agiolotàre , vrb: agiorotare, axolotare, azolotare Definitzione murigare e bulugiare, avolotare sa cosa, mòvere a meda, pònnere avolotu Sinònimos e contràrios atrepillai, scambillai, stragamullai, studugai, trumbugliai | ctr. asseliai, apasigare Frases nos sunt agiorotendhe totu sas abbas ◊ su cúrrere de su riu agiolotaiat sas abbas isbatèndhelas dai pedra in pedra 2. cantu chi ses agiorotendhe, bae a fàghere su chi ti apo nadu! ◊ est agiolotadu che undha ◊ unu gherreri no si podiat azolotare in cara de sa zente e in cara de sa mama at agguantadu a su prantu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu remuer, troubler, agiter Ingresu to make sluggish, to paddle, to shake Ispagnolu enturbiar, alborotar Italianu diguazzare, intorbidire, agitare Tedescu trüben.

assaltanàre , vrb: assaltinare Definitzione fàere assicare a giagaradura / sonnu assaltinadu = avolotadu, assolocadu Sinònimos e contràrios acicai, asciuconare, asciustrare, aterrighinare, ispantamare, ispramai, issaltanare, istrementire Frases càglia, chi mi assaltanas! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu épouvanter, agiter Ingresu to frighten, to upset Ispagnolu asustar Italianu spaventare, agitare Tedescu erschrecken.

ghighinàre , vrb Definitzione mòvere a cropu, a iscutuladura; mòvere de una parte a s'àtera o faendho fàere giros a sa cosa; dhu narant fintzes po mòvere is sentidos Sinònimos e contràrios chindhalare, sachedhare, scedassai, trumuinare Frases ghighinare su chilibru, s'orju in sa canistedha ◊ bidia a mimme etotu ghighinandhe un'ispada che paladinu anticu 2. su coro, a tzocos gurdos, mi ghíghinat sa carena ◊ s'iscabessu de sa morte tua mi at fertu ghighinandhe sos ratos de su coro Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu secouer, agiter, brandir Ingresu to shake, to stir, to brandish Ispagnolu sacudir, agitar Italianu scuòtere, agitare, brandire Tedescu schütteln, schwenken, schwingen.

sainài, sainàre , vrb: saniare, saniari Definitzione mòvere de una parte a s'àtera a iscutuladura, a forte, a santziadura Sinònimos e contràrios assachitai, irghinitare, iscotzinare, iscutuai, nannigare, saidare*, tzantziare Frases tandu s'ispíritu malu, sainendidhu e abboxinendu a forti, fut essiu de cuss'ómini (Ev)◊ dh'iat sainau de una parti a s'atra e dh'iat ghetau a terra ◊ totinduna sa terra si sainàt e su presoni tremiat finas a is fundamentas ◊ su sàina sàina de sa linna at iscràfiu sa sedha Tradutziones Frantzesu secouer Ingresu to stir Ispagnolu sacudir Italianu scuòtere, agitare Tedescu schütteln.

surrulài , vrb: surrullai Sinònimos e contràrios mòere, salargiare, trambuscare, trumbugliai Frases andu anch'est Arrosica a mi dha surrullai bèni bèni: oi dhi cantu s'alleluja! ◊ custus óminis funt surrullendi sa citadi ◊ nadendu surrullat s'àcua prus a lestru ◊ surrulit is brebeis! ◊ at agatau totu su logu infoxau e surrulau Tradutziones Frantzesu troubler, bouleverser Ingresu to shake Ispagnolu agitar, revolver Italianu agitare, sconvòlgere Tedescu erregen, verwirren.

tranchinàre , vrb: trancuinai Definitzione su fàere de cambas de is pipios piticos; su istare sèmpere faendho, girandho, ammungiandho, impreaos in calecuna faina, fintzes atèndhere a ccn. Sinònimos e contràrios afateriai, arcobai, cuntronai, fainare / peleare Frases a su chertu de sa vida sa boghe tua annanghes: ries, apunzas, tranchinas, pianghes (G.Fiori)◊ est sempri trancuinendi, no asséliat mai ◊ su pische est friscu, est movendhe ancora s'irgutolu, tranchinendhe morimori 2. no ndi podit prus, scerada: totu cussas féminas bècias boint trancuinadas! ◊ no fait prus a dhu trancuinai, cussu pipiu: ariseu no dhu podemu apaxiai, prangendi circhendi sa mama! Tradutziones Frantzesu agiter Ingresu to wave, to shake Ispagnolu patalear, bregar Italianu dimenare, agitare Tedescu schlenkern, hin- und herbewegen.

trumbugliài , vrb: trumbullai, trumbuxai Definitzione nau de abba o cosas deasi (ma fintzes de su tempus) mòvere a iscutuladura forte a manera de pònnere in avolotu sa cosa faendhodha mòvere, pesare su fundhurúgiu, su búdhidu, imbrutare: nau de gente (e fintzes de sa mente, de s'ànima), su dha pònnere in pentzamentu e avolotu po calecuna chistione de una manera chi no si cumprendhet comente podet acabbare; pesare burdellu, avolotu, pònnere in pentzamentu Sinònimos e contràrios abbuligiai 1, abbussiare, arrebbulliai, intrullai, istriulare, sciambullai / agiolotare, atrepillai, scambillai, stragamullai, studugai, trogomingiai, trumuinare | ctr. assantai, pasai Frases tzia Anna ndi portat su matzamedhu trumbullau ◊ callentamí unu tzichedhu de gafei, ca mi ses fendi trumbullai s'istògumu cun cussas chistionis ◊ sceti ca mi arragodat su sannori… mi trumbullat s'istògumu, mi trumbullat! (E.V.Melis) 2. chi sa cosa si trumbullat, gei si fatzu s'atzinnu dèu! ◊ sonnu trumbullau chei custu no nd'iu fatu ancora ◊ oi est totu trumbullau in custa terra nosta: sa família, sa bidha, su fuedhu ◊ chi dh'agatu gei mi dhu trumbullu dèu etotu, a sou a sou, a su sannori! Tradutziones Frantzesu troubler, bouleverser, agiter Ingresu to make turbid, to stir, to upset Ispagnolu enturbiar, alborotar Italianu intorbidare, sconvòlgere, agitare Tedescu trüben, stören, aufregen.

«« Torra a chircare