núdu 1 nú 1
núe , nf: nughe 1,
nui Definizione
cumossu mannu de vapore cracu e artu in s'aera / min. nuighedha, nuedha
Sinonimi e contrari
annúelu,
núili
/
bolu,
fiotu
Modi di dire
csn:
is nuis podint èssiri: para (nue manna), grussa (nue russa), a brebeis, fumatzu (nuighedhas chi abbarrant apustis próidu), nebidatzu (nues bassas o néula arta), nui crocada, nui arrungiosa (a pizu fine); pesàresi sas nues = annuàresi s'aera; nuone = nue manna meda; nuatza = nue mala, de timire; nue de abba, de ràndhine = refrigada, iscutulada de àcua, de làndiri de ccn. nui passendi; nue de bentu = sulada, móida forte de ària; nues de abba, de ràndhine, de nie, de bentu = nuis chi de seguru ant a ghetai àcua, làndiri, ní, fai bentu; bènnere a nues (nau de àcua, ní, làndiri) = betare unu pagu, sessare, torrare a betare, gai comente colant sas nues; èssere a nues (nadu de puzones, musca, títula, zente) = a meda, aici meda de fai comenti e una nui; pònnereche a unu in nues de chelu = abantaidhu meda; essíreche in nues de chelu = pretènnere tropu; pònnere nue a su sole = chircare de cuare su chi no faghet, sas cosas prus ladinas; nue mele, nue rúgia = maladias de su trigu
Frasi
is nuis bàscias atressillant su meriali ◊ si fit pesata bete nughe de fumu! ◊ si est pesendhe nues, chissaghi proat! ◊ sas nues sunt ammuntendhe sos montes ◊ su bentu che truvat sas nues ◊ su sole nch'est cupatu in palas de sas nughes (A.Pau)
2.
custas dies s'abba est benindhe a nues ◊ una nui de carrogas ◊ sos puzones a nue falant a s'aumbrare ◊ canno achirrant cussas nughes de tzilipirche si nche mànnicant totu ◊ bi fit sa zente a nues ◊ ti che pínnighet sa nue mala! ◊ sos ariopranos colaiant a nues
3.
comintzeit a bantare sa muzere ponzendhechela in nues de chelu ◊ già bos ndhe abbidides chi cherent pònnere una nue a su sole!
4.
pro essire ispeta chi che colet sa nue de s'abba, ca t'ifundhet
Terminologia scientifica
tpm
Etimo
ltn.
nube(m)
Traduzioni
Francese
nuage
Inglese
cloud
Spagnolo
nube
Italiano
nube,
nùgolo
Tedesco
Wolke.
núe 1 , avb Definizione aundi, inue* Frasi ispricat su camminu de nue colas tue.
nuèdha , nf Definizione nue minore Sinonimi e contrari nuighedha Frasi nuedhas de abba sunt pighendhe in altu isperdèndhesi in su chelu.
nuedhàmini , nm Definizione totu su chi est noedhu, de cosa chi naschit e creschet (fintzes pigionatzos de is matas, is cambos noos) Sinonimi e contrari feduliu, pitzinnàglia.
nuédhu nobédhu
nuédhu 1 neúdhu
nuèra , nf Definizione partes de su cambu de is laores, orrughedhos grussos de sa canna, totu nodos, de fenu o pàgia chi abbarrat a cortina in terra in su tretu inue ndhe ant betau a su bestiàmene a papare; sa cortina etotu de s'afenadórgiu, su tretu prenu de nuera Sinonimi e contrari nuali / afenadolzu, apazadorzu Modi di dire csn: curri, cuadhu miu, ca ge'infrorit sa nuera!... = a ndh'as de s'àsiu de corrighinare!…; fai n. = lassare avassighedhos, perdimentare sa cosa (manighendhe), èssere fartzu, zúghere ingannu (in suspu); no fait n. (nadu de unu) = mànigat totu, no avassat o lassat nudha Frasi su cuadhu famiu si papat fintzas sa nuera ◊ de sa nuera chi lassànt is bòis si fadeiaus unu pagu de fogu ◊ at incungiau nuera isceti Etimo srd.
nuèra 1 , nf Definizione
nues mannas a meda e càrrigas de abba, niedhas
Sinonimi e contrari
annuadura
Frasi
aeras pídigas e umbrosas solu traschias carrant e nueras de iscunortu (F.Piga)
Traduzioni
Francese
amas de nuages
Inglese
mass of clouds
Spagnolo
nubarrón
Italiano
nuvolàglia
Tedesco
Gewölk.
nueràre , vrb Sinonimi e contrari ammentare, contare Frasi su contu de sos cumones no lu potas nuerare (L.Pusceddu).
núge núche
nugèdha nucèdha
núghe núche
núghe 1 núe
nugheagrèste , nf Definizione genia de erba velenosa, pudéscia, chi narant fintzes erba de dente Sinonimi e contrari ischidabbabbau, stramóniu Terminologia scientifica rba, Datura stramonium Etimo srd.
nughèdha nucèdha
nughèdha 1 , nf Definizione aligalza càmpina o areste Sinonimi e contrari fostinàcia, pastinaca, pestianga, pubusone Terminologia scientifica rbzc, Daucus carota.
nughèdha 2 , nf Definizione genia de birilla o pícula prena de esplosivu po dh'iscopiare a giogu Sinonimi e contrari bombu, fochete Terminologia scientifica ggs.
nughedhàre , vrb Definizione arregòllere o bodhire nuxedha, nenciola Frasi si cheres bènnede, ajoe a sa tanca a nughedhare! Etimo srd.
nughédu , nm Definizione logu prantau a nughes Etimo ltn. nucetum.