pabòni 1 , nm: palone 1, paloni Definition puncione, orrugu de linna a punta po prantare cosas in s'ortu; nae de linna acutzada, prus che àteru iscomada, chi si ponet po arraigare is fundhos de sa bide in is bíngias; arraighina de dente; palu, puntedhu mannu puru Synonyms e antonyms rocu / ladicra, pontedhu Idioms csn: fàghere su p. = fàghere s'àrbure ritza, fai s'àrburi de s'arenada, o de sa nai; casciale a duos, a tres palones = chi portat duas, tres arréxinis; ebba de palone = sa de mesu, in s'arzola, presa a su rocu Sentences si ponent fichidos che duos palones ◊ at apicau su capedhu a unu paboni Surnames and Proverbs smb: Palone, Paloni Etymon srd. Translations French petit pieu English stake Spanish estaca, palo Italian palétto German Pflock.

padezòne , nf, nm: padizona, padizone, parigioni Definition padedha pitica / min. parigionedhu Synonyms e antonyms padedhutza, pingiadedhu, pingiorighedhu Sentences gai est s'ou dae tempus antigu: unu andhat in frisciolu o padezone, s'àteru est in tres chidas… pudhighinu! Etymon ltn. *patellione(m) ? Translations French petite marmite, petit pot English little pan Spanish cazo, ollita Italian pentolino, pignattina German Töpfchen.

palighédhu , nm Definition orrugu de ferru grussu, longhitu e tundhu, a punta a una parte e a bisura de pei a s'àtera, impreau prus che àteru po fàere istampos in terra a fichire arraiga, frucàgios o àteru, o a mòvere (cun su pei, ca faet leva) pedras mannas Synonyms e antonyms palu, prapali Scientific Terminology ans Translations French petit pieu English crowbar Spanish calce, alzaprima Italian palanchino German Hebelbaum.

pantelítu, pantellítu , nm Definition gennighedha pitica, parte de una porta o de una fentana (fintzes po serrare apitzu de s'imbidru) Synonyms e antonyms importoglitu, isperàglia, poltelitu*, portedhu Translations French petit volet English shutter Spanish postigo Italian scurétto German Fensterladen.

peinchédhu , nm Definition peighedhu, pei piticu, pei de pipiu Synonyms e antonyms pedighedhu, peúnculu Translations French petit pied English small foot Spanish pie pequeño Italian piedino German Füßchen.

pianíta , nf: pranita 1 Definition prana, pruschetotu pitica, po allisare sa linna / pàrrere passada in pranita (nau de fémina) = èssiri marria, portai titas pitichedhas Sentences ancora ischit tratare su martedhu, sa pianita e puru sa tenaja (A.Nínniri) Scientific Terminology ans Translations French petit rabot English jack plane Spanish juntera, guimbarda Italian piallétto German Schlichthobel.

pibidédhu , nm: pipidedhu Definition tipidiu, genia de lanighedha de su linu (o de sa lana etotu), sa parte prus fine de su linu; apen'apena, unu tanti paghedhedhu Synonyms e antonyms biculedhu, filchinida, palfaruza, pimpidalla, pimpirinalla, pitzuedhu, uchedhu Sentences a chie fut tepenandhe lana o pipidedhu, calicuna allatandhe, candho no fut isciapunandhe (A.Marceddu) Translations French petit peu English only a little Spanish poquito Italian pochettino German ein bißchen.

pichícu , agt, prn: biticu, picicu, piticu, pitiu, pitzicu Definition chi (o unu chi) tenet pagu mannària: nau cun ironia, su foedhu podet bòllere nàrrere mannu, meda, ma fintzes própriu minore, antzis minore meda, nudha puru, fintzes segundhu ite si iat a bòllere (es.: piticu su fàmini!… = meda (nau de unu chi giai si biet ca tenet fàmene); piticu su prexu!… = pagu, própriu nudha (nau de unu chi giai si biet chi no est prexau)/ min. piticadhedhu, pitichedhedhu, pitierredhedhu, pitiedhedhu, pitiridhedhu, pitirrinchinu; famíllia pitia = cun totu is fígios minores Synonyms e antonyms minore, minudu, picocu, pistirincu, pistiringhinu | ctr. mannu Sentences s'ierru fait is dis tanti pitias chi apena orbésciu bis iscurigai ◊ est piticadhedhu aditzu si bit! ◊ su fuedhai meda fait sa dí pitia 2. at donau su bistiri a sa manna, sa rosa a sa pitica ◊ mellus a morri a pitiu po no sufriri a mannu tanti pena ◊ andat bèni po mannus e pitius 3. piticu s'arrogu de casu chi si at segau… agiummai no mi ndi lassat! Surnames and Proverbs smb: Pitiu, Pittiu / prb: mellus chi pràngiant is piticus chi no is mannus Etymon srd. Translations French petit, moins grand, moindre English small Spanish pequeño Italian pìccolo, minóre German klein.

pichirichédhu , nm Definition su pódhighe prus piticu Synonyms e antonyms didighedhu, pintirighedhu, podhichedhu, tzintziricu Scientific Terminology crn Translations French petit doigt English little finger Spanish meñique Italian mìgnolo German kleiner Finger, kleine Zehe.

pigliète , agt, nm: pilete Definition maladia su pigliete! = arràbiu arratza de!... Synonyms e antonyms bagiariotu, mauchedhu, serpellucu Etymon ctl., spn. pillet, pillete Translations French petit polisson English urchin Spanish galopín, travieso Italian monèllo, birichino, furfante German Schelm, Spitzbube, Gauner.

pilócu , nm Definition piciochedhu fintzes a is dóighi, tréighi annos Synonyms e antonyms piciochedhu, pillosu*, pisedhu 3 Sentences apo colau sos annos de pilocu apare cun mannoi meu Translations French petit garçon English young boy Spanish niño, mozo Italian fanciullo, ragazzino German kleiner Junge.

pintirína , nf, nm: pintirinu Definition genia de marchighedhu minudu minudu, fintzes in sa pedhe Synonyms e antonyms pannuga, piga, pintirighinu Sentences su chelu in note crara est a pintirinos: sunt sos istedhos chi lughent 2. cussu pisedhu zughet sa cara totu a pintirinos Etymon srd. Translations French point, petit point English point, speck Spanish punto Italian punto, puntino German Punkt, Pünktchen.

pipíu , nm, agt: pupiu Definition criadura mascu, minoredha, o fintzes matuchedha ma sèmpere de pagos annos / su p. de tziu Làllara = ómine intradu in tempus, mannu, antzianu Synonyms e antonyms bibbigorredhu, pisedhu 3, pillosu 1 / cdh. stedhu 1 / minore Sentences bàsciu de s'ora no nascit pipiu ◊ fit una fémmina sola chin sete pipios ◊ su pipiu at iscapau a pei, at cumentzau a fuedhai ◊ est torrau a pipiu a fortza de becesa! ◊ a su pitzinnu su babbu l'at batidu unu pupiu de linna, a zogare 2. depeus lassai dogna isperdítziu e avesai sa genti, finas de candu est pipia, a si acuntentai de su chi tenit Surnames and Proverbs smb: Pipiu / prb: àcua e frius annada de pipius Translations French petit enfant, enfant English babe Spanish niño Italian bimbo, bambino, infante German Kind.

piriciólu, piricióu , nm: pirigiolu, piritzolu, priciolu Definition binighedhu lenu, fatu aciunghendho abba a sa binatza chentza prentzada, pustis bogau su mustu, e lassandhodha in sa cubedina calecuna die Synonyms e antonyms binetu, binichedhu, binitolu, binuciolu, mustaloru, pició Sentences su piriciou tocat a dhu bufai innantis chi bengat tempus callenti, ca si pudescit ◊ oje, gadimassestat, toco su piritzolu! Scientific Terminology bfg Translations French petit vin, piquette English light wine Spanish aguapié Italian vinèllo German Tresterwein.

pisédhu 4 , nm: pisellu Definition genia de laore chi assimbígiat unu pagu a su pisu, a tega prus curtza, a granos tundhos e prus piticos, druche de sabore: si papat a friscu Synonyms e antonyms pisu 2, pisuci, písulu, presúrtzisi Scientific Terminology lrs, Pisum sativum Etymon itl. Translations French petit pois English pea Spanish guisante Italian pisèllo German Erbse.

pisúci, pisúcre , nm: pisudurchi, pisudurci, pisurce, pisurche, pisurci, pisurtzis, pisuruci, presunci, prisuci Definition basolu písiri, genia de laore (alegúmene, upm) chi assimbígiat unu pagu a su pisu, ma est a tega prus curtza, birde, a granos tundhos e prus piticos, druche de sabore: si papat a friscu e solu su granu (o papu)/ sprugai prisuci = irranare pisellu Synonyms e antonyms besudulci, pisedhu 4, pisu 2, písulu, presúrtzisi / cdh. fesudulci, pisudulci Sentences su pisurci cumpriu mi dhu papu a prexeri… su scróciu est po su meri e su papu est su miu! ◊ de su prisuci si papat su papu ◊ s'istògomo de s'arbeghe si podet prènere cun su sàmbene ammeschiau cun casu friscu, pisurche o faighedha frisca ◊ si ndhe bogant is palines o is crobedhas po prugae su pisu, sa fà, su pisurce Surnames and Proverbs smb: Pisurci Scientific Terminology lrs, Pisum sativum Etymon ltn. pisum dulce Translations French petit pois English pea Spanish guisante Italian pisèllo German Erbse.

piticadhédhu , agt: pitichedhedhu Definition chi est piticu meda, própriu pagu cosa de mannària Synonyms e antonyms minudu, picaradhedhu, pitiarredhedhu, pitinninniu, pitirrinchinu, tzintzirichedhu | ctr. debberone, mannu Translations French très petit English very small Spanish muy pequeño Italian piccolìssimo German sehr klein.

pitzuédhu , nm Definition orrughedhu piticu, un'apenas de cosa Synonyms e antonyms arrogu, bículu, bucone, cànciu, pítzia, tancu, túturu Sentences depu aciungi unu pitzuedhu de craboni a su fogu Translations French petit morceau English small piece Spanish trocito, pedazo Italian pezzétto German Stückchen.

podhighítu , nm Definition su pódhighe prus piticu de sa manu, de su pei Synonyms e antonyms didighedhu, pintirighedhu, podhichedhu, putzichinedhu, tzintziricu Scientific Terminology crn Translations French petit doigt English little finger (toe) Spanish meñique Italian mìgnolo German kleiner Finger, kleine Zehe.

pódhixi , nm Definition su pódhighe mannu de sa manu; un'apenas de cosa, unu tanti pigau cun sa punta de duos o tres pódhighes: podhixedhu si narat fintzes po iscutighedha, apenas de ora Synonyms e antonyms didumannu, podhichemannu / gradixedhu, iscuta, pachitzedhu, talighedhu, tanchixedhu, podhicada 2. poboritu, mancu unu pódhixi de sabi in conca portat! ◊ seus che is mobentis in sa moba, girendu po unu podhixedhu de farra! ◊ dhi domandu de tenni unu podhixedhu de passiéntzia 3. mi setzu unu podhixedhu, no m'istentu ◊ aspetit unu podhixedhu! ◊ lassaminci essiri unu podhixedhu a foras! Translations French assez peu, petit peu English not much Spanish poquito Italian pochino German Daumen, ein bißchen.

«« Search again