A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

pabiristràtza , nm: paperestràciu Definition paperi béciu, bonu po ndhe torrare a fàere àteru nou Synonyms e antonyms ttrs. pabiristratza Translations French vieux papier English wastepaper Spanish papel viejo Italian cartastràccia German Makulatur.

pabiròto, pabirótu pabilòte

pabíru pabílu

pabòi , nm Definition tretu in paris, bàsciu, de terrenu metzanu.

pabòni , nm: paone, paoni, poboni Definition genia de pigione mannu e bellu (faet is pinnias de sa coa a rodone candho funt ispratas): si dhi assimbígiat su pageri chi si credet bellu meda, a braga Synonyms e antonyms pabu, poni Sentences su paone est un'animale bragheri: si únfiat totu ca giughet sa coa bella, at sos ojos lútzigos, si sisirinat, s'impompitat, est s'animale prus pazosu e cantat cretendhe de àere boghe bella Surnames and Proverbs smb: Paone, Paoni Scientific Terminology pzn, pavo cristatus Etymon ltn. pavone(m) Translations French paon English peafowl Spanish pavo real Italian pavóne German Pfau.

pabòni 1 , nm: palone 1, paloni Definition puncione, orrugu de linna a punta po prantare cosas in s'ortu; nae de linna acutzada, prus che àteru iscomada, chi si ponet po arraigare is fundhos de sa bide in is bíngias; arraighina de dente; palu, puntedhu mannu puru Synonyms e antonyms rocu / ladicra, pontedhu Idioms csn: fàghere su p. = fàghere s'àrbure ritza, fai s'àrburi de s'arenada, o de sa nai; casciale a duos, a tres palones = chi portat duas, tres arréxinis; ebba de palone = sa de mesu, in s'arzola, presa a su rocu Sentences si ponent fichidos che duos palones ◊ at apicau su capedhu a unu paboni Surnames and Proverbs smb: Palone, Paloni Etymon srd. Translations French petit pieu English stake Spanish estaca, palo Italian palétto German Pflock.

pabonícu , nm Synonyms e antonyms apagiadori, mandhadàgliu, paraímpiu*, tratadore.

pabórcu , nm Definition in is paristórias, genia de persona manna manna, unu pagu mala e tonta, de tímere Synonyms e antonyms babbolcu, olcru.

paboríle, paboríli pabadíli

pàbu , nm Definition genia de pigione mannu e bellu: sa fémina, paba Synonyms e antonyms paboni.

pabulósu , nm Definition coa de margiani o limba de boe, una genia de erba Synonyms e antonyms coilóriga Scientific Terminology rba, Echium italicum Etymon ltn. *papulosus Translations French langue de boeuf English bugloss Spanish viborera Italian viperina maggióre German blauer Natterkopf.

pàburu , agt, nm Synonyms e antonyms pòberu Sentences po s'amori de Deus, fatzat sa caridadi a unu pàburu tzurpu! Etymon ltn. pauperu.

paburúncula pabarúncula

pabusína , nf Definition figura, umbra, comente si podet bíere cun paga lughe o de logu atesu, chi no si apubat bene po cumprèndhere ite est Synonyms e antonyms puba, impupa.

pàca , nf: paga Definition su chi si giaet, pruschetotu a cuntratu, po arrecumpentzare a unu de ccn. trebballu, cosa o fintzes praxere chi at fatu Synonyms e antonyms acumpentzu, arrecumpénsia Idioms csn: a ndi torrai bonas pagas! = gràtzias!; sa p. de su boe domadu (su masellu apustis chi at triballadu), de su cogalzu de pane (chi si dhu papant apustis chi est serbiu a pigai àtera cosa)= faghe bene e bae in galera!; paga de mundhu = manera de fàghere de chie no si connoschet de su bene chi li ant fatu e torrat male pro bene; pedire cosa cun sa paga = pro dinari, cheríndhela pagare, no in donu Sentences a pàschere porcos a minore andhesit ma su padronu giutu li at ingannos e custa fit sa paga chi apesit ◊ po paga de su chi as fatu po mei ti dhu fatzu dèu unu trabballedhu ◊ bos faco custu piaghere, ma non prommore de sa paca 2. no ischit comente torrare bonas pagas a sa pisedha chi li est dandhe a manigare Etymon srd. Translations French paie, traitement, gages English salary, wages Spanish sueldo, paga, salario Italian paga, compènso German Lohn.

pacadòre , agt, nm: pagadore, pagadori Definition chi o chie pagat, chi est bonu a pagare (no tirat a longas)/ iscusas de malu p. = de chie bogat iscusas ca no cheret pagare Sentences su malu pagadore tenet s'abbitúdine de trampare ◊ dae su malu pagadore, narat su díciu, tírandhe su chi podes ◊ Deus est giustu e bonu pagadori Etymon srd. Translations French payeur English payer Spanish pagador Italian pagatóre German Zahler.

pacaméntu , nm: pagamentu Definition su pagare, su fàere pagare is tassas; suma in dinare de pagare / a p. = pagandho, si unu pagat Synonyms e antonyms pagadura / cdh. fuchizaméntu Sentences isse imbiaiat sas dimannas a s'ufissu pro sos pacamentos 2. ti ant dadu s'imbasciada pustis chi ses annada a pacamentu! Etymon srd. Translations French paiement, taxation English payement, taxation Spanish pago, imposición Italian pagaménto, tassazióne German Zahlung, Besteuerung.

pacàre , vrb: pagae, pagai, pagare Definition giare dinare o àteru po arrecumpentzare a unu, pruschetotu segundu unu cuntratu, po su trebballu chi at fatu o in càmbiu de sa cosa chi at giau; rfl. pigare de ditu suo etotu su chi dhi depet un'àteru po dannu o male chi dhi at fatu Idioms csn: betare a pagare una cosa = mandai su follu po is pagamentas; pagare in cosa (itl. in natura), in dinari, in triballu; pagai a faina = cufromma a su triballu fatu (ctr. pagai a ora); èssere bonu o malu a pagare = èssiri de cudhus chi pagant luegus o chi tirant acoa po pagai Sentences bi ndh'at de zente triballendhe e chentza los pagare!…◊ Deus bos lu pachet chin salude! ◊ nos ant betadu a pagare s'abba, sa lughe, s'afoghizu, su dannu, sa rata ◊ pàgadi su chi ti depo e tòrrami su restu! ◊ chini depit pagai is pagamentas? ◊ za semus in bidha, Fulanu nos at a pagare in linna ◊ su triballu si pagat a dinari e fintzas a robba ◊ s’apititu no at a mancai, datu ca notesta pagas totu tui! (Urru) 2. ti ndhe ses aprofitadu ma custa mi la pagas! ◊ za mi at fatu dannu, ma za mi ndhe so pagadu! ◊ Mariúcia, candu iat bistu a mamma fendumí a arrogus s'istrociarranas, si fut posta a sartai e a pistai is manus: "Bèni fatu, bèni fatu!", ma mi dh'iat pagada (B.Lobina) Surnames and Proverbs prb: chini pagat oi no depit cras ◊ a pagare e a mòrrere bi at sempre tempus Etymon ltn. pacare Translations French payer English to pay Spanish pagar, retribuir Italian pagare, retribuire German zahlen, bezahlen, entlohnen.

pacàu , pps, agt Definition de pacare; chi est giai apostu po su dinare chi si depiat in càmbiu, chi est giai comporau 2. bae e batimindhe s'ispesa, za est pagada! ◊ su butegheri ti at dadu sa cosa e si cheret pagadu!

pàche , nf: paghe, paghi, page, pagi, paxe, paxi Definition èssere, àere tratamentu, èssere o istare in bonas s'unu cun s'àteru, chentza brigare, istare assumancu chentza si fàere male o dannu apostadamente Synonyms e antonyms cuncórdia | ctr. gherra, iscórriu Idioms csn: donai sa paxi = basai in signali de paxi; torrai in paxi = torrare in bonas de chie fit in malas, in gherra, a tírria e gai, sessare de si fàghere male, de si fàghere gherra; sa paghe siat cun bois! = saludu e bonaura chi su preíderu faghet a sa zente nendhe sa missa, e cómbidu puru a istare in paghe e a si perdonare; pònnere paghes = pònneresi o pònnere de acordu pro sessare de si fàghere dannu e dirbetos s'unu cun s'àteru; medianeri de paxi = chie ponet paghes; sa pache de sos dóichi ventos = burdellu, avolotu mannu, gherra Sentences liera che su bentu, de sa terra mia bai, o bella paxi! (Danese)◊ ue no bi at paghe no bi at gosu (P.Zedda)◊ no nc'est prus soli e ne pagi ◊ as distrutu sa paghe pro pònnere avolotu (Z.Frassu)◊ sa paghe no bi at dinari a la pagare ◊ bazi e zughídebbos sa paghe! ◊ si sunt iscontzas sas paghes Surnames and Proverbs smb: Pasci, Pascis, Paxi / prb: crai in bugiaca pagi de biginu Etymon ltn. pace(m) Translations French paix English peace Spanish paz Italian pace German Frieden.