fúste , nm: fusti Definitzione nae de linna, longhita e ispuligada, de totunu andhare, prus che àteru po iscúdere, ma fintzes po si agguantare camminandho (mescamente in logu malu, o fintzes coment'e bacedhu); genia de pértiga longa e fine / min. fustizolu Sinònimos e contràrios bàcalu, bacedhu, maciocu Maneras de nàrrere csn: fusti de sa coa = s'úrtimu tretu de s'ischina (in sos animales est própiu sa coa, mescamente su primu tretu); fusti de s'erba = cambu, truntzighedhu; fusti de colunna = sa colunna, foras su pè e su capitellu; irzarriada de fuste = iscuta, corpu dadu a fuste; torrare a domo in fustes birdes = in letu de sida, mortu de morte mala in campu; betare, iscutinare abba a fustes = pròere a meda, istraciai; èssere lanzu che fuste = marriu meda; istare o èssere a fustes ritzos cun ccn. = istare a su maza maza, gherrendhe, a briga Frases aguantat fintzas truncu de fusti, chi no si ponit a trabballai! ◊ nc'est andau che cani iscutu a fusti ◊ faiat andhae su fuste cun cropos furiosos a cantu essit 2. bonu prode ti facat, ma za as a torrare tue puru a domo tua in fustes birdes! Ètimu ltn. fuste(m) Tradutziones Frantzesu bâton Ingresu stick Ispagnolu bastón Italianu bastóne Tedescu Stock.

magiadòrza , nf: mazadolza, mazadòrgia, mazadorja, mazadorza Definitzione frucone o pértiga de linna (fintzes canna) longa meda e fine po ndhe iscúdere o betare olia, nughe, landhe e cosas deasi de una mata, po dha fàere orrúere e pòdere arregòllere de terra Sinònimos e contràrios béltiga, càrvia Frases a sa landhe de sos ratos altos sa mazadorza no bi arrivit ◊ si pro sorte mi ponzo a fàghere dannu ndhe lampo rampos, chimas, truncu e corza, e si benzo cun sa mazadorza ti ndhe beto su frutu ’e s'àter'annu! (Còntene) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gaule Ingresu long pole Ispagnolu vara Italianu bàcchio Tedescu Stange, langer Stock zum Nüsse-Oliven-Mandel usw. abschlagen.

piànu , agt, nm: planu, pranu Definitzione chi est bene in paris, chi no portat giúmburos e ne fossos, lisu, e no pendhet a calecuna parte; css. tretu o cosa fata totu a unu paris (fintzes terra, campu e àteru); in is domos, su logu totu a unu paris de sa matessi artària (e de matessi mannària de is prantas), siat a paris de terra e siat in artu a un'artària parívile / min. pranicedhu; figuras pianas = in geometria, calesiògiat ispàtziu o tretu limitau cun tres puntos, tres o prus línias chi atobiandhosi in su matessi paris sestant una genia precisa de figura (es. triàngulu, cuadrau, retàngulu; cricu = línia curva serrada a 360 grados cun totu is puntos cantepare atesu de su centru) Sinònimos e contràrios lísciu, paris / ladarza Frases est una tanca totu tirrinu népitu, pranu chei sa pranta de sa manu abberta ◊ fue sos chi rie rie ti passant sa manu prana: chircant de ti lusingare pro resessire in s'impignu! 2. tèngiu una gana forti in coru miu de curri totu atressu de su planu 3. sos polatos sunt domos a medas pianos Sambenados e Provèrbios smb: (De)plano, (De)planu, Pianu, Planu, Pranu Ètimu ltn. planus Tradutziones Frantzesu plan, plat Ingresu flat, plain Ispagnolu llano, plano, piso, planta Italianu piano Tedescu eben, flach, Fläche, Stock.

stíca , nf, nm: isteca*, sticu 1 Definitzione genia de pértiga (es. po giogare a bigliardu, ma fintzes a intacas po misurare cosa), pertighedha (es. de ventàgliu); orrugu de cosa longhitu, tauledha, travedha, pruschetotu sa chi si ponet in s'ispola, o, prus curtza, a tupare unu de is tres istampos de sa carrada Sinònimos e contràrios tzola Tradutziones Frantzesu baguette, queue, baleine Ingresu stick, cue, splint Ispagnolu varilla Italianu stécca Tedescu Stab, Stock, Stange.

truígu , nm Definitzione fundhu de bide, pitzu Sinònimos e contràrios rabatzone Frases est torradu cun sa béltula prena de truigos Tradutziones Frantzesu cep de vigne Ingresu vine stock Ispagnolu cepa Italianu céppo di vite Tedescu Stock.

«« Torra a chircare