assonniàre , vrb Definition passaresidha chentza pentzamentos in conca Etymon srd.
assonniscàu , agt Definition chi tenet sonnu, sonnisonni, chi no est bene ischidau Synonyms e antonyms indormiscau, insonniscadu, sonnidu Sentences su pipiu totu assonniscau si nche est acostiu a sa mama ◊ iant cantau e ballau fintzes a abbrèschere e furint totu assonniscaos Etymon srd.
assopiài , vrb: atzopiai,
atzopigare,
tzopiai Definition
andhare a tzopu, fàere a tzopu; èssere difetosu, bogare difetos
Synonyms e antonyms
topiligare,
tzancarrare,
tzanchitai
/
aprapiai,
atopigare,
intopare,
intopire,
irtopiligare
Sentences
po tanti chi est cosa de papai e bufai, dhu bit beniu mancai atzópia atzópia!…◊ seu atzopiendi ca m'increscit unu pei
2.
in cuss’arti atzopiamu e apu cambiau trabballu
3.
sa pudheca non dh'apu prus bia si currit ancora o est atzopiara
Etymon
srd.
Translations
French
rendre boiteux,
boiter
English
to limp
Spanish
dejar cojo,
cojear
Italian
azzoppare,
zoppicare
German
lahm werden,
hinken.
assópiu , nm: atzópiu,
tzópicu Definition
su atzopiare, su andhare a tzopu (fintzes po maladia), su fàere a tzopu
Synonyms e antonyms
atzopiadura,
atzopiamentu,
topímene
Etymon
srd.
Translations
French
boitement
English
limp
Spanish
cojera
Italian
zoppicaménto
German
Hinken.
assòra , avb, cng: assoras Definition
inditat tempus atesu de su mamentu chi si foedhat (prus che àteru passau); s'impreat po inditare calecuna cosa chi ndhe dipendhet de un'àtera / assora assora = própriu tandho
Synonyms e antonyms
inciandus,
insaras,
tandho
Sentences
assora, in sa badhe sa funtana murmutat in sa rena (S.Baldino)◊ e cantos pedidores che assora si contant oe puru! ◊ assora assora aias tocadu sos vinti annos ◊ dae assoras isse est istadu su menzus amigu ◊ custas fuint cosas de assoras e de dogna tempus
2.
candho fut passendhe su santu, su massàgiu no si at bogadu su capedhu e assora si est frommadu a crastu ◊ assora pro chie peleamus: pro Roma o pro sa Sardínnia? ◊ chi dhus atendis, is frois, assora gei faint ◊ innantis pagas e assora ti che leas sa cosa ◊ assora, ti suvenzat chi deo su chi fia so (B.Mureddu)
Etymon
srd.
Translations
French
alors
English
then
Spanish
entonces
Italian
allóra
German
damals.
assoradúra , nf Definition su assorare Etymon srd.
assorài , vrb Definition fàere essire su soru de su casu, faendhodhu (su casu in s'aiscu si trebballat e si ponet cun pesu in pitzu puru a manera chi no dhi abbarret soru) Etymon srd.
assorài 1 , vrb Definition abbumbare, tzatzare sa terra de abba.
assoràre , vrb: assurare Definition abbrovendhare, ingrassare is animales a soru (o fintzes a giota); lassare fragu púdidu Synonyms e antonyms impudire, insuriri Sentences sa giota la daent pro assorare sos mannales Etymon srd.
assòras assòra
assoràtu , pps, agt: assurau Definition de assorare / ovos assoratos, ou assurau = pudéscidus Synonyms e antonyms gastu 1, insuriu, pérdidu.
assoràu , agt Synonyms e antonyms insorau, sudorau Sentences fut totu assorau e dhi apu donau custu telu po s'istrexi su sudori.
assorbíre, assorbíri , vrb Synonyms e antonyms assuspiri, imbibbiri, inciupai, sultzire, sulviare, surbare 1, surbiri, suspiare.
assordichilàre , vrb Definition imbrutare, su si pigare a pagu incuru fintzes in sa persona Synonyms e antonyms acadrangiai, incadhossai, insodrigai Etymon srd.
assorgàu , agt Definition si narat de béstia areste assicada o apretada ca dh’ant cracada is canes, acantonada, candho si nche istichit in ccn. logu de si pòdere difèndhere; nau de ccn., chi est coment'e arestau, abbituau a abbarrare a solu Synonyms e antonyms arrocadu / areau 2. est assorgau in monti.
assorinài , vrb Definition
pònnere in su sole, assoliare, pigare sole
Synonyms e antonyms
assobinai,
assoliae
Sentences
ispànigat, su soli si àrtziat e sa caluxértula essit po assorinai
Etymon
srd.
Translations
French
exposer au soleil
English
to expose to sunlight
Spanish
solear
Italian
espórre al sóle
German
in die Sonne legen.
assorjolàdu , agt Synonyms e antonyms aibbadu, inganatzidu, pititeri Sentences si sa mama mànigat peta de porcrabu su pitzinnu essit assorjoladu.
assorobbàre , vrb Synonyms e antonyms arrogai, assoropare, segai Sentences no piangas candho manos ojanas ant a assorobbare coróvulos de sabiesa.
assoropàda , nf Definition su assoropare Sentences fit su tempus de sas iscontriadas, de su "No si faghet!", si leaiant sas assoropadas (A.Marroni).
assoropadúra , nf Definition assoropare Etymon srd.