cípu , nm: tipu 1, tzipu Definitzione su pei de linna inue est postu s'incúdine; orrugu grae de linna chi poniant a peis a is presoneris / c. de sabbateri = ue su catolaju ponet sa sola pro la corpedhare Sinònimos e contràrios incipu Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu bûche Ingresu stub Ispagnolu tuero, cepa Italianu céppo Tedescu Amboßklotz.

fundàbi , nm: fundali, fundhale, funnale Definitzione su tretu de fundhu (mescamente su tretu prus bàsciu in su truncu de matas mannas, fintzes de domos), su tretu prus atesu (fintzes de unu possessu, su tretu a s'àtera bandha de s'intrada), sa parte prus in fundhu de su mare, de unu muru, in terra, e su fossu puru; logu chi faet a badhe, bàsciu e in paris che a sa cea, ma prus úmidu, peale de monte; sa síngia o erriga chi si paret tra terra e aera, atesu (si narat prus che àteru pl.); in sa carena, su tretu de is nàdigas; su fundhurúgiu, mescamente su chi faent unas cantu cosas postas in istrégiu; logu de matas (fundhos) Sinònimos e contràrios fundhache, fundhera, fundhu / imbasamentu / badhe / feche / padente / ttrs. fundari Maneras de nàrrere csn: fundali de àcua = poju, paule de abba, garropu, fundagu; fundhale de àrbure = su chi abbarrat in terra, paris cun sas raighinas, de un'àrbure pustis segada; su fundhale de s'ulicra = su fossighedhu suta de s'origra; su fundali de sa massa (laore) = su trigu de fundhu, in terra, in s'arzola Frases tue depes èssere issiu dae su fundhale de s'iferru, ghetadommos! ◊ sos fundhales de su mare sunt fungudos cantu prus si andhat a mesu ◊ ant fatu is fundhales de sa domo a picu e a pala ◊ eus bíviu in cussu frius de su fundabi de sa funtana ◊ pigai s'ànima sua e ghetaincedha a fundali! 2. est in su fundali pascendi is brebeis 3. sos fundhales sunt rujos ◊ a iscurigadroxu su fundali no s'iscerat prus ◊ s'ispacat s'aera che melagranada, fundhales biaitos s'iscavacant ◊ su funnale cara a Tíana est inniedhigannosi 4. non papat pisci po no s'isfundi su fundali ◊ custas mudandas parint piticatzas po su fundali tuu 5. chin s'ape issos cherent isfrutare sos frores de su fundhale pro buscare leu e chera, papa e mele Terminologia iscientìfica slg, crn Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu vallée, horizon, souche Ingresu valley, horizon, stump Ispagnolu valle, horizonte, cepa Italianu vallata, orizzónte, céppo Tedescu Talebene, Horizont.

gríglios , nm pl: grillos, grillus Definitzione genia de trobea o cadena chi poniant a is manos o a is peis e pesu chi poniant a is presoneris Sinònimos e contràrios griglione, musas Terminologia iscientìfica ans Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu chaîne Ingresu chain, iron block Ispagnolu grillos Italianu caténa, céppo di fèrro Tedescu Kette.

rabatzòne, rabatzòni , nm Definitzione fundhu de bide (mescamente andhau male, sicau) Sinònimos e contràrios cocina, truigu Frases pro su fogu batiat chimuza e calchi rabatzone Ètimu ctl. rabassó Tradutziones Frantzesu cep de vigne Ingresu vine stump Ispagnolu cepa de vid Italianu céppo di vite Tedescu Rebenstamm.

trópulu , nm, agt Definitzione trunchedhu curtzu e grussu a pònnere cosa in pitzu po dha segare, o fintzes po su fogu; trunchedhu chi si ponet prantau po dhue pònnere s'incúdine in pitzu; nau fintzes in cobertantza po gente, de animale piticu ma grussatzu Sinònimos e contràrios giumpedhu, trunchedhu, tzimpedhu / ttrs. trópuru / dudhurinu Frases is tropuledhus a sa ziminera! ◊ fatuvatu mi aciúngiu unu tropuledhu a su fogu ◊ cussu trópulu boit isperrau 2. pentzadí bèni: cussu tropuledhu fait unu fogu chi ti podit callentai po totu sa vida! Ètimu itl. tròppolo Tradutziones Frantzesu bûche Ingresu stock Ispagnolu ceporro Italianu céppo Tedescu Wurzelstock.

truígu , nm Definitzione fundhu de bide, pitzu Sinònimos e contràrios rabatzone Frases est torradu cun sa béltula prena de truigos Tradutziones Frantzesu cep de vigne Ingresu vine stock Ispagnolu cepa Italianu céppo di vite Tedescu Stock.

trunchédhu , nm Definitzione crantu de linna grussu, curtzu, segau apostadamente de unu truncu po èssere prus manuíbbile; fintzes su cambu grussu de unos cantu ebrúgios Sinònimos e contràrios múciu, mulcione, trópulu, trumpedhu / runcu Frases fintzas a fàghere die in su foghile isteint tzochedhendhe su trunchedhu ◊ trunchedhus segaus a seguri 2. su càuli costumu a dhu coxinai aici, ma no pongu su trunchedhu ca est tostau Tradutziones Frantzesu bûche, tronçon Ingresu stump, log Ispagnolu ceporro, trozo Italianu céppo, ròcchio Tedescu Wurzelstock, Trommel.

«« Torra a chircare