A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z
Abbreviations Legenda | Symbols Legend

pabassínu , nm: papassinu, pobassinu, popassinu Definition genia de druche laditu, segau colembru, fatu de farra (meda) e chiu de nughe in mesu (móliu o a orrughedhos piticos) e cun sa capa in pitzu fintzes cun sa fragia; fintzes figura giométrica lada cun bàtoro latos oguales e una de is duas diagonales prus curtza Synonyms e antonyms rombu Sentences s'abbatu est una sapa bona pro mandhicare e fàghere popassinos 2. custa robba est totu a pabassinedhos Scientific Terminology drc.

pabàu , nm: paladru, paladu, palàduru, palau, paradrau Definition su chelu de sa buca Synonyms e antonyms fabau, pabadali, pabàdulu, pallàriu, paru 1 Surnames and Proverbs smb: Palau Scientific Terminology crn. Etymon ltn. palatum Translations French palais (anat.) English palate Spanish paladar Italian palato German Gaumen.

pabaúi, pabaúle, pabàule, pabaúli, pabaúri pabaói

pabaútzu , nm: babbaúciu* Definition calesiògiat bobboi ma pruschetotu su chi faet in su trigu Synonyms e antonyms arrabbiu, babballoti, cerpiu, terpusu / gruguglioni, suzone.

pabàvrigu , nm Synonyms e antonyms calàbriche*, calàbriu.

pabèdha , nf Definition calagasu, genia de bobboi cun is alas pintadas, andhat a bolu ma no faet bolu pàsidu: si movet coment'e a iscutuladas, cun móvias a cropu, a incannadas Synonyms e antonyms abadegasu, carravarina, folacasu, lepilepi, maniposa, papagasu, seisei Idioms csn: brinchitare che p. = andai a sàrtidus che mariposa; lébiu che p. = lebiedhedhu Sentences sas peràulas tuas sunt pabedhas cun sas alas pintadas (Sechi)◊ selena e lébia che pabedha benzo a basare ojos e chizos Scientific Terminology crp.

pabèdha 1 , nf: papedha, pebedha, pobedha Definition singiale chi abbarrat in sa pedhe de una segada, de una fruschedha, de sa pigota, de su male francesu; pl., is gràndhulas o néulas arteriadas chi essint a fruschedha Synonyms e antonyms ampístula, brúgula, brussedha, caigioni, dolimazosa, frusca, fustema, postema, sembu / tincone Idioms csn: pabedh'e arrosa = itl. rosolia; pobedha ortziada = russeta; limba pebedha = maleuca Sentences paret chi giutat ratinzu de pabedha ◊ sa pobedha de s'arrosa ti assortat, afrodhiera! ◊ sa pabedha cun s'arrúngia dhi essat, de conca a peis! Etymon ltn. papilla.

pabedhía , nf Definition feduliu, is pipios Synonyms e antonyms fedana, pipialla Etymon srd.

pabedhósu , agt: pebedhosu Definition chi portat pabedhas; afrantzesadu, malàidu de pabedhas; nau de su casu apenas fatu (fintzes de sa pedhe) chi est arrasposu, coment'e a granighedhos Synonyms e antonyms afitulau, alzoladu, semosu / cdh. papidhosu Idioms csn: arrana pabedhosa = itl. ròspo; pàrriri una rana pebedhosa = zúghere sa cara fea de comente est totu a butonedhos che pigotosu Sentences lu creiant pabedhosu, ma in cara no fit maltratu de pigota 2. unu pabedhosu malaitu mi cheriat cundhire, ischifosu! Etymon srd. Translations French grêlé, variolé, syphilitique English pocked, syphilitic Spanish picado, virolento, sifilítico Italian pustolóso, butterato, sifilìtico German pustulös, pockennarbig, syphilitisch.

pàbia , nf: paja 2, pàila, pala 1, pàlia Definition aina lada a punta e pagu pagu ingobbedhada coment'e a cullera, a màniga longa de pigare a duas manos, po pigare cosa mescamente a umpridura / min. palichedha, palita / genias de p.: de còghere, de inforrai = paja de forru, genia de pala manna de linna (de diferente forma, tundha o longa ovale segundhu su pane), a màniga longa meda po che betare su pane cruo a su forru, lada in paris deunudotu; pàlia de isciorrai = pala de ferru, prus pitica meda, adata a furriare o mòvere su pane (de fresa) coendho in su forru de domo e a ndhe dhu bogare cotu; p. de bentulai = pàlia de argiola, pala de linna unu pagu fucuda po umprire trigu in s'argiola po dhu sighire a illimpiare; pàbia mecànica (autopala) = màchina fata de si pòdere ispostare in su logu e fàere fortza, cun sa parte de ananti a bisura de istrégiu po umprire materiale ispinghendho e artzare in artu e carrigare a càmiu o betare in àteru tretu Sentences fàghere unu triballu a picu e a pala ◊ cun sa pala de infurrare si che achedhat su pane in su furru ◊ si un’orixedha mi aturat, mi binti su picu e sa pàbia Scientific Terminology ans Etymon ltn. pala Translations French pelle English shovel Spanish pala Italian pala, badile German Schaufel.

pabidòni , nm: palidone Definition genia de anade areste Scientific Terminology pzn Etymon itl. palettone.

pabigliòne pabagliòne

pabilàmine , nm Synonyms e antonyms pabilaza, paperàmini Etymon srd.

pabilàza , nf: paperalla, paperaza, papiralla Definition paperis, fòglios de paperi (si narat fintzes unu pagu a disprétziu o po paperis bècios) Synonyms e antonyms pabilàmine, paperàciu, paperàmini Sentences sa genti de campagna est pagu avesa a sa pinna e a is paperallas Etymon srd. Translations French paperasse, vieux papier English heap of papers Spanish papel, papelorio Italian scartòffie, cartàccia German Papiere, Altpapier, Wisch.

pabilédhu , nm Definition min. de pabilu; bustinedha cun meighina o àteru.

pabillòni pabagliòne

pabilòte, pabilòto, pabilòtu , nm: pabiroto, pabirotu, paperotu, pibirotu Definition genia de imbodhigu de paperi, imbodhigadura tundha e a punta a una bandha; cosa posta imbodhigada in paperi o cosas deasi; fintzes una genia de lantiedha chi s'ingollet in manu in crufessone a denote Synonyms e antonyms cdh. papirotu Idioms csn: fai a p. = impaperotai; faisí a p. = fàgheresi a unu túturu, aggatadu; còiri a p. (es. su sparau) = imbudhiau cun su cundimentu aintru e postu in su fogu (fintzas asuta de su cinixu budhiu) Sentences milliones cherent, a pabilotes! ◊ dhi at donau unu paperotu de cunfitura ◊ at comporau unu paperotedhu de tragea ◊ ispódhiat unu paperi e agò ndi pigat unu paperotedhu piticadhedhu ◊ dhui at una scosciura de pibirotus Etymon ctl. paperot Translations French cornet English cornet Spanish cucurucho Italian cartòccio German Tüte.

pabílu , nm: pabiru, papilu, papiru Definition fógliu de pasta de linna de diferente grussària, mannària e calidade segundhu s'impreu chi depet tènnere; iscritura cun valore de documentu / calidades de p.: de istratzu (genia de paperi grussu po imbodhigare cosa de butega, de colore unu pagu grogo), de iscríere, de pacos, de giornale, de forru (a pònnere in lamas cun cosa coendho in su forru) Synonyms e antonyms paperi / dochimentu Idioms csn: fàghere p., in p. = iscríere unu dochimentu cun valore legale (es. pro lassare siendha a unu); pònnere sos papiros in crésia = fàghere sas prubbicatas Sentences ca non bi aviat luna allughiant papiru chin luminos ◊ at ispartu sa lughe de sa mente in fòglios de pabiru pro su sardu ◊ custu pabilu apo comporadu pro ti lu mandhare iscritu ◊ ndh’est ruta una rundhinedha mulinendhe che pabilu ◊ sa merce est totu pabilu: vinti grammos de bullitas las bendhet pro mesu chilu! 2. ant giambadu e fatu l'ant in pabilu: cudhu de li dare s'alveghe, s'àteru de li dare sos canes ◊ si gruxeit subra de sos papiros in chirca de un'istória fea a trumbullada (F.Masala) Etymon ltn. papyrus Translations French papier English paper Spanish papel Italian carta German Papier.

pabílu 1 , nm: pibillu 1, pibilu Definition loghíngiu de sa candhela; sa candhela comente faet a coras comente s'iscàgiat candho est alluta Synonyms e antonyms istupignu, loghíngiu Etymon spn. pabilo Translations French moucheron English candle drippings Spanish moco Italian moccolàia German Schnupe, Wachstropfen.

pabiméntu , nm: pavimentu Synonyms e antonyms pamentu Etymon itl. pavimento.