acarragiài, acarralzàre , vrb: acarrarjare, acarraxai, acarrexai, acarrazare Definition ammontare cun calecuna cosa (trastu, terra, àteru) siat po su fritu, o po cuare, difèndhere, po tudare o àteru, fintzes a unu mortu: acarrazare a logos fintzes po ammuntonare cosa a brétiu tanti po dha tènnere Synonyms e antonyms acuguzare, ammantai, assacarrare, carragiare, cratzai, imbusciae, incarralzare | ctr. iscarragliare, iscucuzare Sentences poita no ti acarràgias asuta de terra, ègua de is seti pratzas?! 2. ancu ti acarrarjent! 3. ómine asuriu e cagasutzu, est totu sa vida acarrazandhe dinare! Etymon srd. Translations French couvrir English to cover Spanish cubrir, tapar Italian coprire German bedecken.

alimèta , nf: animeta 1, limeta 1 Definition bículu de tela tètera, bianca nida, pus che àteru a forma cuadrada, de pònnere po ammontare su càlighe naendho sa missa Scientific Terminology prdc Translations French pale English pall Spanish palia Italian palla, quadrato di téla per coprire il càlice nella méssa German Tuch, das den Messkelch zudeckt.

ammantài, ammantàre , vrb Definition ammontare cun manta (nau de letu), cun bestimentu, cun àteru (nau de sa persona); si narat fintzes de s'aera chi si carràgiat de nues e de su nie candho est niandho e ponendho pígiu / a. unu mutu = fàere is versos de coberimentu Synonyms e antonyms acaparronare, acapotare, acarragiai, acugudhare, acuguzare, cumpannare, imburrussai, imbusciae, incapotai / ammantedhai | ctr. iscucuzare / isclarire, ispalaciae Sentences pro dh'ammantare no portant pannos ◊ si at ammantau is genugus cun sa camisa ◊ is feminedhas tocat a dhas avesai de piticas a si ammantai ◊ pro si ammantare cheret unu pizu de fressada ◊ custa petza coenno si ammantat cun agedu o cun binu 2. is nuis ammantant su celu ◊ su coru est comenti a sa dí: iscurigau e tristu candu si ammantat su soli! ◊ sa pira fit ammantada de frutu ◊ fit frochendhe meda e in pagos minutos at ammantadu su logu ◊ de cantu at própiu meda at ammantau s'istrada de àcua ◊ ammanta su focu! 3. chena conca non faet a cantare mancu unu mutu, ma chena pes non si podet ammantare su mutu etotu!(P.La Croce) Etymon srd. Translations French couvrir, s'envelopper English to cover, to wrap oneself Spanish cubrir, cubrirse Italian coprire, coprirsi German bedecken, sich bedecken.

ammontàre 1 , vrb: ammuntai, ammuntare, ammutare Definition pònnere cosa apitzu po carragiare; nau de su sole, fintzes intrare o cuare in s’orizonte / ammuntare su chelu a trudha = bolli fai una cosa chi… no fait! Synonyms e antonyms ammantai, cuguzare, imbusciae, neulare / covacare | ctr. iscucuzare, iscugudhai, ismuntare Sentences custa losa ammuntat sos restos de unu frade ◊ fit totu ammuntau in su mantedhu ◊ daghi faghiat fritu si ammuntiat una manta in codhos ◊ sa domita est ammuntada cun téula ◊ sa lughe no si atzendhet pro l'ammuntare! ◊ los at ammuntados s'umbra de una nue ◊ tia Maria si che ammontat s'isciallu e ch'essit ◊ su nie ammontat sa pastura 2. si nchi ammuntat su soi ◊ s'aera si ammuntat de nues ◊ su runzone fuit ammuntadu de s'assunzighedha ◊ apo a bènnere a ti ammuntare de carignos ◊ una lughe los at ammuntados Translations French couvrir English to cover Spanish cubrir, tapar Italian coprire German bedecken.

ammóntu , nm: ammuntu Definition su ammontare; calesiògiat cosa chi serbit po carragiare, a bestire / cotzare sos ammuntos in su letu = pinnigare sos oros a parte de fora, a s'ala de cabita Synonyms e antonyms afiagnu, ammantu, assacarru, carrarzura, coguzu, cucutzura, cugutzadorza Sentences a su piciochedhu ndhe dhi leat is ammontos po ndhe dhu fàere pesare! ◊ si est imboligau menzus in sos ammuntos e torrau a ormire ◊ a Cristos l'ant postu in sa rughe sen'ammuntu ◊ falaiat su lentore e deo sen'ammuntu! ◊ sa pinneta giughiat s'ammuntu de fenu e sida Etymon srd. Translations French couverture, tout ce qui sert à couvrir English everything useful to cover Spanish ropa Italian tutto ciò che serve per coprire, vestiàrio German Kleiderbestand.

assacarràre , vrb Definition carragiare bene de o cun ccn. cosa, nau fintzes in su sensu de pònnere apitzu o carrigare calecuna cosa a tropu Synonyms e antonyms acarragiai, aciocai, acuguzare, assacarronare, cratzai / fizire | ctr. iscarragiare Sentences sa fàuna assacarrat e caentat ◊ assacarrada de lana dormis a sonnu isoltu (Z.Deriu)◊ preparesint una chea, che ponzesint sa morta e l'assacarresint de terra ◊ badhes e montígios si sunt assacarrendhe d'erva ◊ chi s'abba de su batizu l'assacarret de lughe! 2. malannu chi los assacarret! ◊ malasorte chi lis assacarret sos ossos! ◊ puite dh'azis assacarrada de sale cust'insalada?! Etymon srd. Translations French se couvrir davantage English to cover oneself warmly (up) Spanish cubrir, cubrirse bien Italian coprire, coprirsi mólto German bedecken, sich gut anziehen.

carragiài, carragiàre, carragliàre , vrb: carrajare, carralzare, carrargiare, carrarjare, carrarzare, carraxai, carrazae Definition ammontare cun calecuna cosa (trastu, orrobba, terra, àteru chi si ponet o arresurtat in pitzu) siat po su fritu, po cuare, po aprigu, difesa, po tudare e àteru Synonyms e antonyms acarragiai, acuguzare, ammantai, assacarrare, cratzai, imbusciae, incarralzare | ctr. iscarragiare, iscuguzare Sentences su pàrracu intregat su letzolu a su giàcanu e custe carràgliat a Santu Bainzu ◊ su trainu in sa badhe si est drommidu intro de su letu carralzadu de nie ◊ sa leada est totu carrarzada de romasinu, almidha e àteras erbas fiagosas 2. si aiat carragliatu sas oricras e si aiat tentu sa conca chin sas manos ◊ iscummitu ca ti carraxant is fémmias a usu de musca! ◊ pro carrarzare a isse mi so postu deo in pregiudíssios mannos ◊ aiant carragiau púncias in mesu a s'orruga Etymon srd. Translations French couvrir English to cover Spanish tapar, cubrir Italian coprire, sommèrgere German bedecken.

cavacài, cavacàre , vrb: acavacai, cobacare, cobecai, cobecare, copercare, coperciare, covacare, covecare, covocare, crobecai, crobecare, cropecare, cuprecare Definition pònnere calecuna cosa coment'e a covecu, po ammontu, in pitzu, e carragiare etotu; girare, furriare una cosa (o a unu) comente si ponet unu covecu, nau in su sensu de dhu bínchere, de dhu cumbínchere a calecuna cosa, fintzes isserrare Synonyms e antonyms acuguzare, apatigai, bíncere, furriai, inconchinare, tavacare / conchinare, cumbínchere | ctr. iscavacare Idioms csn: èssere covacadu a suore = a una murca de suore, insorau; casu de cuprecare = casu de fàghere a culirzones Sentences s'isterzu samunadu si covecat a sucutare ◊ a su piatu si ndhe li covecat un'àteru pro muntènnere sa cosa in caentu ◊ daghi che aiant crobecau su baulu, su tziu si est postu a brabulliare 2. candho falat su ràndhine, covàcadi! ◊ sa pinneta est covacada a bude ◊ fit una domo betza meda e covacada a fenu ◊ su chelu est totu covacadu de nues ◊ sa paghe s'ala betat cavachendhe sas puntas de su male ◊ sas cartzas covacant sas ancas 3. est própiu cropecadu dae su demóniu! ◊ a chie sisiat, betzu, mannu o minore, che lu covecaiat 4. sos fizos, mischinos, sunt semper in intro che copercaos! Etymon srd. Translations French couvrir, renverser English to cover, to overturn Spanish tapar, volcar, convencer Italian coprire, capovòlgere, sopraffare German bedecken, stürzen, überwältigen.

cobèrrede, cobèrrere, cobèrri , vrb: cobèrriri, copèrrere, cuberri Definition pònnere cosa in pitzu de un'àtera chi no si biat; nau de mascu, de ómine, artzare a pitzu o pònnere in pitzu de sa fémina po dh'improssimare o àteru (e foedhandho de sa fémina si manígiat su matessi vrb.)/ cobèrriri is faltas de un'àteru = cuare sas neghes de s'àteru Synonyms e antonyms acarragiai, acuguzare, cuai, imbusciae / cadhicare, saltiare, zúchere | ctr. iscuguzare Sentences si coberzant sos chelos de niedhore e pàsidos comintzent sos butios! (G.Ruju)◊ si fiat furriada coberrendusí sa faci ◊ su sèmini dhu coberint de terra cun s'arau o a marra ◊ sa terra si est coberta de erba 2. su bandhidore brullanu betaiat su bandhu: Totu cudhas chi cherent cobertas andhent a piata!…◊ po cobèrrede a tie mi seo orrovinau! Scientific Terminology ssl Etymon ltn. cooperire Translations French monter, saillir English to cover, to leap Spanish tapar, cubrir, montar, cubrir, acaballar Italian coprire, montare German decken, decken.

cogúzu , nm: cucuzu, cuguzu Definition totu su chi serbit a cuguzare, ammontare, fintzes a bestire; in su foedhóngiu, cosa nada in cobertantza, chi no si cumprendhet luego; genia de fogighedha o camisa chi portant imbodhigada is granos de una css. ispiga, e fintzes su granu etotu imbodhigau / faedhare in cuguzu = fuedhai in crobetàntzia, de una manera chi no si cumprendhet dereta, de pàrrere una cosa candho est un’àtera Synonyms e antonyms acavannu, ammuntolzu, assacarru, coberta, cucutzura, cubutóngiu, cugutzadorza, cugutzóngiu, cuzicura, incarralzu / crobetàntzia Sentences faghendhe de su letu sa grabbada a coguzu li ponet sa banita, a istèrrere li ponet sa fressada! Etymon srd. Translations French couverture, tout ce qui sert à couvrir English covering Spanish cobertura Italian copertura, tutto ciò che serve a coprire German Decke.

covacúra , nf Definition totu su chi si podet pònnere a covecu, po ammontu a calecuna cosa Synonyms e antonyms acavannu, ammantadroxu, assacarru, carrarzura, coberta, coguzu, cubutóngiu, cucutzura, cugutzadorza Sentences betare una cosa a covacura Etymon srd. Translations French couverture, tout ce qui sert à couvrir English coverings Spanish todo lo que cubre Italian tutto ciò che può servire per coprire German Decke.

cucuciàre , vrb: acuguzare, cucutare, cucutzare, cucuzare, cuguciare, cugugiare, cugutzare, cuguzare Definition betare a pitzu a cugudhu, po ammontu, pònnere ammontu; foedhandho de sonos fortes, cuare e no lassat intèndhere àteru / cuguzare cosa a unu, a carchi cosa = pònnere ammontu in pitzu Synonyms e antonyms acarragiai, acavacai, afianzare, ammantai, assacarrare, cobèrrere, cutzicare, imbusciae | ctr. iscuguzare Sentences una néula carca at cuguzadu su campu ◊ in domo bi aiat una fressada de lana pro si cuguzare su note ◊ su nie at cuguzadu onzi logu ◊ sa pinneta fit totu cuguzada a perrones d'élighe ◊ cugúzali una cobertedha a su pitzinnu, no tenzat fritu! 2. s'uraganu che cuguzat sas boghes de dolore ◊ depent àere àpidu un’impudu lébiu chi però luego aiant cuguzadu cun carchi iscusa (N.Falconi) Etymon srd. Translations French couvrir English to cover Spanish cubrir, tapar Italian coprire German decken.

cucutzúra , nf: cucuzura, cugugiura, cugutzura, cuguzura Definition totugantu su chi serbit po carragiare, de ammontu Synonyms e antonyms acavannu, ammantadroxu, ammuntolzu, assacarru, carralzamenta, carrarzura, coguzu, covacura, cubutóngiu, cugutzadorza, cuzicadura, cuzicura, incarralzu Etymon srd. Translations French tout ce qui sert à couvrir English covering Spanish cobertura Italian tutto ciò che serve per coprire German Decke.

«« Search again