làdu , agt: laru 1,
latu 1 Definitzione
chi est de largària meda, prus mannu chi no de artària
Sinònimos e contràrios
ciatu
/
plàige,
planeri
Maneras de nàrrere
csn:
piatu ladu = pratu praneri, pagu fungudu; pedra lada = tella, larga meda e fine, in paris; priogu ladu = zenia de babbautzu chi faghet in mesu de su pilu acurtzu a sa natura; faedhare a limba lada = che a sos imbriagos o che a chie est perdindhe sos atuamentos e no resessit prus a mòere bene sa limba pro nàrrere sonos distintos; pònnere cosa de ladu = coment'e corcada, cun sa parte prus larga a terra (ctr. de ata); tia Peilada = sa morte, nadu in cobertantza; pònnere sas manos a ladu a ladu = bene ispartas, cumproare sa cosa chi andhat male, infundherebbei su pódhighe
Frases
lavaiant sa robba assucànnela in supra de sas pretas latas ◊ aiat torratu a cropecare sa preta lata chin sas craes suta ◊ cantu fit longu fit ladu, rutu ◊ in pedhi allena, tiranti laru!
2.
mi ndhe so ischidada assustada, cun sos ogros lagrimendhe e a limba lada
Sambenados e Provèrbios
smb:
Ladu, Latu
Ètimu
ltn.
latus
Tradutziones
Frantzesu
plat
Ingresu
plane,
flat
Ispagnolu
plano,
llano
Italianu
piatto,
piano
Tedescu
flach,
platt.
piànu , agt, nm: planu,
pranu Definitzione
chi est bene in paris, chi no portat giúmburos e ne fossos, lisu, e no pendhet a calecuna parte; css. tretu o cosa fata totu a unu paris (fintzes terra, campu e àteru); in is domos, su logu totu a unu paris de sa matessi artària (e de matessi mannària de is prantas), siat a paris de terra e siat in artu a un'artària parívile / min. pranicedhu; figuras pianas = in geometria, calesiògiat ispàtziu o tretu limitau cun tres puntos, tres o prus línias chi atobiandhosi in su matessi paris sestant una genia precisa de figura (es. triàngulu, cuadrau, retàngulu; cricu = línia curva serrada a 360 grados cun totu is puntos cantepare atesu de su centru)
Sinònimos e contràrios
lísciu,
paris
/
ladarza
Frases
est una tanca totu tirrinu népitu, pranu chei sa pranta de sa manu abberta ◊ fue sos chi rie rie ti passant sa manu prana: chircant de ti lusingare pro resessire in s'impignu!
2.
tèngiu una gana forti in coru miu de curri totu atressu de su planu
3.
sos polatos sunt domos a medas pianos
Sambenados e Provèrbios
smb:
(De)plano, (De)planu, Pianu, Planu, Pranu
Ètimu
ltn.
planus
Tradutziones
Frantzesu
plan,
plat
Ingresu
flat,
plain
Ispagnolu
llano,
plano,
piso,
planta
Italianu
piano
Tedescu
eben,
flach,
Fläche,
Stock.
ràsu , agt Definitzione
nau mescamente de pilu, lana e cosas deasi, chi est segau a paris a sa pedhe, a paris a terra, curtzu curtzu, o, nau de istrégiu, chi est prenu giustu a oros; nau de terrenu, chi no dhue at matedu, logu límpiu
Sinònimos e contràrios
rapu,
ràsidu,
rateu
Maneras de nàrrere
csn:
rasu rasu = zustu zustu; preíderu, sordadu r. = chentza grados nudha; missa rasa = rasada, nada ebbia, chentza cantare
2.
su terrinu chi aiant bastaiat rasu rasu a los campare ◊ sas aes sunt andhendhe a bolu rasu ◊ sa missa chi apo intesu fit missa rasa
Ètimu
ltn.
rasus
Tradutziones
Frantzesu
ras
Ingresu
shaved
Ispagnolu
raso,
llano,
liso
Italianu
raso
Tedescu
glatt,
flach,
eben.
tuèrra , nf Definitzione
terra prana, in paris, frisca, niedha, bona meda po ortalítzia; fintzes paris bàsciu inue sumit o apaulat abba
Sinònimos e contràrios
bena,
benadroxu,
benale,
benarzu,
benassu,
benàtile,
benatinu,
bennaghe,
bòdharu
2.
ingunis est sa furriada aundi s'arriu si torrat a tuerra
Terminologia iscientìfica
slg
Ètimu
srdn.
Tradutziones
Frantzesu
terrain plat humide
Ingresu
wet level ground
Ispagnolu
terreno llano e húmedo
Italianu
terréno pianeggiante ùmido
Tedescu
feuchtes,
ebenes Gelände.