condièrra , nf: contierra, cundierra, cuntierra, cuntierru Definitzione su istare chistionandho no própriu a briga ma naendho cosas diferentes o contràrias de s'àteru; su andhare contras a ccn., a calecuna cosa, prus che àteru chentza arrexone, tanti po dhi essire in contràriu; matana, múngia, pelea po calecuna cosa Sinònimos e contràrios certu, contiendha, cumbata, discussura, trivérsia Frases inimigos de dogni cuntierra tribagliendhe si leant su seguru in òperas de paghe e no de gherra (P.Casu)◊ in sa figu de comare sos corvos in cuntierra dae altu e dae terra cherent totu piculare! (P.Tessuti)◊ si in su mundhu no che at cuntierra e no esistit sa disamistade m'ischides nàrrere candho sunt cuntentos sos negusciantes de sos armamentos? ◊ apenas ischidu chi Cristos aiat sanu a unu tzegu in die de sàpadu, sos Fariseos intrant in cundierra pro lu acusare 2. fàghelis cundierra cun sas fritzas de su versu! ◊ a Deus no movedas cuntierra, de Isse no siedas inimigos, chi cumandhat in chelu mare e terra (P.Casu)◊ azummai si che fint brigados, ma poscas sas cuntierras za las ant cumpostas Ètimu spn., srd. contienda + gherra Tradutziones Frantzesu polémique, controverse Ingresu argument Ispagnolu discusión, polémica, contienda Italianu discussióne, polèmica, contésa, vertènza Tedescu Diskussion, Auseinandersetzung, Streit.
cuntràstu , nm: cuntrestu Definitzione su istare foedhandho cun ccn. arrexonandho de calecuna cosa / leare cuntrestu de carchi cosa = leare chistionu, chistionai de ccn. cosa Sinònimos e contràrios alleca, arragionu, chestione, chistionu, discussura, negóssiu Frases o faedhet onestu o càmbiet cuntrestu! ◊ Pilatu, in chirca de abbambagare su pópulu, sighit cun sos cuntrestos suos faedhendhe de totu su bene chi Gesús lis at fatu ◊ intendhendhe sa ragalla, si sunt acurtziados a ue fint cudhos pro ndhe collire s'assuntu de su cuntrestu Tradutziones Frantzesu conversation Ingresu argument Ispagnolu discusión Italianu discussióne, conversazióne Tedescu Diskussion.
dibbàta , nf, nm: dibbatu Definitzione su chistionare cuntrestandho Sinònimos e contràrios condierra, cuntrastu, dibbàtidu, discussura Frases ita dibbata mabadita! Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu discussion Ingresu argument Ispagnolu debate, discusión Italianu discussióne Tedescu Diskussion.
reòta , nf Definitzione genia de chistionu a perrica, donniunu faendho is partesas suas; fintzes capacidade de arrespòndhere a s'àteru chentza dificurtade Sinònimos e contràrios abbétia, gherrabiga, ghirta, tricata Frases candho fit colandhe su baule, sa cumarca, a reota in sa prata, si nche fit remonia a intro Tradutziones Frantzesu diatribe, discussion Ingresu dispute Ispagnolu diatriba, discusión Italianu diatriba, discussióne Tedescu Diskussion.
repitída , nf: ripitia, ripitida Definitzione foedhare, arrespòndhere coment'e po no dha giare binta a s'àteru, fintzes coment'e chistionu; foedhandho de sonu de campana, su segundhu tocu po sa matessi cosa (ora, o àteru); manígiu de sa limba a manera de torrare a nàrrere cosa nada po dhi giare prus fortza / leàresi, tènnere repitida = abbetiai Sinònimos e contràrios abbétia / ttrs. ribidia / repitu Frases nos amus leadu repitida: deo nendhe goi e issa chi nono! ◊ chin issa no bi at àpiu mai una ripitia o un'irbúfida in tantu tempus chi biviat in dommo ◊ biendhe chi babbu e fizu si fint caentandhe meda, si est posta in mesu pro abbrandhare sa ripitia 2. sos tocos de s'orolozu ant sonadu sa ripitia de mesunote 3. ndhe li mutzo sa conca, ndhe li mutzo! ◊ màniga casu, màniga! ◊ inchi ti fatzant iscritu, ti fatzant! ◊ baxi in sa fruca chi andeis! ◊ bae in bonora, bae! ◊ ancu lu sulent sas píberas, chi lu sulent! ◊ ma cale bucu?!… ancu ti che falet su mucu, ti che falet! ◊ si no fumis tribagliadores bonos bi fumis istados una chida, bi fumis istados, in cussa faina! ◊ e gopai sartat, sartat? ◊ Prontos semus, prontos! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu insistance, prise de bec Ingresu little vendetta, insistence, squabbles Ispagnolu insistencia, discusión Italianu ripicca, insistènza, battibécco Tedescu Einwand, Widerrede.
tiristràtza , nm Definitzione tira e istratza, tira e tosta, nau prus che àteru in su sensu de murrúngiu, briga, su istare tirandho donniunu sa cosa a sa parte sua, s'arrexone sua Sinònimos e contràrios atupetada, gherrabiga, repitida Frases sa zente fit a su currente de su tiristratza de su marissallu chin sa sorre de su bandhiu Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu prise de bec Ingresu bickering Ispagnolu discusión Italianu battibécco Tedescu Wortstreit.