fúste , nm: fusti Definition nae de linna, longhita e ispuligada, de totunu andhare, prus che àteru po iscúdere, ma fintzes po si agguantare camminandho (mescamente in logu malu, o fintzes coment'e bacedhu); genia de pértiga longa e fine / min. fustizolu Synonyms e antonyms bàcalu, bacedhu, maciocu Idioms csn: fusti de sa coa = s'úrtimu tretu de s'ischina (in sos animales est própiu sa coa, mescamente su primu tretu); fusti de s'erba = cambu, truntzighedhu; fusti de colunna = sa colunna, foras su pè e su capitellu; irzarriada de fuste = iscuta, corpu dadu a fuste; torrare a domo in fustes birdes = in letu de sida, mortu de morte mala in campu; betare, iscutinare abba a fustes = pròere a meda, istraciai; èssere lanzu che fuste = marriu meda; istare o èssere a fustes ritzos cun ccn. = istare a su maza maza, gherrendhe, a briga Sentences aguantat fintzas truncu de fusti, chi no si ponit a trabballai! ◊ nc'est andau che cani iscutu a fusti ◊ faiat andhae su fuste cun cropos furiosos a cantu essit 2. bonu prode ti facat, ma za as a torrare tue puru a domo tua in fustes birdes! Etymon ltn. fuste(m) Translations French bâton English stick Spanish bastón Italian bastóne German Stock.
magiadòrza , nf: mazadolza, mazadòrgia, mazadorja, mazadorza Definition frucone o pértiga de linna (fintzes canna) longa meda e fine po ndhe iscúdere o betare olia, nughe, landhe e cosas deasi de una mata, po dha fàere orrúere e pòdere arregòllere de terra Synonyms e antonyms béltiga, càrvia Sentences a sa landhe de sos ratos altos sa mazadorza no bi arrivit ◊ si pro sorte mi ponzo a fàghere dannu ndhe lampo rampos, chimas, truncu e corza, e si benzo cun sa mazadorza ti ndhe beto su frutu ’e s'àter'annu! (Còntene) Etymon srd. Translations French gaule English long pole Spanish vara Italian bàcchio German Stange, langer Stock zum Nüsse-Oliven-Mandel usw. abschlagen.
piànu , agt, nm: planu, pranu Definition chi est bene in paris, chi no portat giúmburos e ne fossos, lisu, e no pendhet a calecuna parte; css. tretu o cosa fata totu a unu paris (fintzes terra, campu e àteru); in is domos, su logu totu a unu paris de sa matessi artària (e de matessi mannària de is prantas), siat a paris de terra e siat in artu a un'artària parívile / min. pranicedhu; figuras pianas = in geometria, calesiògiat ispàtziu o tretu limitau cun tres puntos, tres o prus línias chi atobiandhosi in su matessi paris sestant una genia precisa de figura (es. triàngulu, cuadrau, retàngulu; cricu = línia curva serrada a 360 grados cun totu is puntos cantepare atesu de su centru) Synonyms e antonyms lísciu, paris / ladarza Sentences est una tanca totu tirrinu népitu, pranu chei sa pranta de sa manu abberta ◊ fue sos chi rie rie ti passant sa manu prana: chircant de ti lusingare pro resessire in s'impignu! 2. tèngiu una gana forti in coru miu de curri totu atressu de su planu 3. sos polatos sunt domos a medas pianos Surnames and Proverbs smb: (De)plano, (De)planu, Pianu, Planu, Pranu Etymon ltn. planus Translations French plan, plat English flat, plain Spanish llano, plano, piso, planta Italian piano German eben, flach, Fläche, Stock.
stíca , nf, nm: isteca*, sticu 1 Definition genia de pértiga (es. po giogare a bigliardu, ma fintzes a intacas po misurare cosa), pertighedha (es. de ventàgliu); orrugu de cosa longhitu, tauledha, travedha, pruschetotu sa chi si ponet in s'ispola, o, prus curtza, a tupare unu de is tres istampos de sa carrada Synonyms e antonyms tzola Translations French baguette, queue, baleine English stick, cue, splint Spanish varilla Italian stécca German Stab, Stock, Stange.
truígu , nm Definition fundhu de bide, pitzu Synonyms e antonyms rabatzone Sentences est torradu cun sa béltula prena de truigos Translations French cep de vigne English vine stock Spanish cepa Italian céppo di vite German Stock.