babbài , nm Definition
títulu chi a logos ancora narant a su babbu, o fintzes a su sorgu; títulu de arrespetu chi si narat a ómines mannos, preides, dutores; in s'antigóriu fut su númene chi is Sardos giaiant a Deus comente arresurtat de su témpiu de Antas (in is montes tra Iglésias e Fluminimagiore)
Synonyms e antonyms
babbu
/
bae 1,
tziu
Sentences
candho babbai torrat dae monte ti at a contare cosas de ispantu ◊ tue a Deus tenes a babbai e no cheres in s'ànima unu neu (Piras)◊ si bolis a mei a mulleri domanda a babbai! ◊ ajaju at lassau sa sienda a babbai e babbai dh’at lassada a mei
2.
babbai Casu at furriadu sa Divina Cummédia de Dante in limba sarda ◊ babbai Antoni, a bos ndhe comporades de trigu?
Etymon
srd.
Translations
French
papa,
monsieur
English
sir
Spanish
papá,
don
Italian
babbo,
signóre
German
Vater,
Papa,
Herr,
Gott.
don , nm Definition
títulu chi si giaiat a ómines de famíglia nóbbile sarda e acumpangiaiat su númene: oe si giaet a is preides e acumpàngiat prus che àteru su sambenau
Synonyms e antonyms
donnu,
musti
Sentences
a bortas si daet "Don" e "rughe" a chie zughet s'ingannu ◊ sos de cussa famíllia tenent su "don": Don Pepinu, Don Zuanne
Etymon
spn.
Translations
French
don,
abbé
English
don
Spanish
don
Italian
don
German
Don.
dónu , nm Definition
cosa, bene, chi si faet a dadura, chentza nudha in càmbiu (si no est fatu cun iscopu); calidade bona, capacidade chi no dipendhet de imparu ma chi si tenet de naturale; su pl. sos donos funt s'oraria (is sinnalis o donatia) chi su cojuau nou giaet a sa fémina
Synonyms e antonyms
dàdiva,
donatia,
presente,
regalu
/
donesa
Idioms
csn:
in donu = chentza paga, a regalu; papadonus = amantiosu de regalos, chi istat apitendhe regalos
Sentences
bellu, mih, su donu chi li at dadu sa sogra a sa nura! ◊ a s'isposonzu ant fatu donos meda e bonos ◊◊ su donu inturpat a chie giuchet sos ocros apertos e irvortat fintzas sas paràgulas de sos giustos (Es.)
2.
si no tenet su donu, ite nachi at a cantare a poesia! ◊ funt medas is donus chi tenit de natura, cussu ◊ Deus no mi at dadu cussu donu
3.
si Deus favoressit s'annada, po Santuanni ti fatzu domanda e ti dongu is donus de òru ◊ sos de domo sunt andhados a comporare sos donos
4.
pro issu, malu no bi ndh'at, de binu, ca bufat sempre in donu e mai pagat! ◊ unu mandrone cun totu est annuzau ca no li dant a mandhigare in donu!
Etymon
ltn.
donu(m)
Translations
French
cadeau
English
gift
Spanish
don,
regalo
Italian
dóno
German
Gabe.
feminàju , agt, nm: feminàrgiu,
feminarxu,
feminarzu,
femminàrgiu,
femminarxu,
femminaxu Definition
chi o chie, ómine, est sèmpere in crica de féminas
Synonyms e antonyms
abborsadori,
afeminadu,
bacasseri,
bragheteri,
ebbaresu,
feminitu,
pascidori,
saboneri
/
ttrs. feminàgiu
Sentences
cussu est sempri isfainau e dhi andant malus fragus: femminaxu e curridori, dhu bint in dógnia punta! ◊ cussu fit unu feminarzu chentza arresetu ◊ cussas funt èguas e issus feminaxus!
Etymon
srd.
Translations
French
don juan
English
rake
Spanish
don juan
Italian
dongiovanni
German
weibertoll,
Frauenheld,
Schürzenjäger.