Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

fatúra 1 , nf Definitzione su fàere, mescamente nau de sa manera, e fintzes su àere o su èssere fatu Sinònimos e contràrios acioni, faghidura, fata, fatesa / faitzioni Frases custas sunt faturas de macu: putzidha, no si faghet gai, no! ◊ de custas faturas no ndhe fatat, ca un'ómine che a isse, fatu a síndhigu, iscumparet pro cantu si agatat! ◊ po is malas òperas nostas, po is faturas e pentzamentus nostus Cristus est mortu in cruxi 2. chie naschet cuadru, morrer tundhu no podet, ca est àtera fatura! (A.Serra) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu action, traits Ingresu action, features Ispagnolu acción, facción, rasgo Italianu azióne, fattézza Tedescu Handlung, Zug.

grópu , nm Definitzione tzicu de cosa, su tanti chi si bufat a una tirada; tira de orrobba po acapiare sa camisa in su gúturu, segundhu su costúmene Sinònimos e contràrios acirrada, bisada, bucada, ingullida, intullada, ticada Frases si nche at bufadu s'úrtimu gropu de binu e che at torradu sa tatza ◊ in s'abbadorzu sa lanedha pariat tallaranu birde chi foichinaiat a cada gropu de su zú ◊ so sididu, cherzo unu gropu de abba! Ètimu ctl. grop Tradutziones Frantzesu gorgée Ingresu sip Ispagnolu sorbo, trago Italianu sórso Tedescu Schluck, Zug.

tíra 1 , nf Definitzione su tirare; su pigare a tragu o tirare cosa chi benit aifatu, capacidade, fortza de tirare, su tirare a suspidura Sinònimos e contràrios tironzu, tostadura / sutzadura Maneras de nàrrere csn: proare sa t. a ccn. = proare a bídere cantu podet, cantu fortzat; leare, pigai, zúghere a t. = tirendhe, a trazu, a su tira e tosta, a fune (un'animale); abbambiai sa t. = allenare, tirare prus pagu; èssere a tira, a tirotzu cun carchi cosa = peleendhe, gherrendhe cun carchi cosa, in chirca de fàghere carchi cosa 2. sos boes mios tenent una bella tira ◊ sa tira de cussu pupone est irromasendhe sa mama ◊ sos boes cumprendhent sa tira de sas funes 3. sunt cun s'àinu a tira ◊ ndi dha tragu peri a tira, chi no benit a sola! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu trait, traînage, tirage Ingresu drawing, traction, draught Ispagnolu tiro, tracción arranque, tiro Italianu tiro, trazióne, tràino, tiràggio Tedescu Zug, Schleppen, Zug.

tíru , nm Definitzione su tirare; cosa chi s'iscudet a cropu e atesu, mescamente a fosile, ma fintzes faladas de pei; fintzes atzione fata a trampa, a dispetu Sinònimos e contràrios colpu, isparu / calche, càrcini Maneras de nàrrere csn: fàiri o fuedhai a t. pérdiu = afaiu, comente andhat andhat; allonghiamí is tirus! = béssimi da'ias!, baedindhe!, sàrtiami su logu!; resultare su t. = andhare in bonu, arrennèsciri in ccn. cosa Frases candho canes giannitant fatu a fera in sa badhe s'intendhet calchi tiru ◊ tenia un'archibbusu chi apenas chi tocai su grillete de tiros ndhe partiat ses e sete ◊ iat tirau a unu cerbu a tiru pérdiu e dh'iat truncau una pala 2. onzi vorta chi s'imbriacavat pistavat sa muzere a tiros ◊ custu note amus picau prus tiros de unu poledhu in totu sa vida sua Sambenados e Provèrbios smb: Tiru Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu tir, jet Ingresu pulling, shot Ispagnolu tiro Italianu tiro Tedescu Zug.

trénu , nm Definitzione màchina a motore cun vagones agganciaos apare unu aifatu de s'àteru, po ingòllere gente e carrare cosa in ferrovia; fintzes cosa agganciada s'una a s'àtera a filera a bisura de trenu Frases aintru de sa miniera portastis su trenixedhu Terminologia iscientìfica trps Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu train Ingresu train Ispagnolu tren Italianu trèno Tedescu Zug.

«« Torra a chircare