bigiadórgiu , nm: billadroxu, bizadolzu, bizadorzu, vitzatógliu Definizione su istare ischidaos a giare atentzione a calecuna cosa (po malu o po bonu)/ fàghere bizadolzu = abarrai iscidus Sinonimi e contrari billa, billamentu, billóngiu, bizadura Frasi ballos e bizadolzos ant lassadu ◊ si est isparta sa boghe chi bi aiat bizadolzu e acudit sa zente: una bella divertida! ◊ su bizadorzu de Missa de pudhu ◊ si faiat bigiadórgiu cun ballos e cantadores po sant'Antoni Etimo srd. Traduzioni Francese veille Inglese vigil Spagnolo vela, velada Italiano véglia, veglióne Tedesco Wache, Ball.

bílla , nf, nm: billu, biza, bizu Definizione su istare bigiandho, ischidaos; su istare atentos; su custodiare unu mortu, su abbarrare ischidaos po divertimentu a denote, pruschetotu candho si faent is ballos / èssiri intra billa e sonnu = a su dromm'ischida, itl. dormivéglia Sinonimi e contrari bigiadórgiu, billamentu, billóngiu, bizadura | ctr. sonnu Frasi tra billa e sonnu mi est pàssiu de èssiri inténdiu s'enna pichiendi ◊ su bizu cheret nàrrere a istare atentos ◊ fui tra billu e sonnu pentzendi a fillu miu 2. mi est costadu suores e bizas pro bínchere su tempus contràriu ◊ sa genti est a billa po sa dí chi portant su pisci a bendi 3. a su mortu li faghiant sa biza e sa missa cantada ◊ in sa noti de billa s'indúlciat s'arregordu de unu nòmini ◊ tres notis de sighiu iant fatu is billus cun is sonadoris Etimo srd. Traduzioni Francese veille Inglese waking Spagnolo vela, velada Italiano véglia Tedesco Wache.

bugía , nf: busia Definizione istiàrica, candhela de chera; fintzes una genia de candheleri, pratígliu po pònnere sa candhela istrantagiada Sinonimi e contrari candeba, istiàrica Cognomi e Proverbi smb: Busia Traduzioni Francese bougie Inglese little candle Spagnolo vela, candela Italiano candelina Tedesco kleine Kerze.

candèba , nf: candhela, candèua, cannela Definizione cannedhu de chera cun su loghíngiu in mesu, ma fintzes una genia de istregighedhu cun su loghíngiu in s'ógiu, de allúere po fàere lughe, a framuledha pitica, o fintzes po devotzione a unu santu; in is costanas de su carru, is bratzos chi si fichint in su fundhu po fàere is gerdas; in is motores a iscópiu, elementu chi bogat s'ischintídhia po fàere iscopiare su gasu e giare s'ispinta a s'istantufu; síngia longa a fogu chi si faet a su bestiàmene; sa chima grussa chi bogant unas cantu erbas Sinonimi e contrari istiàrica, luchera / candelita Modi di dire csn: cossumíresi, ispitire che candhela (nadu de malàidu, de betzos) = mòrriri abbellu abbellu; sa candhela de s'ocru = sa pupia; candhelas de fogu = brusiore a s'istògomo; èssiri marriu in candela = romasu cadidu; candhela ’e sonnu = pagu pagu de sonnu; po dónnia màniga de candela = pro donzi bonu bisonzu…, si benit bisonzu…, a bortas chi…; sas candhelas = framighedhas de gasu chi s’inchendhet comente essit de sos tumbinos, in sos campusantos, itl. fuòchi fàtui; iscúdere, tirare calecuna cosa a cannela = a puntichelinu, a in artu in verticale Frasi si mancat sa lughe za tenimus carchi candhela a l'allúghere ◊ at allutu una candhela a Nostra Segnora ◊ biteimindi is candebedhas e cumantzaidhas a allui! ◊ tenzo una candhela a bator bicos 2. sa domu mia est coment'e una candeba sentza de losíngiu, dhi ammancat su prus bellu: pobidhu miu! (A.Garau)◊ si est cossumendhe che candhela, cust'ómine 3. istanote no mi at faladu una candhela de sonnu! ◊ in totu sa note no li fit falata cannela de sonnu 4. no s'iscít mai: dèu, po dónnia màniga ’e candela, sonu su campanedhu, si podit benni calincunu infermieri ◊ po dogna màniga ’e candela, faimindi duas cópias de cussu paperi! 5. a su motore li at cambiadu sas candhelas e como andhat prus menzus 6. sa cibudha de coga o abridha bogat una candela Cognomi e Proverbi prb: ni fémina e ni tela a luxi de candela ◊ a santu betzu no si allumat candhela Etimo ltn. candela Traduzioni Francese chandelle Inglese candle Spagnolo candela, vela Italiano candéla Tedesco Kerze.

vèla , nf: bela* 1, feba Definizione genia de telu mannu chi poderau apicau ispratu in su pinnone pigat bentu e fortza de fàere andhare barcas e naves; fintzes una genia de mucadore po féminas Modi di dire csn: andai a velas bufadas = cun su bentu a pavore, bene meda, totu in bonu; v. de aranzolu = tallaranis, beluemuru, tirinnia Frasi a chirriolos sas velas, in s'ora, nos seghesint sos malos buliones ◊ bentu de nadale, cale paghe promitis a su mundhu candho isparghes sas velas a levante? Cognomi e Proverbi smb: Vela / prb: vela bècia onori de capitanu Traduzioni Francese voile Inglese sail Spagnolo vela Italiano véla Tedesco Segel.

«« Cerca di nuovo