ammarturàe, ammarturài, ammarturàre , vrb: ammarturiai, ammarturiare, marturare Definizione orrúere a malàidu a tempos longos, màrtire, chentza ndhe pòdere sanare; nau cun arrennegu, abbarrare a tropu in letu, istare sèmpere crocau, chentza trebballare Sinonimi e contrari irmalaidare Frasi nos diamus ammarturiare labandhe a modhe in su ribu! ◊ aite isto in su letu, a mi ammarturare peus?! ◊ no si podiat movi poita de otu annus si fut ammarturau 2. at fatu su letu e si nc'est ammarturada! Etimo srd. Traduzioni Francese demeurer infirme Inglese to fall ill for a long time Spagnolo enfermar de forma crónica Italiano ammalarsi a lungo Tedesco lange erkranken.

aperrighinàre , vrb Definizione no bòllere intèndhere s’arrexone de s'àteru, fàere a conca sua chentza bòllere ascurtare nudha, pecare a perronia Sinonimi e contrari abbetiae, aconchinae, acorrochinare, intestai, tostoinare Etimo srd. Traduzioni Francese s'obstiner, s'entêter Inglese to be obstinate Spagnolo emperrarse Italiano fermarsi a lungo con ostinatézza, incaponirsi Tedesco auf seinem Kopf bestehen, sich versteifen.

cannaínza, cannaínzu , nf, nm, agt Definizione cosa a usu de fune, su cambu longu longu e fine de unas cantu erbas (es.: pisu, intretzu, mimira, fintzes pigionàciu), ma podet èssere fintzes una fune fine; nau de ccn., artu meda e iscarritzinu, istrígili (e dhu narant de animales puru) Sinonimi e contrari cannàile, sirba / giangalloi, iscalandrone Frasi cannainzu meda at fatu su basolu, ma basolu pagu! ◊ apo intritzatu cannainzas fatas de zuncu 2. za ndhe at fatu de cannainzu, cussu zòvanu: no colat in za zanna de cantu est artu! 3. bi aiat unu fiotu de fiados cannainzos Traduzioni Francese tige mince et très longue Inglese very long and thin stalk Spagnolo tallo sutil y largo Italiano stèlo o fusto lianóso, sottile e mólto lungo Tedesco langer und schmaler Stiel.

incambionàda , nf Definizione passu longu, camminandho a sa lestra Sinonimi e contrari ispalioncada, ispassiotada, sperroncu, sperruncada / ttr. iparangada Frasi fit caminendhe a incambionadas mannas: depiat tènnere presse Etimo srd. Traduzioni Francese grand pas Inglese long step Spagnolo zancada Italiano passo lungo Tedesco langer Schritt.

lóngu , agt, nm Definizione nau de cosa, chi misurat meda o fintzes prus de cantu serbit in su sensu de unu filu, de una filada; nau de tempus, chi durat o chi paret meda; nau de animale, su pl. parte de su matzàmene, su fodhale, fintzes totu s'istentina; nau de unu po comente faet, chi est pagu lestru / min. longhitu Sinonimi e contrari | ctr. crúciu Modi di dire csn: l. che su mese de maju = chi parit de no acabbai prus; segaresiche curtzos e longos = (nau in cobertantza de s'ómini) segaisindi totu sa natura; andai a l. = tirare a longas, tzirigheltare, istare tropu tempus cun carchi chistione chentza ndhe atuliare; pònnere de l. = a manera de resurtare de su matessi betu sa longària de duas cosas, de su chi si ponet e de su logu inue si ponet e gai; male de su l. = male a istentinas; brodu l. = de pagu sustàssia, isabbisabbi; èssiri longu fuedhendi = istare a illériu nendhe fintzas cosas chi si podent lassare Frasi s'abe reina est piús longhita ◊ cantu fit longu fit ladu, rutu in terra ◊ ponide su bancu de longu, ca de rugadis no cabet! ◊ no si podet istare a tempos longos ispetendhe! ◊ coitade ca su caminu de fàghere est longu! Cognomi e Proverbi smb: Longu Etimo ltn. longus Traduzioni Francese long Inglese long Spagnolo largo Italiano lungo Tedesco lang.

marturàre , vrb: ammarturai*, marturiai, marturiare Definizione orrúere a malàidu a tempos longos, màrture, chentza ndhe pòdere sanare; sufrire meda, che màrture, guastare, fintzes fàere sufrire o penare Sinonimi e contrari irmalaidare / allizare / trumentai | ctr. sanai / bodire, gosai Frasi a isse lu martúriat su dolore ◊ gighiat sos ojos marturiados de su piantu ◊ tenet una fiza tunconida, marturiada in sa carena barant'annos ◊ sa Sardigna est marturiada de s'isfrutamentu 2. custa prantaza cheret prantada prima chi si martúriet de su totu 3. iscominigaus, no isceis comente marturiai is pòberos?! Traduzioni Francese souffrir Inglese to suffer a long sickness (from) Spagnolo enfermar, sufrir mucho Italiano patire, soffrire a lungo per malattìa Tedesco leiden.

oróru , avb: aroru Definizione acanta a s'oru, in totu su tretu de is oros Frasi fiu cichendi isparau ororu de cresura ◊ su fogu fuidu s'est frimmu totu ororu de istrada ◊ so andhadu ororu de riu ◊ in cue sas piantas sunt créschidas ororu de sa trempa Etimo srd. Traduzioni Francese tout le long de… Inglese along the edge Spagnolo a lo largo Italiano lungo i màrgini Tedesco die Ränder entlang.

tracàza , nf Definizione chistionu a isciolóriu, chentza contu e chentza cabu Sinonimi e contrari iscantarúmene Traduzioni Francese propos dénués de fondement Inglese long and idle talk Spagnolo parrafada, discurso vano Italiano discórso lungo, inùtile e sènza fondaménto Tedesco lange, unnütze Rede.

«« Cerca di nuovo