acoiladórgiu , nm: acoliadroxu,
acujadroxu,
acuiladroxu,
aculiadorzu,
aculiadroxu Definitzione
logu a crocare prus che àteru de is animales, niu, tana, logu a ue si che arretirant is pudhas, o fintzes àteros animales, po crocare
Sinònimos e contràrios
acóbiu,
cabonera,
corcadorju,
cortidórgiu,
crochidógiu,
prudhaxu,
pudhile
Frases
de cussa mata ndi ant fatu s'acoliadroxu is carrogas
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
tanière,
couche,
poulailler
Ingresu
lair,
den,
hen house
Ispagnolu
cubil,
cueva,
gallinero
Italianu
covile,
covàccio,
pollàio
Tedescu
Bau,
Nest,
Hühnerstall.
boàda 1 , nf: abbuada,
buada,
bubada,
uada,
vuvada Definitzione
su logu inue si aprigant, si cuant o si crocant is sirbones; cosa cuada / a buadas = a meda
Sinònimos e contràrios
burda,
cala,
cuadorzu,
fuada,
isticarzu,
macra,
tana
Frases
est totu ischirritzadu paret essinne de sa boada (Z.Porcu)◊ su porcrabu fit in sa buada ◊ si ch'est intradu a una buada de chessa ◊ custu buscu fit sa buada de sos sirvones ◊ sos sórighes si che ant fatu sa buada in su sacone (S.Bícchiri)◊ una traschia at acumpanzau su mortu a s'úrtima bubada, a campusantu ◊ pro corcare tenent una buada de fenu
2.
sa landhe bi est a buadas
Tradutziones
Frantzesu
tanière
Ingresu
lair
Ispagnolu
pocilga
Italianu
covile,
cóvo
Tedescu
Lager.
coíbi , nm, nf: coile,
coili,
cubile,
cuibi,
cuila,
cuile,
cuili,
cuvile Definitzione
logu a ue faent fúrriu po crocare is animales, su chi si faent issos etotu coment'e tana o nidu (coile de lèpores, de pedrighes) o su chi faet sa gente (cuile de brebès e àteru) coment'e acorru, aprigu, cun aprigu po su pastore puru; in cobertantza, letu
Sinònimos e contràrios
acubiladorju,
apàsciu,
coilarza
/
majone
Maneras de nàrrere
csn:
fàchere cubile a solu = pastorigare a sa sola; bogai su lèpuri de su cuili = bogare dae sa tana
Frases
at paradu su cuile in sa tanca ◊ in istiu faghent cuile in sa sedha ◊ a corcare, pastore e bestiàmine ghirant a su cuile ◊ ses tentatzioni fatu po dispraxi, no lassas in paxi, mergiani atriviu: in coili miu dannu as causau! (F.Pischedda)
Sambenados e Provèrbios
prb:
abrili su lèpuri a cuili
Terminologia iscientìfica
pst
Ètimu
ltn.
cubile
Tradutziones
Frantzesu
tanière,
bergerie
Ingresu
lair,
fold
Ispagnolu
guarida,
aprisco
Italianu
cóvo di animali,
ovile
Tedescu
Bau,
Schafstall.
intanàe, intanài , vrb: intanare Definitzione
intrare a istare in sa tana, apartare, istare cuau, isserrau (fintzes in logu bastat chi siat)
Sinònimos e contràrios
abbuare,
abbusare 1,
acalare,
aclisare,
acuae,
afufai,
ammagare,
apatai,
atanai,
atupare,
cuerrai,
frànghere,
imbusare,
impercusinare,
infoxinae,
inserrai,
intupai,
intuvedhare,
istichire,
istumponai
Frases
s'intanant in sas tupas ◊ mellus chi t'intanis, margiani, in sa gruta: si mi arruis asuta, s'angioni dha smàrigas! (L.Matta)◊ si est intanadu in d-una gruta candho at ischidu chi lu fint chirchendhe
2.
a Frantzischedhu, candho ghiraiat a bidha, no li piaghiat a s'intanare intro de sos tzilleris
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
rentrer dans sa tanière,
se cacher
Ingresu
to go back to one's den,
to hole up
Ispagnolu
esconderse,
encerrarse
Italianu
rintanarsi
Tedescu
sich verkriechen
tàna , nf Definitzione
logu inue si aprigant unos cantu animales, pruschetotu istuvonau asuta de terra, de orroca, o fintzes in sa linna coment'e is bobbois; logu po si cuare / min. tanedhu; t. de muru = su bíurru o annaemele, bucameli, zanaemuru
Sinònimos e contràrios
abbuada,
acubiladorju,
cala,
coibi,
gargatu,
isticarzu,
tanalzu
Frases
infustu, cancaradu, istracu e pistu suta sa roca unu tanedhu tristu chirco chi mi reparet dogni afrenta (S.Casu)◊ si est iscurigau e insaras s’animaledhu nc’est intrau in sa tana sua ◊ onzi matzone in tana sua! ◊ logus grandu bellus, e palàssius!, e prassas!, e genti!, totu impressia pariat una tana de fromiga!
Sambenados e Provèrbios
smb:
Tanas
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
terrier,
gîte,
tanière
Ingresu
den
Ispagnolu
madriguera,
guarida
Italianu
tana
Tedescu
Höhle.