malcadúra , nf: marcadura Definition su marcare in sa pedhe (pruschetotu is animales mannos: cuadhos, boes e bacas); sa marca chi si faet Synonyms e antonyms aferritadura, marconzu, sinnadolzu / cdh. fucatógiu, malcatura Etymon srd. Translations French marquage, action de marquer, ferrade English to brand Spanish marca Italian marchiatura German Markieren, Markierung.

mancànte , agt: mancanti Definition nau de cosa, chi no dhu'est totu, chi no est su tanti giustu (e fintzes chi no est fata bene, chi tenet pecu, neghe); nau de gente, chi no est tanti giusta de conca, chi est fora de tinu (si narat fintzes de chie orruet chentza atuamentos candho dhi benit atacu de malegaducu), chi no si cumportat bene; nau de una línia serrada, chi est tundha ma no parívile, no totue chepare (o a distàntzia diferente de su centru) Synonyms e antonyms faltu, iscassu / macu | ctr. bundhante, bundhansciosu Sentences cantu sunt torraos acatant custa robba mancante: tandho ghirant e dant sa denúntzia ◊ isse est mancante de talentu tantu chi dat provas de veru tontu ◊ cussu est ómine mancante de sentidu ◊ cuss'ómini est mancanti de unu bratzu ◊ coment'e limpiadura est unu paghedhu mancanti 2. mancantedhu est, custu piciochedhu: arrebbugiu chi no fait! ◊ ant fuidu che pópulu mancante (P.Cau)◊ su babbu istaiat che mancante mirendhe si podiat bídere su fizu torrendhe ◊ orabrora so istadu mudu pario unu mancante, comente sa pudhedra mi ndhe at betadu ◊ sas àteras fint tontas o mancantes e ant trascuradu totu ◊ cussos sunt ventureris mancantes e ingurdos Translations French manquant, imparfait, hors de raison, elliptique English lacking, out of one's mind Spanish que falta, carente, chiflado, elíptico Italian mancante, carènte, imperfètto, fuòr di sénno, ellìttico German mangelnd (di = an+ Dat.), fehlend, verrückt.

mandhadàgliu, mandhadàlzu, mandhadàrzu , agt, nm Definition persona chi unu mandhat a foedhare sa fémina chi si bolet a cojuare, o fintzes po àtera miscione Synonyms e antonyms apagiadori, comisionàrgiu, paraímpiu, tratadore Sentences mi as imbiadu su mandhadàgliu pro ischire si aia tempus Etymon ltn. mandatarius Translations French faiseur de mariages English paranymph Spanish paraninfo, casamentero Italian paraninfo German Ehestifter, Ehevermittler.

manigiàda , nf: manizada Definition su manigiare; sa móvia de sa manu po fàere calecuna cosa, fintzes chentza dha fàere de abberu Synonyms e antonyms ammiada, ingestu, mesurada, movitada, tramesada Sentences ti ses che colora ischirchinadu ebbi'ebbia pro sa manizada de duas "capas" e duas "tizetas" 2. si li fato sa manizada, cussu cane si che fuit ◊ ti bastet sa manizada! ◊ sa gente fut totu a manigiadas e a boghes po su piciochedhu a cuadhu ca fut binchendho Etymon srd. Translations French signe, geste de la main English wave (of the hand) Spanish ademán, seña con la mano Italian cénno della mano German Handzeichen.

mantéssi , agt, prn, avb: matessi, matéssiu Definition chi no est àteru, chi no est diferente (chentza cambiamentu de sing. a pl. e ne de m. a f.); impreau coment'e avb. inditat manera, in su sensu de deasi etotu, chentza diferéntzia (èssere su m.) Synonyms e antonyms acitotu, atotu Sentences si aimus postu su mantessi tempus pro zogare e istudiare aimus ischidu a Kant chei s'abba ◊ amus bidu sos matessi ómines, sas matessi féminas ◊ resessint a numenare in sa matessi manera sas matessi cosas ◊ babbu e fillu s'infriscant pighendi s'àcua de su matessi lavamanu ◊ sa luna giogàt in su celu luxendu e a su matessi tempus isprighendusia in d-una lacunedha de àcua 2. su matessi chi at faedhadu a tie at faedhadu a mie ◊ custos sunt sos matessi chi amus bidu in cudhane ◊ deo so su matessi chi tue as chistionadu s'annu passadu 3. sa lughe est paga ma lezo su matessi ◊ isse at fatu goi, e tue su matessi! ◊ fintzas si est de deris, su pane, lu cherzo su matessi ◊ andhe deo o andhes tue, pro contu meu est su matessi ◊ che a tie mantessi sunt bolados sos annos mios (F.Sechi) Etymon ctl. mateix Translations French même (adj.), lela même (pron), exactement, justement, vraiment (adv.), tout de même, quand même English same, equally, -self Spanish mismo Italian medésimo, stésso, pròprio, ugualménte German gleich.

mantuàda, mantulàda, mantulàra , nf Definition cropu forte giau a manu furriada Synonyms e antonyms bofetada, bussinada, cabbessu, irbatulada, iscantargiara, iscaputzone, iscavanada, istuturada, manimbesse Sentences ti dongu una mantulara!… Etymon ctl. manotada Translations French revers de main English backhander Spanish revés Italian manrovèscio German Ohrfeige.

manzíngula , nf: manzunga, mazunga, mazúngura Definition ossu de giogare a forma de cubbu cun númeru diferente in dónnia afaciada; genia de giogu fatu betandho in pitzu de sa mesa bàtoro manzíngulas: segundhu is números chi essint, andhat su giogu Synonyms e antonyms giogulana, madrúncula Translations French English dice Spanish dado Italian dado German Würfel.

marasadòre , agt, nm Definition chi o chie trebballat meda, chentza si arresparmiare Synonyms e antonyms trabagliadore, trabagliante | ctr. mandrone, oreri, praitzosu Etymon srd. Translations French bourreau de travail English slogger Spanish trabajador empedernido Italian sgobbóne German Arbeitstier.

maremótu , nm Definition movimentu a s'ingrundha e disastrosu de su mare candho su terremotu che faet aintru (in su fundhu) de su mare Sentences no nc'est prus abetu chi una citadi isderrocada de unu maremotu bengat torra abbitada Translations French raz de marée English seaquake Spanish maremoto Italian maremòto German Seebeben.

maretàda , nf Definition aundhada forte de su mare Sentences sas maretadas de su mare in bulluzu fachent chimentu mannu Translations French tempête de mer English sea storm Spanish marejada Italian mareggiata German Sturmflut.

maretàre , vrb: ammaretae, maretzai Definition mòvere che is undhas de su mare Synonyms e antonyms marugliai Sentences su trigu est maretendhe ◊ bido sos fiores maretados ◊ maju bellu in sos campos laorados maretendhe presentat su laore Translations French flotter, il y a eu de la tempête ou la tempête a fait rage (v. imp.) English to be wavy Spanish olear, encresparse Italian fluttuare, mareggiare German wogen.

marína , nf Definition su mare pruschetotu ororu de sa terra, su prus acanta; genia de corpus militare chi manígiat is naves e andhat peri is mares Sentences Deus a nosu at cuncédiu unu mannu capitali de sa marina a Fonni ◊ deris unu canàriu falat a sa marina, faghe e no faghe die… 2. Sesetu est tenenti de Marina ◊ a Tamasu ndi dh’iant pigau sordau in sa Marina e dh’iant imbarcau cumenti a cannoneri Etymon itl. Translations French bord de la mer, marine English coast (line), navy Spanish marina Italian marina German Meeresküste, Marine.

marmarínu , agt: marmurinu Definition chi est de màrmuri Synonyms e antonyms marmureri Sentences est de pedra marmarina Etymon srd. Translations French de marbre English marmorean Spanish marmóreo Italian marmòreo German marmorn.

marràda , nf: marrara Definition su marrare, su trebballare a marra; su cropu de pei (de ananti) chi giaent is animales a terra, coment'e a arrasigadura (e fintzes crache) Synonyms e antonyms tzapada / immarrargiada / càrcini Idioms csn: andai o cúrriri a marradas = andhare a brincos, crabiolare, atapendhe a forte sos pes a terra, nadu de cadhu (e fintzas de zente) a tota fua; pesaisí a marradas = pesàresi a cumeradas, a brincos; pèrdiri sa m. = pèrdere sa fortza, sa balia Sentences a Paschixedha sa primu marrada de sa faixedha depiat èssiri acabbada 2. su cuadhu si ndi est pesau a marradas candu si est agatau cun sa funi in su tzugu! ◊ s'ebba daiat marradas in s'impedradu ◊ su cuadhu at giau tres marradas a piturras a su meri 3. custu mengianu apu biu in su celu una cosa mai bia, coment'e un'istella, currendi a marraras ◊ is molentis andant a marradas ◊ frarixedhu miu comenti at biu su coró c’iscudit su fàsciu a terra e atacat a curri a marraras, a cérrius Etymon srd. Translations French piochage, coup de patte, coup de griffe English blow with a paw Spanish azadazo, coz Italian rampata German Scharren.

martàle , agt, nm: martzale, martzali Definition de martu, de su mese de martzu (nau prus che àteru de Pascamanna candho arresurtat in custu mese); una calidade de trigu coinàrgiu (Triticum aestivum) Synonyms e antonyms marsanu, martzinu, maltulinu / martzolu Etymon srd. Translations French de mars English of march Spanish marceño Italian marzolino German März…

matàgnu , agt: metantzu, metanzu Definition chi no tenet calidades bonas, nau de cosa e de gente puru (de ccn., fintzes chi est giau a fàere male) Synonyms e antonyms iscadentonzu, malésicu, malu, mecianu* | ctr. bonu Sentences su bentu de santu Simone tenet fama metanza ca ndhe iscudet s'ischissone ◊ invece de dultzuras mi faghes passare oras metanzas ◊ cussu est unu dutore metanzu ◊ su prus forte fachiat s'ala a su metantzu Translations French de mauvaise qualité, médiocre, répréhensible English ordinary, poor, censurable Spanish de mala calidad, reprobable Italian scadènte, mediòcre, riprovévole German minderwertig, mittelmäßig, verwerflich.

matzocàre , vrb: ammatzocai*, matzucare Definition iscúdere o magiare a matzucu; peleare meda / matzucare landhe, olia, nughe = iscudi làndiri, olia, nuxi Synonyms e antonyms corpare, isciúdere, magliucare, matzucorjare Sentences lassae de irgherrimiare: bisonzu de bos matzucare azes?! ◊ acàbbala, chi sa zente curret a inoche credendhe chi nos semus matzucandhe! ◊ so che pianta esposta in sa cudina, matzocada però dae su bentu chi ndhe li at rutu fozas e ispina Translations French donner une volée de coups de bâton English to beat Spanish apalear, aporrear Italian bastonare German verprügeln, prügeln.

matzucàda , nf Definition su matzucare, su iscúdere a matzucu, a fuste Synonyms e antonyms banzu 1, matzocadura, mazada, mazadina, mazucada, surra Sentences sas matzucadas a s'àinu li benint che incumandhadas, candho est reberde Etymon srd. Translations French coup de bâton English beating Spanish bastonazo, leñazo Italian bastonata German Stockschlag.

meciànu , agt, nm: metzanu Definition chi (o chie) est de calidades pagu bonas, antzis antzis malas, nau de cosas e de gente Synonyms e antonyms iscadentonzu, matagnu, tratu 1 | ctr. bonu Sentences de annadas ndhe faghet bonas e metzanas ◊ aia in manu unu nodosu càmbaru e metzanu cun totu gherraia ◊ no timet ne fritu e ne calura, ne tempus bonu e ne tempus metzanu 2. sos metzanos abbratzant sa vindita e lis paret balanzu e granzeu ◊ su piús mandrone e piús visciadu, su piús metzanu e faularzu fit isse ◊ cantat sa glória e martíriu de sos Santos, sas vilesas de sos metzanos Surnames and Proverbs smb: Mezzanu Etymon itl. mezzano Translations French de mauvaise qualité, médiocre English poor Spanish medianillo Italian scadènte, mediòcre German minderwertig, mittelmäßig, Mittelmäßige.

mediài 1 , vrb Definition essire coment'e médios, pigaos a machiore, fora de sèi, pèrdere is sentidos Synonyms e antonyms irmedhighinare, ismemoriai Etymon srd. Translations French être hors de soi English to be beside oneself Spanish estar fuera de sí Italian èssere fuòri di sé German außer sich sein.

«« Search again