Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbrívu , nm Synonyms e antonyms impédhida, incannada Translations French élan, impulsion English fresh way, headway Spanish salto, impulso Italian abbrìvio German Anstoßen.

ancabíta , nf: ancalita, ancallita, ancarita, angallita Definition genia de brínchidu, fatu a unu pei; a logos, angalita est fintzes sa farrunca, s'unga de is pigiones / andhare o brincare a s'ancarita = a un'anca Synonyms e antonyms peditzopu, peincanedhu, tzàncaru Sentences cun tegus brincaia a s'ancallita ◊ ant fatu s'angallita, chirchendhe de lassare s'immina in su terrinu ◊ unu ciogu innotzente de criaduras in sa carrera brinchendhe a s'ancalita 2. s'àchili portat me is angalitas unu lèpuri chi at cassau Etymon srd. Translations French petit saut English hop Spanish salto a la pata coja Italian saltèllo German Hüpfer.

bótiu , nm Definition movimentu a sàrtidu, a brínchidu Synonyms e antonyms brinche, brínchidu, brínchili, brincu, giagu 2, sàltidu, sédhida / arratroxa Sentences atacat a cudhos ballos tundhos cun bótios e brincos de poledhos tocados de puntolzu Etymon srd. Translations French saut, bond English jump Spanish salto Italian salto, làncio German Sprung.

brínche , nm: brínchie Definition móvia de botu, a cropu, chi si faet mescamente inartandhosindhe de terra, calandho de artu a terra o faendho unu passu longu meda Synonyms e antonyms bótiu, brínchidu, brínchili, brincu*, giagu 2, sàltidu, sédhida Sentences sa die de sa festa est a unu brínchie e no biet s'ora de mustrare sa braga a sa zente chi at a bènnere a la bisitare Translations French saut, bond English jump Spanish salto Italian salto German Sprung.

brínchidu , nm: abbrínchidu, brínchiru, brínchitu, brínchiu Definition móvia de botu, a corpu, chi si faet mescamente inartandhosindhe de terra, calandho de artu a terra, faendho unu passu longu meda pesandhondhe is peis impare Synonyms e antonyms bótiu, brinche, brínchili, brincu, giagu 2, sàltidu, sédhida, tídhidu Idioms csn: andai a brínchidus = a séllidas, a sedhas, che a su lèpere; ghetai unu brínchidu = fàghere unu brincu Sentences su brínchidu de su cuadhu no dh'apu mai tímiu ◊ nàsciu, funt a bébidus e a brínchidus cument'e crabus! ◊ at iscutu unu brínchiu e si ch'est ghetau a supra in d-unu dómine ◊ de su prexu depit ghetai brínchidu che craba in logu de arrocas! ◊ duos brínchios e che fimus in iscola ◊ is piciochedhos andhànt de parte in parte de su camminu a brínchidos e a críbidos Etymon srd. Translations French saut, bond English leap Spanish salto Italian salto German Sprung.

cadramínciu, cadramínzu , nm Synonyms e antonyms brinchitu, brincu, iscradédhiu, issédhidu Sentences sos masones sunt currindhe a cadramíncios che muscados Etymon srd. Translations French saut, bond English jump Spanish salto Italian salto, balzo German Sprung.

cradédhiu , nm Definition su cradedhare, su istare a brínchidos, iscudendho is peis a terra po reberdia, ca no si bolet una cosa o fintzes po prexu Synonyms e antonyms brincu, iscradédhiu, issédhidu, sàltidu Etymon srd. Translations French saut, bond English jump, hop Spanish salto Italian salto, balzo German Sprung.

giàgu 2 , nm: zagu Definition brínchidu chi faet su cuadhu candho agatat cosa in mesu, ananti, candho dhu current Synonyms e antonyms bótiu, brinche, brínchidu, brínchili, brincu, sàdhidu, sàltidu, sédhida Translations French courbette English curvet Spanish salto del caballo, bote Italian corvétta, balzo del cavallo German Kurbette, Sprung.

giàmpu , nm: giumpu Definition su passare o brinchidare de una parte a s'àtera, nau fintzes de su tempus; in cobertantza, decisione manna, de contu Synonyms e antonyms brincu, giànchidu, passu, sàltidu, zumpadura / decisioni, passu Idioms csn: betare unu giampu = fai unu sàrtidu; su geunzu de su giumpu = de su trapassu, de sa zoja a su sàpadu santu Sentences no ti retenzas sos giampos: curre, curre o cadhu ispanu! ◊ sa vida est unu giampu chi si atraessat a su pesarue ◊ innantis de fàghere su giampu lea sa medida! ◊ si li do tempus de unu giampu a su de duos bei at a restare! ◊ una fémina avesa a tebbacare aiat fatu votu de no tocare tebbacu de sa zoja a su sàpadu santu: unu giumpu divésciu! 2. già lu podes pensare che ómine addotu chi est pro tota vida cussu giampu Etymon srd. Translations French saut, bond English jump Spanish salto Italian salto, balzo German Sprung.

incannàda , nf Definition genia de móvia chi si faet a cropu Synonyms e antonyms imbatu, infrusada, irfunada Idioms csn: fàghere una cosa, andhare a incannadas = a sàrtidus, a brínchidus, a corpus, a impéllidas; leare s'i. = pigai su bólidu, cúrriri unu pagu po pòdiri sartai de prus, leare s'issédhidu Etymon srd. Translations French bond, élan English jerk, rush, run-up Spanish salto Italian slàncio, sbalzo, rincórsa German Anlauf.

iscàviu , nm: scàviu Definition su iscaviare; genia de movimentu chi si faet cun sa conca (de animale po ifadu, de gente coment’e singiale de murrúngiu, disacórdiu), o cun su bratzu o àteru, fintzes cropu de sanna / sonai a i. = sonare pro fàghere ischidu, chentza critériu, bastat de fàghere intèndhere sa zente pro carchi avisu apretosu Synonyms e antonyms iscàrtinu, pàliu / incorrada, sciamiada, sconchiada 2. non ti fúrries contras a mimi: assentadi, asseliadi, non ti pighet a iscàvios! (R.Sardella)◊ su cuadhu no si boliat pònnere a costau de pare cun is àteros, fut a iscàvios e a butígios pariat chi no teniat gana de cúrrere 3. ant sonau is campanas a iscàviu ca dhoi fut su fogu Etymon srd. Translations French saccade English click Spanish salto Italian scatto German Ruck.

issédhidu, issédhitu , nm, nf: issedhu, issídhida Definition genia de brínchidu Synonyms e antonyms brínchidu, brincu, giànchidu, iscradédhiu, isédhiu Sentences si nche fit falada dae s'ebba chin d-un'issédhidu chi no pariat mancu de fémina ◊ bi at crapas chi iscudent issédhidos peri de deche metros catzandhe fogu dae gàligas! ◊ ndh'est essiu a issedhos e a ghémidas pro su dolore chi l'arrajolabat Etymon srd. Translations French bond English jump Spanish brinco, salto Italian balzo German Sprung.

petòne , nm Definition movimentu lestru meda Synonyms e antonyms fua, fuliénsia Sentences in sa falada su carru at leadu petone e sos voes si sunt iscorrados (G.Ruju)◊ si no bi est sa mecànica, su carru leat petone e si podet bortulare ◊ addaghi est arrividu a sa trempa, s'ómine at leadu petone e a su paris ch'est lómpidu lorumendhe Translations French bond English rush Spanish salto, impulso Italian slàncio German Schwung, Anlauf.

sàltidu , nm: sàltiu, sàltziu, sàrtidu, sàrtiu, sartu, sàrtziu Definition su si pesare de terra a cropu, de botu, fintzes movendhosi a un'ala po che passare a s'àtera parte de una cosa o tretu, su calare a cropu de logu artu a terra; foedhandho de animale mascu, su si che pònnere in pitzu de sa fémina po dh'improssimare; tretu coment'e in buidu tra duas cosas, genia de diferéntzia, de cambiamentu Synonyms e antonyms bótiu, brinche, brínchidu, brínchili, brincu, sàdhidu, sédhida / coberimentu Idioms csn: sàrtiu mortale = zenia de brincu chi faghent sos zogantes de logu artu a cucurummedhu a una o a tantas bias in s'ària e ruindhe ritzos; andai a sàrtidus = su contràriu de pàsidu, fintzas fàghere sa cosa a tretos; passàreche a sàrtiu tràigu = in su chistionu, lassai a pèrdiri calincuna cosa, sartaidha apostadamenti Sentences che bentu currias e a sàltios ti bidia (F.Sechi)◊ comenti bit unu margiani, su caboni tirat unu sàrtiu e nci àrtziat a una mata ◊ a sartu-rucra giampat muros, trainos e cresuras (L.Marteddu)◊ dae inoghe a cue brinco a sàltziu tundhu ◊ in tres sàrtzios si che ponet in sa punta de s'àrvore 2. su mascru petzi est faghindhe sàrtios, como chi sas berbeghes sunt in more Etymon srd. Translations French saut English jump Spanish salto Italian salto German Sprung.

sédhida, sédhidu , nf, nm: séllida Definition genia de brínchidu, de móvia a cropu / andai a séllidas = a brínchidos, a sedhas, che a su lèpere Synonyms e antonyms bótiu, brinche, brínchidu, brínchili, brincu, sàdhidu, sàltidu, scàviu, sedhu 1, truminada Sentences apenas su gridadori donat cun su tumborru su signali de iscapai, s'ègua donat una sédhida e nci bessit che unu guetu ◊ su cuadhu at donau una sédhida in ària cun is cuatru peis ◊ sa baca s'est pesada a sédhidus pariat chi portàt dimónius Translations French saccade English click, burst Spanish salto, brinco Italian scatto German Ruck.

sidhàda , nf Definition genia de brínchidu, de trémia, de iscutulada, móvia a cropu Synonyms e antonyms fritida, móida, sidhida, sidhimentu Sentences delírios mi ponent in su coro donandhe a s'ànima sidhadas de chelu Etymon srd. Translations French rebondissement English jerk Spanish salto, barquinazo Italian sobbalzo German Sprung.