Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbarrigàre , vrb Definition fàere fortza faendho pesu o ispinghendho de pitzu, incracare faendho pesu Synonyms e antonyms abbaticare, apretigare, carcare, imbarrigare, incalcare Etymon srd. Translations French appuyer, presser English to press Spanish apretar Italian prèmere German drücken.

abbaticàre , vrb: abbatigare, abbatzicare Definition fàere pesu incracandho o ispinghendho de pitzu Synonyms e antonyms abbarrigare, acacigai, apistulare, carcare, incalcare, pretare / strecae Sentences su pesu de sa carena l'abbatzicaiat 2. sa lamedha l'at abbatzicata che tubbedhu líticu de dentifritzu Etymon srd. Translations French fouler English to press Spanish apretar, comprimir Italian pigiare, comprìmere German drücken.

afíere , vrb Definition aferrare e istrínghere, pigare o pònnere cosa cun fortza meda, chi no fatzat giogu, chi no si potzat mòvere, serrare o acapiare faendho fortza, pònnere cosa meda in pagu logu, incracare a forte / ind. pres.: 1ˆ p. pl. afimus [afiimus], 2ˆ p. pl. afides [afiides]; ger. afindhe [afiindhe]; ind. imp.: 1ˆ p. sing. afiaia, 1ˆ p. pl. afiaimus; pps. afissu Synonyms e antonyms acoltziare, afissare, aggafiare, astrínghere, ispremiare, supressai / bídere | ctr. illascare Idioms csn: afíere su punzu, sa manu, sos pódhighes, unu nodu, sos ogros = serrare sa manu forte, fàghere unu nodu chi no s'isorbat, serrare sos ogros cun fortza; cantu afiet ogru = totugantu su chi si arrennescit a biri; a. su punzu (nau de cumportamentu)= èssiri susuncus, donai pagu; a. sas orixas = allutai is origas, fai atentzioni bèni; a. s'oxu a unu puntu, a unu logu = abbaidare a fissu, bene, a unu logu Sentences s'àinu candho móssigat afiet e no lassat fintzas chi no tocat sas dentes apare ◊ sa fasche de sa linna tocat a l'afíere ca sinono si che irfaghet ◊ sas vites cherent afissas ◊ no mi afias sa manu ca mi est dolindhe! 2. sas ampullas cherent afissas ca leant tropu logu si sunt atesu de pare 3. cantu afiet ogru largu e rassu, atesu atesu, totu li at mustradu nendhe: Abbà, custu est totugantu meu! 4. sos ricos su punzu l'afient prus de sos pòveros Etymon ltn. affigere Translations French serrer English to tighten Spanish apretar, hacinar Italian strìngere, pressare German pressen.

aggafiàre , vrb Definition incasciare una cosa in mesu de àteras cun fortza de dh’arrèschere, pistare o istrecare puru; fintzes inghiriare a bratzos o cun àteru una cosa po dha pigare totu Synonyms e antonyms afíere, inciassare, ingatzinai, tènnere / inchínghere Sentences sa zanna mi che at aggafiadu su pódhighe ca si ch'est serrada chentza mi ndhe abbizare Translations French serrer English to grip Spanish apretar Italian strìngere German drücken.

apretàe, apretài , vrb: apretare 2, apretari Definition pònnere in apretu, in dificurtade manna, pònnere presse, essire o fàere prus càdriu, prus fruscu; rfl. caminare prus impresse, istirare su passu camminandho Synonyms e antonyms acadriare, apressurai, apretonare, trotinare Idioms csn: apretare una cosa a… (a sole, a fogu, a chíngia, e gai) = fàghere dannu a sa cosa cun su sole, cun su fogu, sa chíngia a tropu; apretare sa màchina = fàghere andhare prus lestra Sentences sighint sas agonias a apretare ◊ su sole apretaiat sa campagna chena piedade ◊ bae a sa friscura, ca a tardu ti apretat su sole! ◊ a su malàidu li at apretadu su male ◊ in cussu logu mergiani apretat e no fait a fidai is angionis 2. is fillus megant de dh'apretai a comporai su tratori ◊ su guvernu cheret apretadu chi muntenzat sas promissas ◊ si apretesint de sighire sa volontade sua ◊ si ti apretat su fritu cugúzadi! ◊ candu mi apretat su fàmini papu ◊ l'est apretandhe su sonnu ◊ su bentu est apretendhe ◊ est comintzendhe a pròere: si apretat abberimus su paracu 3. a sa padedha abbàssiali su fogu, no l'apretet ca si atacat 4. cudhu si apretat e aciapat su cani Etymon spn. Translations French presser English to chase closely Spanish apretar Italian incalzare, mèttere frétta a qlc., intensificare qlcs German jdn zur Eile antreiben, sich beeilen.

apretigàre , vrb Definition fàere fortza o pesu apitzu de ccn. cosa Synonyms e antonyms abbarrigare, abbaticare, carcare, incalcare, pretare Etymon srd. Translations French comprimer English to press, to compress Spanish apretar Italian prèmere, comprìmere German drücken, zusammendrücken.

incalcàre , vrb: incarcare, incascare, inchircare, incracai, incracare Definition ispínghere de parte de pitzu una cosa, fàere pesu in pitzu, ma fintzes istrínghere, fàere fortza; fàere cracu o fintzes bufare (o papare) meda, coment'e a istichidura, faendho prus cracu, tibbiu Synonyms e antonyms abbarrigare, abbaticare, apretigare, calcai, crichiri, istibbire, pretare Sentences s'at incalcadu sa berrita in conca ◊ si abbutonat su capoto e s'incascat su bonete in conca ◊ su gatu mi pigat su didu in buca, mússiat ma no incracat 2. comente at torradu a pròere, sos cunzados, sos pasciales, sos mandriolos si sunt torrados a incarcare d'erva ◊ chijinatas umbras s'incascant subra de sos nódidos montes (G.Fiori) 3. de binu si ndh'incarcat cantu piús podet ◊ candho sunt tirendhe gàrriga manna, sos boes incascant in tuju Etymon srd. Translations French presser, s'épaissir English to press, to thicken Spanish apretar Italian prèmere, addensarsi, infittire German drucken, sich verdichten, dichter werden.

istrígnere , vrb: istrínghere, istringi, stríngiri Definition acapiandho o poderandho, tirare forte is càbudos de su lióngiu, agguantare cun fortza; bènnere o pònnere prus acanta, a cracu; foedhandho de cosas de papare, isserrare de su corpus Synonyms e antonyms acoltziare, afianzare, afíere, astrínghere, isserrare | ctr. illascare, isciagai Sentences est poderandhosi sa conca e istringhendho is barras po su ferenu ◊ dèu abarru pagu a istringi su crobu! ◊ chin sa manu istringhet su frore ◊ est coment’e s’anguidha candu si bolit istringi po dh’aciapai: illiscinat! ◊ m'istringhent sa manu mandhèndhemi cun Deus ◊ tocat a tirare sa letranga e a istrínghere sa chíngia ◊ po no intèndhere su fritu s'istringhet s'isciallu in tzugu 2. istringhídebbos de prus, ca no che cabimus totugantos, sinono! Etymon ltn. stringere Translations French serrer English to grip Spanish apretar, estrechar Italian strìngere German drücken.

prèmere, prèmi , vrb: prèmmere, prèmmiri Definition fàere fortza (de pesu o de àteru) apitzu, coment'e incracandho, fintzes coment'e istringhendho Synonyms e antonyms afíere, incalcare, isprèmere, istrígnere, tilpiare Etymon ltn. premere Translations French appuyer, presser English to press, to squeeze Spanish apretar Italian prèmere, sprèmere German drücken, ausdrücken.