Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

bubbulíche, bubbulícu , nm Definitzione unu tantighedhu, pagu, crocoledhu, su tanti chi podet càbere in buca, nau de cosa a bufare; fintzes moida de cosa budhindho Sinònimos e contràrios bucada, gropu, ingullida, intullada, ticada, tichedhu, tirone, tumata 1 / cróculu, gurgúlliu Frases ndhe picat unu bubbulicu in buca, pro l'assazare ◊ bibíebbos unu bubbulicu de abbardente! Tradutziones Frantzesu petite gorgée Ingresu small sip Ispagnolu sorbo Italianu sorsettino Tedescu kleiner Schluck.

bucàda , nf Definitzione su tanti de cosa (pruschetotu de bufare) chi cabet in buca Sinònimos e contràrios bubbulicada, gropu, ingullida, intullada, tasada, ticada, tirone, tumata 1 Frases una bucada de abba, de binu, de licore ◊ làssalu su tabbacu, pone frenu a su vísciu: si faghes che a mie no che ingulles bucadas de velenu (P.Masia) Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu bouchée, gorgée Ingresu sip Ispagnolu bocanada Italianu boccata, sorsata Tedescu Schluck.

bufetàe, bufetài, bufetàre , vrb Definitzione istare a su bufa bufa, bufare fatuvatu Sinònimos e contràrios aciumai, bufedhare, bufutzare Frases commo chi soe tatau mi nche falo a gamasinu a bufetare ◊ si fit aviendhe chena pagare, ma unu fegone li nerzeit chi unu candho bufetat depet pagare puru ◊ teniat su víssiu de bufetai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu boire Ingresu to sip Ispagnolu beber Italianu bevicchiare Tedescu saufen.

bufutzàre , vrb Definitzione bufare, alligrare a binu (o àteru deasi) Sinònimos e contràrios acirrai, aciumai, bíbere, bufae, bufetare, bumbare Frases est allegru che pítzalu ca at bufutzadu (G.Ruju)◊ sos seros los ispiliat cun cuss'angazu de su compare bufutzendhe e riendhe a sa maconatza Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu boire Ingresu to sip Ispagnolu beber Italianu bevicchiare Tedescu saufen.

bumbúdu 1 , nm Definitzione tzicu de abba Sinònimos e contràrios bucedhu, gropu, súrbia Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gorgée d'eau Ingresu sip Ispagnolu trago Italianu sórso di àcqua Tedescu Schluck Wasser.

cichédhu , nm: atzichedhu Definitzione un'apenas de calecuna cosa de bufare Sinònimos e contràrios atzicu, bucada, súrbia, tichichedhu, ticu* Frases portaimidhu unu cichedhu de àcua, ca portu sa buca asciuta e sa língua grussa e impastara! Tradutziones Frantzesu gorgée, goutte Ingresu sip Ispagnolu traguito Italianu sorsettino Tedescu Schlückchen.

grópu , nm Definitzione tzicu de cosa, su tanti chi si bufat a una tirada; tira de orrobba po acapiare sa camisa in su gúturu, segundhu su costúmene Sinònimos e contràrios acirrada, bisada, bucada, ingullida, intullada, ticada Frases si nche at bufadu s'úrtimu gropu de binu e che at torradu sa tatza ◊ in s'abbadorzu sa lanedha pariat tallaranu birde chi foichinaiat a cada gropu de su zú ◊ so sididu, cherzo unu gropu de abba! Ètimu ctl. grop Tradutziones Frantzesu gorgée Ingresu sip Ispagnolu sorbo, trago Italianu sórso Tedescu Schluck, Zug.

ingullída , nf: ingullita Definitzione su ingullire; tzicu de cosa chi si bufat a una borta Sinònimos e contràrios acirrada, angurtia, bucada, gropu, ingúlliu, intullada, sulviada, survusciada, tasada, ticada, tirone, tumata 1 Frases si aiant tumatu mesu litru de bruschete in duas ingullitas ◊ totu cudha cosa si l’at tzérghita in d-un’ingullita Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gorgée Ingresu sip Ispagnolu sorbo Italianu sorsata Tedescu Schluck.

surbàre 1 , vrb Definitzione pigare, ingòllere a suspidura, tirandho sa cosa aintru comente si tirat s'ària chi arrespiraus Sinònimos e contràrios aciupae, assuspiri, imbibbiri, inciupai, sultzire, sulviare, surbire*, suspiare Tradutziones Frantzesu gober Ingresu to sip Ispagnolu sorber Italianu sorbire Tedescu saugen.

súrbia , nf, nm: súrbida, súrbidu, súrbiu 1 Definitzione un'apenas de cosa de bufare, su tanti de che ndhe ingurtire; fintzes su sonu chi si faet in buca suspindho cosa Sinònimos e contràrios atzichedhu, atzicu, bucada, ingullida, intullada, tasada, ticada, tumata 1 / cdh. sulpu Frases donamidhu unu súrbidu de cafei! 2. papendi no fatzais súrbius cun sa buca, ca no est educau! Tradutziones Frantzesu gorgée Ingresu sip Ispagnolu trago, sorbo Italianu sorsata Tedescu Schluck.

surbíre, surbíri , vrb Definitzione bufare, papare, ingòllere cosa a suspidura, comente si faet tirandho s'ària aintru Sinònimos e contràrios aciupae, assuspiri, imbibbiri, inciupai, sultzire, sulviare, surbare 1, suspiare Frases fuant papendu citius: s'intendiat isceti su sonu chi fadiat su babbu surbendu sa minestra ◊ surbidiche un'ou! Ètimu ltn. sorbere Tradutziones Frantzesu gober Ingresu to sip Ispagnolu sorber Italianu sorbire, aspirare Tedescu saugen, absaugen.

ticàre , vrb Definitzione tastare, bufare unu tzicu, a tzicos (ma fintzes papare a orrughedhos); mòlere, betare trigu a su majolu e fintzes pagare su molíngiu Sinònimos e contràrios assagiai, atastare, gustai, inciuciare / bicai / mòlere Frases chie est innanti ticat innanti 2. tica, tica, pudhighina: a ti betare su ranu sa teraca de su prebanu est a dulore de ischina! 3. su trigu in sa mola est tichendhe Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu boire à petits coups, picorer Ingresu to sip, to nibble Ispagnolu paladear Italianu sorseggiare, spilluzzicare Tedescu in kleinen Schlucken trinken, picken an.

tícu , nm: (su t. = suticu) atzicu cicu, tzicu Definitzione apenas, pagu pagu, un'ingúrtia de cosa de bufare o àteru de cosas deasi; pagu pagu de css. cosa (ma podet èssere fintzes meda a paragone de su tanti chi si bufat a un'ingúrtia)/ min. tichighedhu, tichirighedhu Sinònimos e contràrios atzichedhu, atzítzigu, bucada, súrbia / apenas, pachitzedhu / cichete Maneras de nàrrere csn: faedhare o nàrrere sa cosa a ticu ticu = a pagu pagu, una parti una borta, una parti un'àtera; èssere o istare a ticu = istare a tzínchinu, cun pagu cosa, a dilléziu, a mindigu; no poder bídere ticu o tichirighedhu a unu = pigaisí feli isceti a biri a ccn. chi no praxit própiu, no dhu bolli biri mancu pagu pagu Frases làmpana, cun calchi ticu apena ti apo allutu ◊ de abba no ndhe assazo ticu ◊ zughiat unu bículu de casu, pane e unu ticu de binu 2. bellu ticu de binu apo fatu, ocannu: duas cubedhas ma bellu! 3. no lu poto bídere ticu, a cuss'arga de muntonarzu! ◊ Pilatu, mancari no potat bídere ticu sas autoridades de Gerusalemme, no las cheret contrariare Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu gorgée Ingresu sip Ispagnolu sorbo, trago Italianu sórso Tedescu Schluck.