Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bísidu , agt Definition chi est deasi craru de si pàrrere própriu bene, de pàrrere beru Sentences sas fotografias sunt essidas bísidas ◊ mi est bénnidu unu sonnu bísidu bísidu ◊ eo s'iscena, bísida e cumprida, tale e cale sighida a passu passu dae comintzu finas a s'acabbu, est comente l'aere in ojos bida (A.Dettori) Translations French propre, limpide, net English clean and tidy Spanish nítido Italian nìtido German klar, rein.

cantecànte, cantecàntu , cng: catecantu Definition si biet ca…, est ladinu chi… : nau coment'e una cosa chi si lassat andhare, chi si cuncedit Synonyms e antonyms aposici, goregante, tantecantu Sentences cantecante, grista de carabbineri no ndhe zuches ◊ cantencante crediant chi a che picare sa bida a unu cristianu est a zocare: ma za lu sunt pacandhe! ◊ no timas a dare carchi cosa, si ndhe as: cantecantu lassamus totu inoghe! ◊ no ti fatas cosa: catecantu isco chie ses! ◊ mancari perriches, catecantu no lu bogas dai su surcu sou Etymon srd. Translations French il est évident English it is plain that… Spanish es evidente que Italian è evidènte che…, tanto… German es ist klar, daß.

dislindàdu , pps, agt Definition de dislindare; chi si podet bíere bene Synonyms e antonyms ciaru, ladinu Translations French clair, net English distinct Spanish claro, deslindado Italian distinto, chiaro German klar.

ladínu, làdinu , agt: làtinu Definition chi si paret bene meda, chi est craru, si cumprendhet chentza mancu bisóngiu de dh'ispiegare; nau de fémina allatandho, chi su late dhi essit bene meda Synonyms e antonyms ciaru, francu, nódinu, pàdriu / sbucaciau, lendharzu Idioms csn: a sa ladina = in manera crara; préssiu l. = isperraghe, chi sa purpa ispítzigat bene de s'ossu; oghi làtinu = chi zughet sos ogros de colore craru Sentences como est làtina a totus sa veritate ◊ fit ladinu dae deris chi teniat de frocare ◊ los bidimos in giaru e in ladinu chi tantu ndhe restamos persuasos (G.Masala)◊ sient sas peràulas ladinas chentza pònnere in mesu un'imperò! ◊ sunt ladinos a cara chi ant bufadu ◊ cust'istifinzu est ladinu ◊ est ladinu chi est comente ses nendhe 2. cantamus a boghe ladina pro rebudhire in fizos nostros sa limba sarda 3. concruo nendhe a sa ladina: leges, cumandhamentos no sunt piús in usu! Surnames and Proverbs prb: s'àinu est ladinu a s'órriu, su macu a su faedhu Etymon ltn. ladinus Translations French clair, évident, logique English clear, obvious, logical Spanish claro, evidente, lógico Italian chiaro, evidènte, lògico German klar, sichtlich, logisch.

ladíre , vrb: latire Definition èssere ladinu, bíere o pàrrere in manera crara, ladina Synonyms e antonyms bídere, làdere*, pàrrere Sentences de cantu fit brusiada in cara no si li ladiant sos ojos ◊ fint incuntzanne de prus e si lis latiat dae su portafógliu! ◊ su versu de Tucone si ladiat! ◊ sont sos prus ricos e si lis latit! ◊ ti lu ladis puru chi no ses nàschiu in domo! Translations French être évident English to be plain Spanish ser evidente Italian èsser evidènte German klar sein.

lúchidu , agt: lúdigu, lúghidu, lúxidu Definition chi lughet, chi est craru, límpiu; nau de animale, chi est bellu grassu, e de pastura chi dhue at erba meda Synonyms e antonyms lamposu, luchente, lútzidu / ciaru | ctr. tróbulu Idioms csn: binu l. = chentza fundhana nudha, bene pasadu; ua (crua) lúghida = sana, chi no est anneulada Sentences bellu lúghidu, mih, cust'ozuermanu! ◊ cudhas lughes a bortas grogas sunt lúdigas che oro ◊ addescàndhela, aviat fatu sa crapita a manna e lúchida che ispíciu ◊ candu Zuanni chistionat, is ogus de Arega si faint lúchidus che isprigu de su presu ◊ is erricos furint lúghidos e grassos ◊ est a ogus birdis e pilus longus e lúchidus lúchidus 2. su logu est finamentas lughidedhu e sa robba bi istat bene Etymon ltn. lucidus Translations French luisant, brillant English shiny Spanish luciente, lucido (anim) Italian lùcido German blank, glänzend, klar.

lústra , nf, nm, agt: allustra, lustru Definition genia de pasta o crema chi si frigat po fàere lughente calecuna cosa (mescamente pedhe); coment'e agt., chi est craru, lughente Synonyms e antonyms illustru Sentences calchi iscàtula de lustru consumada, de crema o de puntinas: custu agatant, e fintzas calchi tapu de arantzada ◊ donai sa lustra a is pannus de lana 2. est una note lustra Etymon itl. Translations French cirage English glossy Spanish betún, brillante Italian lùcido, lustro German Putzmittel, Schuhcreme, blank, klar.

nídidu , agt: nítidu Definition chi si biet bene meda, craru craru, límpiu Synonyms e antonyms nidu* 1, nódidu / ciaru Translations French propre English clean and tidy Spanish nítido Italian nìtido German klar, rein.

sardusàrdu , avb Definition cun craresa, de si cumprèndhere Translations French clairement English clearly Spanish claramente Italian chiaraménte German klar.