gàna , nf: ganas Definizione disígiu o bisóngiu de calecuna cosa, nau fintzes in su sensu de fàmene (pagu o meda), de àere s'idea, sa volontade, su disígiu / min. ganighedha, ganutza Sinonimi e contrari boza, desizu / fàmene, fràmicu / idea, volontade | ctr. malaggana Modi di dire csn: èssiri de bona g. = èssere in bonumore; fai una cosa de mala g. = a malugoro; èssiri a ganas mabas = gana de bombitare, de ndhe torrare sa cosa de s'istògomo; ganaona (gana bona)= su istai bèni, su èssiri allirgus, de bona ispétzia; leare sa g. = fai passai s'apititu; una ganigedha tèngiu de!… = no ndhe tenzo própiu gana!; intzaurraisí de gana = disigiare, àere ganas; gana maca = isazerada, tropu, aira; g. neta = fàmini ca no dhoi at própriu nudha a papai; ponnirisí de gana a fai cosa = de bona volontade; a prima gana = comintzendhe a manigare, candho unu est famidu; leare, manigare, fàghere su chi si at in gana = su chi o cantu unu bollit Frasi faghe su chi as in gana! ◊ si sos Sardos aiant gana de traballare comente ant gana de ammorare, nuraches nobos aiant fatu! ◊ tenner o benner gana de riere, de chistionare, de prànghere, de caminare, de lèzere, de drommire, de manigare, de fàghere abba, gana de figu, de pira, de casu, de abba, de cosa de apílliu ◊ como no assazo nudha ca mi che leat sa gana ◊ a tui puru, oi, no fait gana de ti ndi pesai? 2. bi at zente chi galu oje morit de sa gana 3. sa piciochedha est sempri a ganas mabas: no est papendi giai nudha ◊ a s'antzianu li benit gana de fàghere abba fatuvatu 4. in cussu logu a prima gana bosi cracant sa berdura, mancu chi siais unu molente! Cognomi e Proverbi smb: Gana Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese envie, désir Inglese wish Spagnolo gana, deseo Italiano vòglia, desidèrio, stìmolo Tedesco Lust.

incídiu , nm: intzídiu, intzidu Definizione su chi si faet o chi si narat faendho arrennegare e cricandho brigas o fintzes po mòvere a unu a fàere ccn. cosa Sinonimi e contrari agghégiu, derre, intzírigu, inzenza, pretzipitu, provocu, tzítziu Modi di dire csn: donai s'i. a unu, parare incídiu = intzidiare a unu; i. pro pigare a cannitu = cosa chi faghet arretare, itl. afrodisìaco 2. aite as bogadu àteru intzidu, como chi fimus faghindhe custu? ◊ no li dias àteru intzidu puru, como, za li bastat su durche chi zughet in manu! ◊ dae intzidu e ispera pro no tzèdere a s'isporu! ◊ apu dépiu torrai a fai is domandas a babbu miu, ca de issu est partiu s'intzidu de sa chistioni Etimo srd. Traduzioni Francese incitation, provocation Inglese incitement, challenge, defiance Spagnolo estímulo, provocación Italiano incitaménto, stìmolo, provocazióne, sfida Tedesco Anregung, Herausforderung.

insemía , nf: intzimia Definizione càusa, neghe chi faet naschire unu male, princípiu de calecunu efetu (mescamente de maladia); fintzes iscusa tanti po nàrrere, po fàere (o po no fàere) una cosa Sinonimi e contrari ansimia, càusa, písima / abbétia, arraghèscia, atema, congiuntura, cóntia, iscóticu, iscúgia, tzemia Modi di dire csn: intzimia de… = coment'e chi…, a su postu de…; bogai intzimia = chircare iscusas; is intzimias de su partu = sinnales de comente una fémina ràida est sentida pro s'illierare Frasi ita cudha bagadia… morti chen'e intzimia fatzant! 2. dhi narant cosa po tenni s'intzimia po dh'acusai ◊ no tenendu intzimia de perunu imputu, dhus iant libberaus 3. seis benius a mi pigai cun ispadas e fustis, intzimia de èssi unu bandidu (Ev)◊ intzimia de istudiare ses zogandhe! Etimo srd. Traduzioni Francese germe, source, principe Inglese germ, cause, beginning Spagnolo germen, origen, pretexto Italiano gèrme, càusa, princìpio, sìntomo, stìmolo, movènte Tedesco Ursprung, Grund.

«« Cerca di nuovo