acarítu , agt: acariu Definition nau de ccn., chi est o si ammostat carosu meda Synonyms e antonyms afetzionosu, amoríbbile, carosu, istimosu | ctr. odiosu Sentences teniat un'amicu acaritu mannu Etymon srd. Translations French très affectueux English very tender Spanish cariñoso Italian mólto affettüóso German sehr zärtlich.

achipíre, achipíri , vrb Definition fàere meda in pag'ora; fàere a ora, a tempus Synonyms e antonyms achivire, aciviri, acodie Idioms csn: a. bisonzu = resèssere a fàghere; a. a su dovere = atèndhere a su dovere, fai unu doveri Sentences chie est lestru e cabosu achipit in su tribàgliu ◊ a cosire a màchina s'achipit prus chi no a manu ◊ pro achipire faghide cun ambas manos! ◊ tocat de achipire si cherimus cumprire su tribàgliu! ◊ triballu inzotosu no si ndhe achipit ◊ si s'achipit de coro su dovere che passat su tempus prus serenu 2. chi ia achípiu a su pulma no ndhe fui torrau a pei ◊ su tempus est lestru e deo no poto achipire: lu giuto a tretu e mi at bell'e sighidu (N.Pianu)◊ oe no dh'achípio a fàere custa faina: che dh'acabbo cras ◊ candu est meda, in logu de asfaltu s'àcua no benit achipia Etymon itl. accivire Translations French faire vite, travailler efficacement English to get through a big piece of work, to work with efficacy Spanish despachar Italian sbrigare mólto lavóro in pòco tèmpo, lavorare con efficàcia German leisten, schaffen.

allutinédhu , agt Definition chi est allutau, allutu meda Synonyms e antonyms arrascuitu, ispabillu, prontudu, sciscitu, spiscinetu | ctr. abbabballocadu, abbabbiocatu, abballalloadu Sentences allutinedhu est!… Etymon srd. Translations French alerte English lively, very attentive Spanish avispado, listo Italian mólto attènto, vispo German sehr aufmerksam, lebhaft.

ammamizàre , vrb: ammammizare Definition nau de animales e de gente, andhare, acortzire a sa mama, cricare sa mama po amparu; istare o èssere atacaos meda a sa mama Synonyms e antonyms ammammaritzare Sentences cussos crabitos si sunt ammamizados Etymon srd. Translations French se réfugier dans les bras de sa mère English to shelter by one's own mother Spanish enmadrarse Italian rifugiarsi prèsso la madre, èssere mólto attaccato alla madre German sehr an der Mutter hängen.

anticóriu , agt, nm, nf: antigória, antigóriu Definition chi est de is tempos passaos de meda, is tempos de s'istória passaos dae meda Synonyms e antonyms anticu / antichidade Sentences semper gai est istadu dae tempos anticórios ◊ iscurtaio su nàrrere antigóriu pro connòssere is logos de su logu 2. si bestint comenti fiant in s'antigória ◊ custa istatuedha fiat una raresa de antigória ◊ a torrare a s'anticóriu no si podet (L.Pusceddu) Etymon spn. antigor Translations French très ancien, antiquité English ancientness Spanish muy antiguo, antigüedades Italian mólto antico, antichità German sehr alt, Altertum.

assacarràre , vrb Definition carragiare bene de o cun ccn. cosa, nau fintzes in su sensu de pònnere apitzu o carrigare calecuna cosa a tropu Synonyms e antonyms acarragiai, aciocai, acuguzare, assacarronare, cratzai / fizire | ctr. iscarragiare Sentences sa fàuna assacarrat e caentat ◊ assacarrada de lana dormis a sonnu isoltu (Z.Deriu)◊ preparesint una chea, che ponzesint sa morta e l'assacarresint de terra ◊ badhes e montígios si sunt assacarrendhe d'erva ◊ chi s'abba de su batizu l'assacarret de lughe! 2. malannu chi los assacarret! ◊ malasorte chi lis assacarret sos ossos! ◊ puite dh'azis assacarrada de sale cust'insalada?! Etymon srd. Translations French se couvrir davantage English to cover oneself warmly (up) Spanish cubrir, cubrirse bien Italian coprire, coprirsi mólto German bedecken, sich gut anziehen.

benòne, benòni , avb Definition bene meda Translations French très bien English very well Spanish muy bien, requetebien Italian benóne, mólto bène German sehr gut.

beteròne , agt Definition chi est mannu meda, ispropositau de mannària: a diferéssia de bete, si acordat in númeru cun su númene (e si narat solu de cosa materiale) Synonyms e antonyms abbetone, bete, betecale, debberone | ctr. minoredhu, minudu Sentences sos boes sunt beterones animales Etymon srd. Translations French très gros English very big Spanish muy grande Italian mólto gròsso German sehr groß.

bundhàre , vrb: abbundai* Definition giare, produire, bogare a meda, nau mescamente de funtanas, de terras e àteru Synonyms e antonyms abbenai, abbundiri, rebbucare 1 | ctr. mancai 1 Sentences asciuta su sucutu de cussos ojos chi sunt bundhendhe làgrimas! ◊ bundhat sa vida in noa gioventura, bundhet sa terra frutos e laores! ◊ frisca continu ti bundhet sa vena de maju bellu in lughe e armonia (P.Casu)◊ sa funtana de Luitu sichit a bundhare ◊ in beranu s'erba bundhat ◊ custa est terra chi bundhat Translations French abonder English to produce plenty of Spanish abundar Italian produrre mólto, in abbondanza German viel hervorbringen.

cannaínza, cannaínzu , nf, nm, agt Definition cosa a usu de fune, su cambu longu longu e fine de unas cantu erbas (es.: pisu, intretzu, mimira, fintzes pigionàciu), ma podet èssere fintzes una fune fine; nau de ccn., artu meda e iscarritzinu, istrígili (e dhu narant de animales puru) Synonyms e antonyms cannàile, sirba / giangalloi, iscalandrone Sentences cannainzu meda at fatu su basolu, ma basolu pagu! ◊ apo intritzatu cannainzas fatas de zuncu 2. za ndhe at fatu de cannainzu, cussu zòvanu: no colat in za zanna de cantu est artu! 3. bi aiat unu fiotu de fiados cannainzos Translations French tige mince et très longue English very long and thin stalk Spanish tallo sutil y largo Italian stèlo o fusto lianóso, sottile e mólto lungo German langer und schmaler Stiel.

carrafàle , agt, nf: cordofali, corrofale, garrofali Definition calidade de cheréssia barracochina, matuca meda Synonyms e antonyms cdh. carrafali Idioms csn: fàula carrafale = manna meda; poeta carrafale = fentomadu, bonu Sentences sa cariasa areste tenet tenaghe tundhu che a sa carrafale…◊ at collitu ménnula durche e cariasa corrofale 2. talentone, poete carrafale! (P.Casu) Etymon ctl., spn. Translations French cerise variété burlat, napoléon English kind of very big cherry Spanish garrafal Italian qualità di ciliègia mólto gròssa German sehr große Kirsche.

corrónciulu , nm: corrúntzulu Definition sa teghighedha modhe de sa fae seberada de pagu, corredha Synonyms e antonyms basoledhu, corra, corriciolu, corrischedhu, faincione, porrixedhu / cdh. currónciulu Sentences sa fae zughet corrúntzulu meda, paret seberendhe bene Scientific Terminology rbr Etymon srd. Translations French féverole English very tender broad bean Spanish haba muy tierno Italian favétta mólto tènera German sehr weiche Ackerbohne.

demèda , avb Definition de tempus, de ora meda, de meda tempus a custa parte Synonyms e antonyms daora Sentences demeda est chi l'aimus acontzu cussu traste… torra segadu est! Etymon srd. Translations French il y a beaucoup de temps English a long time ago Spanish desde mucho Italian da mólto tèmpo fa German längst, seit langer Zeit.

dugonàre , vrb Definition bufare meda Etymon srd. Translations French boire comme une éponge English to booze Spanish empinar el codo Italian bére spésso e mólto German saufen.

fumentài, fumentàre , vrb: afumentai* Definition prènnere su logu de fumu, fàere fumu meda, fàere fumentu Synonyms e antonyms afumai, ifumentare 2. andhadu soe a bi l'abbaidare… agiommai mi ndhe aiant fumentadu! Translations French dégager beaucoup de fumée English to fill with smoke Spanish ahumar Italian far mólto fumo German qualmen.

indilighídu , pps, agt Definition de indilighire; chi dolet, chi no faet a dhu tocare ca dolet / piae indilighida = chi dolet meda Synonyms e antonyms dílicu / addoliadu, addolidu, addolimadu, addoloridu Translations French endolori English numbed, very sensitive Spanish dolorido, muy sensible Italian indolenzito, mólto sensìbile German eingeschlafen, sehr empfindlich.

isminunchíre, isminuncíre , vrb Definition torrare a s'ossu, essire iscarritzinu, làngiu Synonyms e antonyms apedhuncare, illanzigare, irromasire, istincare, scalaxiri, slangiri Translations French maigrir beaucoup English to lose weight a lot Spanish adelgazar mucho Italian dimagrire mólto German abnehmen.

mèda , avb, nm, prn, agt: mera, meta Definition avb.: in manera airada, craca, càdria, forte; prn. e nm. de gente o de cosa: in cantidade manna o númeru mannu (no càmbiat de m. a f.: sos medas, sas medas); agt.: chi est in cantidade manna, in númeru mannu, no càmbiat de m. a f. e candho est postu apustis de su nm. po su prus no càmbiat mancu de su sing. a su pl.: si ponet agiummai sèmpere apustis de su nm. e candho est avb. sèmpere apustis / min. = meditu, meditzu Synonyms e antonyms abbedhu, abbotu | ctr. pacu Idioms csn: pagu meda = paghitzedhu, paghitzedhedhu; mera famíglia tenit? = famíllia manna, fizos meda; dae meda = de diora, de tempus meda; mera 'e cosa!… = est tropu su chi cheres!, bastat gai!, àteru nono! Sentences mi piaghes meda ◊ custa cosa fata aici bandat bèni meda ◊ onzi canale de sa cobertura falat a butarolu, de cantu est proindhe meda ◊ sos Sardos perdent, ca sunt meda pagos e ant mínimas fortzas in parada (S.Lay Deidda)◊ sunt ómines chin s'ojada marfusa e bia, buglistas meda ◊ cussu est prus meda de custu ◊ sa craba inoghe rendhet prus meda de sa erveghe 2. medas pagus faint unu meda ◊ medas iscialant in sa pedhe anzena ◊ de totu cussu brutore, su meda za ch'est andhadu ◊ de cantas medas fint…, sas berbeghes, ndhe as cambadu una puru! ◊ de su pagu paghedhu: de su meda nudha ◊ metas sont mortos ◊ si semus in medas bi la faghimus ◊ amus pagu ma cherimus meda ◊ de custu cundhimentu bi ndhe cheret meda 3. a su mundhu tia chèrrere abboghinare cosas medas (A.M.Leone)◊ su ferenu meda dhi est zai passau ◊ un'annu ch'est passadu e cosas meda no sunt piús che tandho ◊ ganas de si cojai no ndi tenit mera ◊ custas peràulas sunt medas ◊ zente meda faghet goi ◊ bi aiat zente meda ◊ cussa cosa praxit a genti mera 4. sos fizos che sunt emigrados dae meda Surnames and Proverbs smb: Medas Etymon ltn. meta Translations French assez, beaucoup English much (very), hard Spanish mucho, muy Italian mólto, tanto, assài, parécchio, numeróso, intensaménte German sehr (intensità), viel (quantità), zahlreich, intensiv.

«« Search again