iscocài, iscocàre , vrb: iscrocai 1, scocai Definitzione istare abbandha abbaidandho o iscurtandho su chi faent is àteros, faendho finta de àteru, coment'e osservandho po bíere calecuna cosa Sinònimos e contràrios afantanai, crasteare, iscuciare, oretare, orixedhai, ospiare Frases mi agatu girugirus, iscochendu tra matas e tra molas de arrú, ascurta ascurta (Gd.Piras)◊ est origas a sa porta de sa càmbara po iscocai sa filla ◊ sa mama est iscrochendi su piciochedhu po biri ita fait Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lorgner, épier Ingresu to glance at, to spy on Ispagnolu espiar, acechar, atisbar Italianu sbirciare, spiare, origliare Tedescu verstohlen betrachten, spähen nach.

istrizídu , pps, agt Definitzione de istrizire; chi ch'est unu pagu istesiau, móviu de tretu, ispostau Sinònimos e contràrios atesu, istesiadu, tesanu | ctr. acurtziau 2. sa lavatrice ndh'est istrizida comente si moet murghindhe Tradutziones Frantzesu déplacé Ingresu at some distance Ispagnolu distante Italianu discòsto Tedescu abgelegen.

luèco , avb: alluegus, illuegu, luego, luegu, luegus Definitzione de innoghe a pag'ora, pag'ora o un'iscuta apustis, fintzes deretu, chentza ibertare nudha / luego luego = deretu, itl. immediataménte; luegu pesau, luegu crocau, luegu andau = apenas pesadu, corcadu, andhadu, luego deretu apustis; apo fatu luego = apu fatu impressi, coitendi, su chi fui fendi, su chi depia fai; apo luego fatu = seu acanta de acabbai su chi seu fendi Sinònimos e contràrios acoitu, luegamente Frases no istes a s'allora allora: beni luego! ◊ li at pedidu cosa e luego bi l'at dada ◊ cras andhamus a Núoro ma torramus luego ◊ bi so andhadu e mi at pagadu luego ◊ sa mama no aiat abbertu mancu buca chi su fizu luego ch'est curtu (G.Ruju) Ètimu spn. luego Tradutziones Frantzesu tout de suite, immédiatement, aussitôt, vite Ingresu at once Ispagnolu enseguida, pronto Italianu sùbito, prèsto Tedescu sofort, bald, gleich, schnell.

majonèta , nf Definitzione genia de fémina bècia, fata a pentzamentu, chi nanca iat a bènnere su note de Pasca de is Tres Gurrès a batire giogos a is piciochedhos… Sinònimos e contràrios befana Terminologia iscientìfica fnt Tradutziones Frantzesu "befana" Ingresu befana (kindly old witch who brings children toys at Epiphany) Ispagnolu vieja que trae regalos a los niños para los Reyes Italianu befana Tedescu Befana, alte, gerechte Hexe, die, nach der italienischen Volksüberlieferung.

mirài , vrb: mirare Definitzione abbaidare po bíere, po giare atentzione e contivigiare, po ammiru e istima, po làstima: s'impr. si narat fintzes coment'e avertimentu / impr.: mih!, millu!; mirare sa conca = labare, castiai is pilus po dhus illimpiai de sa malesa Sinònimos e contràrios abbadiai, allutzare, annotare, apompiai, cadebai, castiai, labai / cultodiare, tentare Frases mirat sa domo che una mama ◊ e proite mi mirades, ojos chi deo no miro?! (Grolle)◊ bastat chi cussas féminas mi mirent un'istante pro chi mi passent su coro che balla! ◊ si mi bolis domanda, no passis mira mira! ◊ sete cravellos d'oro bi los miro in s'altare adorèndhesi a Deu…◊ pentza a fai bèni e no miris a chini 2. mira, una cosa ti naro: o triballas comente si tocat, o ti che andhas deretu! ◊ mirai de cust'ómini: a puntu bellu est torrau!… 3. e cantas boltas bi lu aia nadu: Míradi s'onestade, fizu meu! ◊ cun s'iscusa ca dhi miràt is pipius, si nci est posta meri Sambenados e Provèrbios prb: faghe bene e no mires a chie! Ètimu ltn. mirare Tradutziones Frantzesu garder, regarder Ingresu to guard, to look at, to admire Ispagnolu mirar Italianu mirare, custodire Tedescu betrachten, bewachen.

nénsi , avb: nentzi, nessi, nessis, nintzi Definitzione a su mancu, po èssere pagu, si no àteru; dhu narant fintzes cun dispraxere, cun pentimentu, impudu Sinònimos e contràrios allunessi, assumancu, assunessi, aterunono, medaeschi, medennessi Frases fut un'ómine artu nensi duos metros ◊ nessi su logu tento, si no poto triballare ◊ si no poto fàghere a duas manos, nessi a una! ◊ si passas in carrela nàrami nessi adiu! ◊ si diat deper lèzere nentzi una borta ◊ nessis s'isprendhet sas corrias ◊ su prementu est unu bucone de pasta lassau nensi oto dies 2. nessi una manu de azudu podias dare, andhe chi no ses andhadu a triballare! Ètimu ltn. nec + sic Tradutziones Frantzesu au moins Ingresu at least Ispagnolu al menos, por lo menos Italianu alméno Tedescu mindestens, wenigstens, wenn wenigstens, wenn.

ociàre , vrb: ocriare, oghiai, ogriare, ojare 1 Definitzione abbaidare, bíere, betare castiadas fintzes in su sensu de disigiare, portare a ogu; chesciare, murrungiare ca una cosa est o paret paga o metzana, fàere s'ogrianu, o fintzes solu èssere de s'idea chi no est su tanti giustu o su chi serbit / ocriare chin ccn. = àerendhe ódiu Sinònimos e contràrios abbadiai, agrionae, aogare, bídere Frases su pastore est ojendhe atesu… sestat su tempus! ◊ si che at pijadu cantu at ojadu ◊ sa picioca est bellixedha e po cussu dh'ant oghiada totus! ◊ su fustealvu ojat e tentat chi ànima si tuchet e frimmet in more sua (G.Elies)◊ ses oghiendi cussa cosa: pigadha, si ti praxit! ◊ Rofaelle s'aiat ocriau bene su fizu de Predu: apustis aiat iscanzau de labras 2. no lu ógries ca est pagu, ca no ti ndhe poto dare àteru! ◊ la so ogriendhe, cussa cosa: mi paret metzana ◊ su fogu no cheret tènnere: est ogriendhe ca est paga sa linna! ◊ custu sale lu so ogriendhe: mi est parindhe pagu pro totu cussa cosa! ◊ custa linna la so ogriendhe: mi paret chi no noche bogat su zerru! Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu lorgner Ingresu to glance at Ispagnolu comerse con los ojos Italianu adocchiare Tedescu erblicken, liebäugeln.

papitàre , vrb Definitzione istare a su tasta tasta cosas de papare Sinònimos e contràrios biculare, ispitulare, manichedhare, papai, papedhare, picuzare, spibitzai, spribillonai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mangeotter, grignoter Ingresu to nibble at Ispagnolu comiscar Italianu mangiucchiare Tedescu naschen.

remirài, remiràre , vrb Definitzione abbaidare, abbaidare cun atentzione, cun arrespetu Sinònimos e contràrios castiai, mirai / arraspetai, baritare, serretzai Ètimu ctl., spn. Tradutziones Frantzesu regarder avec attention, avec respect Ingresu to gaze at Ispagnolu remirar Italianu rimirare Tedescu betrachten.

«« Torra a chircare