abbrentài , vrb rfl Definition atrotogiare coment'e bogandho sa bentre, comente faet su linnàmene friscu Synonyms e antonyms abbajonare, allachedhare, atrotiai | ctr. istirare Scientific Terminology fst Etymon srd. Translations French plier English to bend Spanish alabearse, combarse Italian piegarsi, incurvarsi German sich biegen.

abbrovinàre , vrb Definition nau de linnàmene, atrotigare Synonyms e antonyms colembrai, agionedhare, atrotiai Translations French bomber, courber English to bend Spanish pandearse, combarse Italian imbarcarsi German sich krümmen.

acancarronàe, acancarronài, acancarronàre , vrb: aconcorronai, acuncurronai, acuncurrionai, cancarronai Definition fàere coment’e a cancarrone, a unu lómboru, a lóriga Synonyms e antonyms abbidhiritzai, acavurai, acoconare, aggrancare, aggurjare, ateterigare, atzancarronare, aunchinare, cancarai, ingortigai, inteterighedhare / abbibbirinai Sentences e acidriadha, s'ischina, no ti abarris aconcorronau! ◊ seu acancarronau po su pesu mannu chi mi ant carriau ◊ una fémina si fut acancarronada a is peis de Gesús (Ev)◊ apu atobiau una fémina bècia totu acuncurronada ◊ su cani nc'est sartau aintru de su còfanu e si est acuncurrionau coment’e unu caboru 2. su frius dhi at acancarronau is manus Etymon srd. Translations French engourdir English to bend, to numb Spanish encorvar, combar Italian incurvare, aggranchire German krümmen, erstarren.

aggobbàe, aggobbài, aggobbàre , vrb Definition bogare sa gobba, fàere a gobba, atrotigare Synonyms e antonyms abbajonare, abbrentai, agionedhare, agopedhae, allachedhare, atrotiai, atzumborai, colembrai, corcobare, inconcobare | ctr. intennerare, istirare Sentences su telaju de sa bicicleta s'est aggobbau, de comenti seu arrutu Etymon srd. Translations French se voûter English to bend Spanish encorvarse, agobiarse Italian ingobbire German buckelig werden.

agionedhàre , vrb Definition fai giumburudu che agionedha Synonyms e antonyms abbajonare, aggopedhare, acocovedhae, allachedhare, atrotiai Etymon srd. Translations French courber English to bend Spanish encorvar, combar Italian incurvare, ingobbire German biegen, buckelig werden.

ancujàre , vrb Definition fàere a un'ancuju, a cancarrone Synonyms e antonyms aunchinare, imbasciai, incujare, pinnicai, tròdhiri Sentences li deviat ancujare s'ischina a unu gantzu, tales chi totu lu potant ischire ite ascamile che amus! ◊ a sa betzesa, cussa fémina est ancujada che unchinu ◊ ancuja sas ancas, chi no che at logu pro sos àteros! 2. sa paghe ancujat sa suferéntzia Translations French courber English to bend Spanish curvar Italian curvare, piegare ad uncino German krümmen, biegen.

atripodhàre , vrb Definition fàere a tzirbisas, a pinnigas Synonyms e antonyms acarrongiai, afrangillonai, aggruncire, apigiare, arruntzai, artzipodhare, atavellai, atripitzare, frongire, granculai, iscrafangiai | ctr. istirai 2. fit unu betzighedhu totu pedhe e ossos, totu atripodhadu ◊ sa mama zughet sas manos atripodhadas dae s'abba manizada a totora Etymon srd. Translations French plier, chiffonner English to bend, to crease Spanish arrugar, chafar Italian piegare, gualcire German falten, zerknittern.

atzumborài , vrb: atzumburai Definition fàere a tzúmburu, fàere giúmburos, tzurumbones Synonyms e antonyms abbajonare, abbrentai, acocovedhae, agionedhare, allachedhare, atrotiai, colembrai, corcobare, inconchedhare, inconcobare Sentences at atzumburau sa valígia de cartoni ◊ sa landiredhada forti chi at fatu at atzumborau is màchinas chi at agatau foras Etymon srd. Translations French se voûter English to bend Spanish abollar Italian ingobbire German buckelig werden.

aúlghere , vrb: aúrghere Definition mòvere, pruschetotu nau de gente, in su sensu de si girare o s’incrubare, po comente unu est grassu / pps. aúlghidu Synonyms e antonyms indugi, muciare, tròdhiri / aggafiare Sentences no si podet aúrghere, mancu, de cantu est rassu ◊ dae sas concutzas e dae tratalios ti che ingrassas chi mancu ti aulghes! (Piras) Etymon ltn. a(d) + urgere Translations French plier, bouger English to bend, to stir Spanish inclinarse, moverse Italian piegarsi, muòversi German sich bücken.

bòrta 1 , nf Definition acabbu o furriadura de una sumana de tempus, de unu fatu, de unu caminu (vida, die, caminu) Synonyms e antonyms furriada, masciada Idioms csn: èssere in bolta de dies = èssere antzianu; dare borta = girai, furriai, cumentzai a isparèssiri, abblandai; èssere, istare a borta códia = coment'e oretendhe pro fàghere male a ccn.; andhare, torrare a borta códia = torrare in àteru mamentu a unu logu, a s'acua, pro bi fàghere dannu, a ndhe furare cosa, e gai; dàresi bolta in d-una cosa = impitzaresindhe Sentences in sas istradas si agatant bucos, ribbas e bortas ◊ su carru si est acadhighinadu in d-una pigada totu bortas ◊ est arreadu firmu finas chi no nche l'at bidu isgheladu in s'úrtima borta de su caminu 2. passadu mesudie daet borta su sole ◊ cun sa cura chi so faghindhe su male at dadu borta ◊ ndhe so dadu bolta in custas alas (Còntene)◊ su sole che at dadu bolta a cudh'ala de monte ◊ sa ferida est dendhe bolta in cancrena ◊ cue su caminu daet borta a manu manca 3. in cosa chi no t'importat mancu ti bi dies bolta! Etymon ltn. *volta Translations French tournant, virage English bend, turning Spanish viraje Italian svòlta, curva German Wendepunkt, Biegung, Kurve.

cannujàre , vrb: carnugare, crannugare, cranucare Definition tròchere e segare comente si segat e si aperit a isperradura una canna atrotigandhodha; si narat fintzes de persona, comente si trochet po cropu, dolore Sentences furriamus a s'imbesse sas ideas cranucàndhelas e mascheràndhelas de fiacas ◊ petzi s'imberta de su tempus, chene piedu, est reséssia a lu cranucare ◊ su bentu crannugat su trigu candho est ifustu meda 2. a su colpu mi so carnugadu e so rutu a terra (G.Chessa) Etymon srd. Translations French tordre English to bend, to twist Spanish doblar, romper Italian piegare, tòrcere, spezzare German biegen.

colembrài , vrb: acolembrare, collembrari, colombrai Definition nau mescamente de su linnàmene segau a tàulas, essire trotu, allacau, atrotigau, colembru; fintzes pònnere o mantènnere una cosa betada a una parte, coment'e orruendho Synonyms e antonyms abbajonare, abbrovinare, acocovedhae, agionedhare, atrotiai, atzumborai, corcobare, imbartzonare, inconcobare, ingiolvinare / aliverrare Sentences is portas si colombrant ◊ custa fentana est totu colembrara: linnàmini mau! 2. dh'iscudit dus pinnigosus, dhi betat una manu a is gangas e nce dhu colombrat palas a su muru! Translations French gondoler, fléchir English to bend, to twist Spanish torcerse Italian incurvarsi, contòrcersi (détto del legname) German sich beugen, sich krümmen.

corcobàre , vrb: corcovare Definition fàere dortu Synonyms e antonyms abbajonare, abbrentai, acocovedhae, agionedhare, allachedhare, atrotiai, colembrai, inconchedhare, inconcobare, indortigare Sentences sa lantza s'est corcovada pariat de pasta crua Etymon spn. corcovar Translations French courber English to bend Spanish torcer Italian curvare, incurvare German biegen.

corcobàu , pps, agt: corcovadu, corcovatu, corcovau, crocovau Definition de corcobare; chi est a gobba, aggobbedhau, incrubau, atrotigau Synonyms e antonyms abbajonadu, aggobbedhau, bàdulu, còrcobe, garropu, giumburudu, gobbu, incorcovedhau, paligrobedhatzu, rumbosu, tzumbosu 2. recuit corcovadu e a sa lena irbautidu dae sa fadiga pro pasare sa pòvera carena! ◊ li ruet dae manos s'ispada, corcovada e priva de lampore Translations French voûté, courbé English bend Spanish corcovado Italian curvo, gòbbo German krumm, gebückt.

corruàda , nf: corrunada Definition dadaolta, furriada, girada chi faet unu camminu, un'istrada, un'orruga Synonyms e antonyms borta 1, cuidada, dadaolta, furriada, ghirada, mobinada Sentences fortzis fiat su viàgiu chi mi faiat dannu, ca fiat prenu de corruadas ◊ su bentu mi at acumpangiau de Castedhu fintzas a is corrunadas de Serri, in màchina ◊ tocat a donai atentzioni ca in sa corrunada nd'istupat sempri calincuna màchina, ca no bollu istumbamentus! Etymon srd. Translations French virage English bend Spanish curva Italian curva German Kurve.

dadaòlta, dadaòrta , nf Definition tretu inue un’orruga, unu camminu, un'istrada leat a un'àtera bandha, càmbiat filada; cambiamentu mannu mescamente in malu Synonyms e antonyms cabulada, cadraolta, furriada, masciada Sentences peri sos tzilleris, in donzi dadaolta, bi at zente meda a manos in giae…◊ ti cheria èssere amigu finas a ti ojare in onzi dadaolta de carrera 2. custa est sa dadaolta de sa família Etymon itl. dare volta Translations French virage English bend Spanish viraje Italian svòlta, curva German Kurve, Biegung, Wende.

incruài , vrb: incrubai, incrubare, incuare, inculbare, incurbare, incurbiai, incurbiare, incurvare Definition abbasciare a un'ala, pònnere a un'imboe, culembru; abbasciare sa conca, indrúchere s'ischina a cara a denanti; su si indrúchere a ccn., a su chi bolet s'àteru Synonyms e antonyms ancrucare, cruai, incrunai, inconchinare, incrinire, incrubedhare, incrunai, indortinare, ingruxare, palangai | ctr. arritzare, istantargiai, ficare Sentences m'incurvavo in sa funtana bufandhe a fruncu ◊ si est incrubau a ndi bodhí cosa de terra ◊ fit timendhe a s'incurbiare a cullire crocas ◊ su bentu est tirendi aici e sa mata s'incrubat a cussa parti ◊ zuchet s'ischina a unu cantzu a fortza de istare incurbiau ◊ incrua s'istrexu po pigai prus àcua a tassoni! ◊ totu sas matas s'incrubant ◊ apo incurbadu sa conca e mi so cagliadu 2. su soli si nci fiat incrubendu 3. no est de atzetare goi a conca incurbiada su chi nos benit o chi nos fachent! Surnames and Proverbs prb: chie meda s'incúrviat su culu si li biet Etymon srd. Translations French incliner, pencher, s'incliner, s'humilier English to incline, to bow, to bend down Spanish inclinar, agachar, humillarse Italian inclinare, chinare, inchinarsi, umiliarsi German neigen, sich neigen, sich erniedrigen.

incujàre , vrb Definition fàere calecuna cosa a un'ancuju, a unu gànciu Synonyms e antonyms ancujare*, aunchinare, incruai, indrúchere, tròdhiri | ctr. istirare Sentences sa zente isulana no incujat s’ischina a s'ocupatzione romana Translations French baisser, courber English to bend Spanish doblar en forma de gancho Italian piegare ad uncino, curvare German biegen.

ingobbedhàre , vrb Definition essire o fàere a gobba Synonyms e antonyms acocovedhae, agionedhare, agopedhae, atzumburai, inconcobare Etymon srd. Translations French se voûter English to bend Spanish corcovar Italian incurvire, ingobbire German beugen, buckelig werden.

ingruxàre , vrb Definition abbasciare ccn. cosa a una parte (es. sa conca o àteru); fàere totu trotu Synonyms e antonyms ancrucare, dòrchere, grunare, grusare, imbasciai, incruai, incrunai*, ingrussiare / atuturae, indortigare Sentences s'ingruxant piús de su normale chi azummai si truncant s'ischina ◊ sos chercos los at ingruxados su bentu ◊ che teracos ingruxant sa conca a donzi móvida de su padronu ◊ si ti paret bàscia sa terra pro ti pòdere ingruxare… ◊ a sa losa m'ingruxo cun devotu riguardu ◊ si devet ingruxare de fronte a sos meres Translations French s'incliner, baisser, se courber English to bend down Spanish inclinarse Italian inchinarsi, piegarsi German sich neigen.

«« Search again