càliche , nm: càlige, càlighe, càligi, càlixi Definition genia de istrégiu, unu pagu e po su prus a forma de imbudu cun d-unu pei in sa parte istrinta a ue si leat, prus largu in artu in is oros, bonu, bellu, ue si ponet cosa a bufare, mannitu su de sa Missa, minoredhu (de imbidru) po licores o àteru deasi cun àrculu meda / min. calichitu; càlixi cun su crobecu = itl. pìsside Synonyms e antonyms tatzita / cdh. càliciu Idioms csn: càlixi cambulàrgiu = a pei longu; dilicau che su càlixi = díligu meda, suzetu a si segare; càlighe de muru = sàligh'e muru, una zenia de erba chi faghet in sas imbagas de sos muros; càlixi de pischera = zenia de arretza, tretu istrintu inue su pische intrat chentza che pòdere torrare a essire; su càlighe de su murru de su porcu = piadra, piritu, trumbita, su tretu de su bruncu própiu ananti Sentences su càlighe est su primu vasu sacru usadu in sa Missa ◊ prima bufaiant a butios, a bumbullidas, a tatzighedhas, poi a càlighes mannos ◊ ajó chi bos cómbido unu càlighe de rosóliu! Scientific Terminology stz Etymon ltn. calice(m) Translations French verre à pied, coupe English goblet Spanish cáliz Italian càlice, bicchierino German Kelch.

chíltzina , nf Definition su che ndhe segare un'orrugu, de calecuna cosa, incurtzadura Synonyms e antonyms irmíngua, mímina, sméngua Sentences no mi fetas sa chíltzina: ischia chi fint batoschentos e como mi naras chi sunt treghentos! Etymon srd. Translations French déchet, diminution, coupe English decrease Spanish corte Italian diminuzióne, tàglio German Verkürzung, Schnitt.

cuadretàrju , nm Definition operaju chi segat su ortigu a cuadros a dh'aprontare po fàere is tapos Scientific Terminology prf Etymon srd. Translations French ouvrier qui coupe le liège en carrés pour en faire des bouchons English divider into squares Spanish obrero que corta el corcho en cuadros para tapones Italian quadrettatóre German wer kariert.

frutèra , nf Definition istrégiu, genia de safata a bogare su frutuàriu de pònnere in sa mesa Translations French coupe à fruits English fruit-dish Spanish frutero Italian fruttièra German Obstschale.

irmesàu , pps, agt Definition de irmesare; chi est o chi dh'ant torrau a sa metade Synonyms e antonyms ammesau, ilmesisciadu Translations French divisé en deux, coupé en deux, réduit de moitié English halved Spanish demediado Italian dimezzato German in zwei Hälften geteilt.

isabbisàbbi , avb Definition (èssere i.) dhu narant candho sa cosa est totu abba, portat abba meda, nau de cosas de papare o de bufare o àteru Synonyms e antonyms abbisabbis, iscurréntile, suciosu / soltu | ctr. cagiau Sentences custu late est isabbisabbi ◊ mi l'as fatu isabbisabbi custu mànigu, a mi samunare sas istentinas!… Etymon srd. Translations French aqueux, coupé d'eau English soggy, diluted Spanish acuoso, aguado Italian acquóso, annacquato, lìquido German wasserhaltig, verwässert, flüssig.

ischígliu , nm Definition segada de traessu, a istúturu, parangada a una parte, fintzes línia fata de traessu ma sèmpere a un'imboe, prus bàscia a una parte (a cabu i.) Etymon srd. Translations French coupe de travers English oblique cut (awry) Spanish corte oblicuo Italian tàglio sghémbo, oblìquo German Schrägschnitt.

mutzinàu , pps, agt Definition de mutzinare Synonyms e antonyms chiltzinadu, incultziadu Translations French coupé English cut off Spanish cortado Italian mozzato German abgeschnitten.

mútzu , agt, nm Definition chi che ndhe dhi ant segau un'orrugu, sa punta; chi est curtzu; genia de trunchedhu, mutzigone, fundhu de mata o de àteru comente abbarrat candho che ant segau s'arrestu (es. m. de càule, comente abbarrat in su surcu apustis bodhia sa conca), cosa incurtzada Synonyms e antonyms istuturradu, mutzadu, mutzurru 1 / cruciu / arrogu, fundhale, múciu, runcu Idioms csn: manimutzu = chi li mancat sa manu; segare una cosa a mutzu = serente, a paris, chentza bi ndhe lassare nudha Sentences sa manu mutza e sica aeret giutu, prima de pònnere fogu! ◊ giughet sas alas mutzas e no podet bolare 2. sos caltzones li fint mutzitos 3. sos chercos seculares isparidos sunt e si notat calchi mutzu apena ◊ su mutzu de sa vide ◊ dae su mutzu de s'àrbore, a su calore de su focu at cumintzau a issire unu cordu che ribedhu 4. a sos minores a Pasca lis dant su cocone de ísula e carchi mutzu de casizolu Surnames and Proverbs smb: Mutzu, Muzzu Etymon itl. Translations French coupé English cut (off) Spanish cortado Italian reciso, mózzo, mùtilo German abgeschnitten, Verstümmelte.

secàda , nf: segada Definition su segare; sa fresadura chi abbarrat de su segare, su tretu de longu totu comente est segau Synonyms e antonyms arrogadura, iscalabrada, secadura, tazada Idioms csn: andai a segadas = a trevessu, perilloi perillai, a trovèlgias; bènniri in segada = in colada, resurtare inue si colat Sentences debberone segada chi li as fatu a fórtighe, a sa berbeghe, tundhindhe! 2. apu pigau custa cosa ca mi beniat in segada Etymon srd. Translations French coupe, fente, rupture, cassure English cut, split Spanish corte Italian tàglio, lesióne, spacco, rottura German Schnitt, Riß, Bruch.

secadúra , nf: segadura, segarura Definition su segare; su tretu segau Synonyms e antonyms arrogadura, crichinonzu, secada Sentences sa segarura chi dhi ant fatu, portat is pius a pingiaredha! Etymon srd. Translations French coupe English cut Spanish corte Italian tàglio German Schnitt.

secàu , pps, agt, nm: segadu Definition de secare; chi est a cantos, a orrugos; cosa segada; fintzes terrenu a pàsculu; iscavu a bisura de canale, po fundhamentu Synonyms e antonyms arrogau / cunsolza, segada 1 | ctr. intregu Idioms csn: macu segadu de crèschere = chi no at callau a ciorbedhu; ne polto sa cara segada = portu sa faci in terra de sa bregúngia 3. tenzo su segadu de campu a bidatone e apo bisonzu de àtera pastura ◊ ant fatu su secau pro ghetare sos fundhales de sa domo ◊ ant acontzau su camminu e apertu unu secau! (G.F.Sedda) Translations French coupé, cassé, rompu, brisé English cut (off), amputated Spanish cortado, roto Italian tagliato, reciso, rótto, spezzato, infranto German geschnitten, abgeschnitten, gebrochen, zerbrochen.

truncàdu , pps, agt: truncau Definition de truncare; chi est fatu a orrugos Synonyms e antonyms arrogau, istuturadu, secau | ctr. intregu Translations French coupé English cut off Spanish cortado Italian troncato German abgeschlagen, abgeschnitten.

«« Search again