ciàtu , agt, nm Definitzione chi est bascitedhu e largu de pàrrere istrecau; manigiau a númene, a logos est su pratu Sinònimos e contràrios aggatadu, ladu / piatu Maneras de nàrrere csn: de ciatu = de ladu, cun sa parte prus lada posta a suta (ctr. de ata); fuliau de c. = rutu a costa lada; arropai de c. = cun sa parte lada de una forramenta (e no cun s'ata); téula ciata = itl. émbrice; ostioni c. = ostrea edulis var. lamellosa Frases custus funt ispiantaus de ciatu ◊ portat una lepa a màniga ciata ◊ po fai cussa faina serbit unu pinzellu ciatu ◊ sa téula sarda no est ciata 2. ponie sos ciatos in sa mesa! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu plan, plat Ingresu flat Ispagnolu chato Italianu piano, piatto Tedescu flach.

piànu , agt, nm: planu, pranu Definitzione chi est bene in paris, chi no portat giúmburos e ne fossos, lisu, e no pendhet a calecuna parte; css. tretu o cosa fata totu a unu paris (fintzes terra, campu e àteru); in is domos, su logu totu a unu paris de sa matessi artària (e de matessi mannària de is prantas), siat a paris de terra e siat in artu a un'artària parívile / min. pranicedhu; figuras pianas = in geometria, calesiògiat ispàtziu o tretu limitau cun tres puntos, tres o prus línias chi atobiandhosi in su matessi paris sestant una genia precisa de figura (es. triàngulu, cuadrau, retàngulu; cricu = línia curva serrada a 360 grados cun totu is puntos cantepare atesu de su centru) Sinònimos e contràrios lísciu, paris / ladarza Frases est una tanca totu tirrinu népitu, pranu chei sa pranta de sa manu abberta ◊ fue sos chi rie rie ti passant sa manu prana: chircant de ti lusingare pro resessire in s'impignu! 2. tèngiu una gana forti in coru miu de curri totu atressu de su planu 3. sos polatos sunt domos a medas pianos Sambenados e Provèrbios smb: (De)plano, (De)planu, Pianu, Planu, Pranu Ètimu ltn. planus Tradutziones Frantzesu plan, plat Ingresu flat, plain Ispagnolu llano, plano, piso, planta Italianu piano Tedescu eben, flach, Fläche, Stock.

scalandròni 1 , nm Definitzione nau de unu pianu, chi est in calada a un'ala, prus bàsciu a una parte a bisura de iscala, e fintzes s'iscala po artzare a sa nave Ètimu scalandrone Tradutziones Frantzesu plan incliné Ingresu inclined plan Ispagnolu plano inclinado Italianu piano inclinato Tedescu Rutsche.

tràssa 1 , nf Definitzione disegnu, forma, figura chi si faet a pinna o cun àtera aina de iscríere Sinònimos e contràrios síngia Maneras de nàrrere csn: donai bella t. a una cosa, pònnere una cosa in t. = adderetare, fàgherela galana, de piàghere, bella fintzas a bídere, de pòdere andhare bene; torrai, torrare in t. o a t. una cosa = acontzàrela, arranzàrela, torràrela a comente fit, de si pòdere impreare torra (nadu de su cumportamentu, de su pessare), chircare de cumprèndhere, torrare in bonas, istare a su piaghere de s'àteru; (nadu de unu pro su istonzu) torrare de si sentire menzus, sanare; a sa trassa…= a su chi paret…; a trassa de… = a zisa de… 2. candho fipo pitzinnu mi bastabat un'ammiada de babbu pro mi pònnere in trassa ◊ bastat un'annada bona pro nos torrare in trassa 3. at agatau su lambicu, dh'at ispruinau e torrau a trassa ◊ si cheries chi custa fémina torret in trassa zuchíela a sos bagnos de Benetuti ◊ li at ghetau a bufare duos tzichetes de "filiferru" pro lu torrare in trassa ◊ no ndi depit torrai in trassa de s'atzíchidu chi dhu fatzu pigai! ◊ si che fit ammustérchidu ma est torradu in trassa ◊ e chissai sos zòvanos no torrent in trassa e bivant mezus de nois! 4. a sa trassa, no dhi at fatu iscí nudha ◊ aundi passat issu lassat s’arrastu, a trassa de sirboni in monti!◊ in bidha ant fatu una piscina a trassa de corropu, est unu perígulu a dhoi acostai! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu plan, tracé Ingresu trace Ispagnolu traza Italianu tràccia Tedescu Entwurf.

«« Torra a chircare