A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

vardiàre vardàre

vàrdias , nf pl: fàrdias Definizione is dentes de is craes Sinonimi e contrari guàrdias*.

vardiónzu , nm Sinonimi e contrari castiamentu, càstiu, miramentu, tentonzu Etimo srd.

vàrdule , nf: bàldile* Definizione orrugu mannu de terra comente essit arandho o marrandho candho sa terra no est de bonu farigu, tostada; fintzes túturu de àtera cosa Sinonimi e contrari cheba, ibbàldula, lea, léura.

vargéri , nm: frageri, vergeri Definizione prus che àteru, terrenu prantau a matas de frutuàriu Sinonimi e contrari frutale, frutorarju Etimo ctl. verger.

vàrgia vàglia

vargiólu , agt: barjolu* Definizione chi est de colore ammesturau, vàrgiu, nau pruschetotu de canes Sinonimi e contrari bardeju, biscacadu, cacarru, incespiau, pintarinadu, pintolinadu Cognomi e Proverbi smb: Vargiolu.

vàrgiu vàgliu

variàbbile, variàbbili , agt, nf Definizione nau de gente, chi no mantenet su foedhu, chi est de pagu firmesa, chi istat a su càmbia càmbia: foedhandho de is foedhos, chi podent cambiare forma po pigare valore grammaticale diferente; css. fortza o càusa chi giaet o chi podet giare un'efetu, nada deosi ca de una borta a s’àtera podet èssere diferente Frasi sos númenes sunt peràulas variàbbiles ca podent àere forma diferente pro zenia mascru o fémina, pro singulare o plurale 2. sos isperimentos si faghent connoschindhe, medindhe e iscumbatendhe s'efetu de donzi variàbbile.

variadòri , agt Definizione nau de gente, chi no tenet firmesa Sinonimi e contrari allabentinau, bolanderu, bolantitzu, bollàticu, freniosu, issurriosu Terminologia scientifica ntl Etimo srd.

variài , vrb: bariare, variare Definizione cambiare, fàere o essire diferente; pèrdere su tinu, diventare macu druche (no de manicómiu), àere pagu firmesa in su fàere; nau de cosa chi s'ischit, essire de mente Sinonimi e contrari disvariai / iscasciuletare, vacillare / ilmentigare, iscadèssere Frasi cantaint, ballaint, ridiant e variaint de cussa manera sos anneos (T.Cherchi) 2. no apo ischidu su chi m'est costau ca fio galu in sonnos variendhe (P.Piga)◊ nd'est essiu foras de sèi e vàriat e no est cosa de ndi fai contu! ◊ candho unu est comintzandhe a variare in conca no atinat, s'arrejonu no afilat e no ghirat su faedhu 3. lu tenia in mente ma poscas mi ch'est variadu ◊ pro no ti che variare, iscriedila, sa cosa! Etimo itl. Traduzioni Francese changer, délirer Inglese to vary, to rave Spagnolo variar, desvariar Italiano variare, delirare Tedesco ändern, irre sein.

variànte, variànti , nf Definizione cambiamentu, cosa in ccn. manera diferente a paragone de un'àtera.

variàre variài

variatziòne, variatziòni , nf Definizione cambiamentu de unu datu, de unu fatu o fenòmenu, diferéntzia de unu datu in duos tempos, logos o ocasiones diferentes Frasi cherzo connòschere totu sas variatziones de unu faedhu de unu logu a s'àteru.

variàu , pps, agt: fariadu Definizione de variare; nau de ccn., chi no est tanti giustu de conca, chi est a irbariones, dilliriandho Sinonimi e contrari afoglietadu, desessidu, delliriadu, dischissiau, disvariadu, ilgiradu, issentidu 2. peus de pipia benis calculada, totu variada dexit a ti nai! (R.Murgia Pani) Traduzioni Francese délirant Inglese raving Spagnolo delirante, trastornado Italiano delirante Tedesco irre.

varicàre , vrb: barigai* Definizione su passare mescamente de su tempus Sinonimi e contrari colare, ibarigai, passae Frasi tapulandhe su pannu si che vàricat s'annu.

varichína , nf Definizione cumpostu chímicu cun cloro, po illimpiare, fàere prus bianca s'orrobba samunandho Sinonimi e contrari levandina.

varíle valíre

variòne , nm: avarioni, barione, ferioni, venioni, verioni Definizione genia de dillíriu, candho unu no cumprendhet prus nudha e si ponet a chistionare a s'afaiu (chistionai in verionis) Sinonimi e contrari ischíssiu Frasi tui ses nendu verionis! ◊ Gesugristu miu, est chistionendu verionis, custu: ita tenit?! Etimo srd. Traduzioni Francese délire Inglese delirium Spagnolo delirio, desvarío Italiano delìrio Tedesco Delirum, Gefasel.

vàriu , nm Definizione genia de machiore, su variare Sinonimi e contrari ammàchiu, avarioni, badalocu, disvàriu, ibbarione, iscàsciu, istentériu Etimo srd.