas cun d-una lítera iscrita: P (pone), M (mesu, metade), T (totu), N (nudha), chi bolent nàrrere su chi depet fàere su giogadore chi dh’at betada segundhu sa lítera chi presentat candho si firmat (pònnere e aciúnghere àteru a sa posta, bínchere sa metade, o totu, o nudha) / barrallicus = cocoedhos de mare; barrallicu longu = animaledhu de mare a corza tosta, itl. torricèlla; b. veru = àtera creze gai etotu, itl. còno del Mediterràneo Sinonimi e contrari badharincu, pone, pimpirimponi Frasi in sa noti de Paschixedha giogàst a barrallicu cun mei 2. arrumbulant in sa menti is arregordus, fúrriant a lestru che barralicus! Cognomi e Proverbi prb: su barrallicu essit puru a ponni! Terminologia scientifica ggs Traduzioni Francese toupie à quatre faces, toton Inglese little spinning, teetotum top Spagnolo perinola Italiano girlo Tedesco eine Kreiselsorte, Nimmgib.

baràtu , agt Definizione chi est a prétziu bàsciu, chi costat pagu in dinare Sinonimi e contrari ammingadu | ctr. caru Modi di dire csn: leare, comporare, bèndhere a su baratu; bèndhere a istracu b. = a sa frundhida, coment'e candho no ndhe cheret prus neunu, de una cosa, e abbàssiant meda su prétziu Frasi picatila totu, sa carchina, ca ti la doe barata! ◊ cosa barata inoghe no che ndh'at 2. su chi li daiant si lu torraiat a bèndhere a su baratu ◊ a su baratu sa zente curret che muschina a su binu! ◊ custus meris bisant trabballadoris a istracu baratu e masedus Etimo spn., ctl. Traduzioni Francese à bon marché Inglese cheap Spagnolo barato Italiano di mòdico prèzzo Tedesco billig.

bàstas , cng: bastis, bastu 3, bastus 1 Definizione foedhu po pònnere o chi ponet una cunditzione: s'imperat cun de e cun chi; candho est cun sa cng. chi e cun su verbu èssere e puntu isclamativu (bastu chi siat!) bolet nàrrere puru chi unu no est tanti seguru o no dhue credet meda a su chi narat o intendhet e abbarrat unu pagu ispantau e fintzes dispràxiu = como siat puru?!… si fit abberu?!… Sinonimi e contrari aliali! Frasi beni a ti cuai bastis chi ti cuist bèni ◊ bolliat unu piciocu mancai poberitedhu, bastas chi essit iscípiu bolai ◊ bastu chi sias cun àtere, bae, ma no a solu! ◊ apo a partire cras, bastu chi sas cosas no mi andhent a s'imbesse ◊ bastu chi mi nias sa veridade ti perdono! 2. nachi za est istudiendhe, bastu chi siat! ◊ iscrient chi za sunt sanos, bastus chi siat! 3. - Sas pudhas mias faghent sos oos e si los mànigant! - Bastu chi siat?! ◊ - A Boredhu che li ant furadu sos porcos! - Bastu chi siat?! 4. bastus de mi che l'iscutinare li apo nadu chi ei Traduzioni Francese pourvu que, à condition que Inglese provided (that) Spagnolo con tal de que Italiano purchè Tedesco nur… wenn.

batagliòla , nf Definizione gherra a cropos de pedra Sinonimi e contrari aperdiamentu, predarjata / cdh. batadhola Traduzioni Francese bataille à coups de pierres Inglese hail of stones Spagnolo pedrea Italiano sassaióla Tedesco Steinhagel.

beneméritu , agt Definizione chi tenet méritos po cosa de bonu chi at fatu Traduzioni Francese qui a bien mérité Inglese well-deserving Spagnolo benemérito Italiano benemèrito Tedesco verdienstvoll.

berbèsa , nf Sinonimi e contrari erbagràbina 1, bascumarinu Traduzioni Francese giroflée, matthiole à fruit à trois cornes Inglese sea viola Spagnolo alhelí salvaje Italiano vïòla marina Tedesco Dreihörnige Levkoje.

bih! , iscl Definizione genia de foedhu chi si narat coment'e avertendho, ammeletzandho, o fintzes solu po fàere giare atentzione Sinonimi e contrari lah!, mih! Frasi bih chi dego so andhandhe pro abberguare! Traduzioni Francese gare à toi! Inglese look ! Spagnolo ¡mira! Italiano guarda! Tedesco Schau mal!.

billóteri, billóti, billótiri , nm Definizione genia de cardu areste: cima de pastori, uscradinu de porcu, canna de billoti, canna de morai, de amorai Sinonimi e contrari ariedha 1, cannagúrpina, stiòcore, treutzaxa Terminologia scientifica rba, Dipsacus fullonum Traduzioni Francese cardère, chardon à foulon Inglese teasel Spagnolo cardencha Italiano cardo dei lanaióli Tedesco Weberdistel, Weberkarde.

biscaína , avb: briscaina Definizione nau de una manera de fàere is cosas: fuedhai, fai a sa b. = a cudha manera, male, chentza una régula precisa, a comente essit essit, a s'istrambulatzina Frasi su andhare a sa moda biscaina podet medas surpresas preparare ca bisonzat su passu misurare pro no rúere in fossu o in pischina (A.Casula)◊ fint imbolaos a sa briscaina in sos muntones de terra e de preda Etimo spn. a la viscaína Traduzioni Francese à la six-quatre-deux Inglese in a slapdash way Spagnolo a la buena de Dios Italiano alla carlóna Tedesco nachlässig.

bísonas , nf pl: bísunas, písonas Definizione genia de launedhas a duas cannitas, chentza su tumbu Sinonimi e contrari bisones, bísosas, launedhas Terminologia scientifica sjl Etimo ltn. bisonus Traduzioni Francese cornemuse a deus tuyaux sonores Inglese double reed-pipe Spagnolo gaita de dos tubos Italiano zampógna rùstica a due canne Tedesco eine Panflötesorte mit zwei Pfeifen.

bótu 1 , avb: buta Definizione de botu = de istrémpiu, a corpu Frasi candu dh'ant bistu si ndi funt pesaus de botu ◊ mi ant de botu giradu sas palas! ◊ m'ischidesi nervosu de unu botu ◊ su chelu si fit inchimeradu e caleit de botu sa irada de s'abba ◊ mancai surpréndiu de buta, candu su cuadhu si est postu a curri, no si fiat pérdiu de ànimu ◊ comente apo bidu deai, mi ndhe peso de botu, curro a sas bestes e mi pijo totu Cognomi e Proverbi smb: Butta Traduzioni Francese brusquement, tout à coup, soudainement Inglese suddenly Spagnolo de repente Italiano di scatto, all'improvviso Tedesco plötzlich.

bragnócula , nm Traduzioni Francese un bon à rien Inglese a nobody Spagnolo hombre de nada Italiano uòmo da nulla Tedesco Null.

brétiu , avb: brítiu Definizione nàrrere o fàere a b. = chentza régula, chentza critériu, a bodhetu, a s'afaiu, a ogu Sinonimi e contrari afainu 1, bréciu, faghinu Frasi is dotoris a bortas ti donant pastigliedhas a brétiu, tanti po ti acuntentai ◊ tui ses fuedhendi a brétiu, sentza de isciri is cosas acomenti funt ◊ su sali dh'at postu a brítiu ◊ sa cosa est isballiada poita ca dh'at fata a brítiu Traduzioni Francese à tort et à travers Inglese at random Spagnolo sin ton ni son, al acaso Italiano vànvera, casàccio Tedesco unüberlegt.

brochèra , nf Definizione màchina po fàere brochetos de cimentu Traduzioni Francese machine à blocs (de béton) Inglese machine used to produce cement blocks Spagnolo máquina para hacer bloques Italiano blocchièra Tedesco Blockmaschine.

bruscàu , nm Definizione tina o cobedina a fundhu cuadrau, de linna, po catzigare s'àghina e fintzes genia de mola a rullos móvios a orroda a manu (como a motore, fatu cun àteru materiale), sèmpere po mòlere s'àghina po dh'incubonare Sinonimi e contrari cracadolza Frasi po mòliri s'àxina manigiaus su bruscau, po dha prenciai sa prència Terminologia scientifica ans Traduzioni Francese meule à écraser le raisin Inglese grindstone Spagnolo moledora Italiano màcina per uva Tedesco Traubenmühle.

brussèta , nf Definizione genia de taschedha o busciaca de féminas, a pigare in manu o apicada in su codhu Traduzioni Francese sac à main Inglese handbag Spagnolo bolso Italiano borsétta Tedesco Handtasche.

bulletàriu , nm Traduzioni Francese carnet à souche, registre à souche Inglese receipt book Spagnolo talonario Italiano bollettàrio Tedesco Quittungsblock.

busciàrdu , nm Definizione tempus fadhidu po fàere faina a borta a borta in duos o in medas Sinonimi e contrari turnu 1 Modi di dire csn: a b. = s'unu cun s'àteru, a borta a borta; èssiri de b. = dare su càmbiu a un'àteru in su triballu, pigaindi su busciardu a unu Traduzioni Francese à tour de rôle, roulement, service Inglese turn Spagnolo turno Italiano turno Tedesco Schicht.

bussíta , nf Definizione búscia pitica Sinonimi e contrari bussaredha, bussighedha Traduzioni Francese sac à main Inglese handbag Spagnolo bolso Italiano borsétta Tedesco kleine Tasche.

«« Cerca di nuovo