imbatiàre , vrb: ingatiare Definizione abbarrare chentza pobidhu o chentza pobidha po sa morte de s’unu o de s’àtera (tempos cumpostos cun aus. èssere e àere) Sinonimi e contrari agatiare, ifiudare, sciudai, sviurai Frasi de candho aiat imbatiadu no li fit mai mancada de manos sa ruca e su fusu ◊ custu li fit capitau apustis chi si fit ingatiaa Etimo srd. Traduzioni Francese être veuf Inglese to be left a widow (er) Spagnolo enviudar Italiano restare védovi Tedesco verwitwen.

imbremigài , vrb: imbremigare, imbremmigai, ingermigae, -ai, -are, ingremigae Definizione pònnere su greme, mescamente comente faet in sa linna chi portat sa tíngia, o in sa carre, in sa petza, in frutuàriu chi si guastat Sinonimi e contrari bermigare, bermire, soldire / abbrumai, infarraciai, pipionire, pubujonare Frasi pudésciu e imbremigau chi dh'agatint! ◊ custa linna si est totu imbremigada, de cantu est bècia ◊ s'antunna cheret cota luego pro no s'imbremigare ◊ càstia ca sa castàngia s'ingérmigat! Etimo srd. Traduzioni Francese se vermouler Inglese to be wormeaten Spagnolo agusanarse, carcomer Italiano inverminire, tarlare Tedesco wurmig werden.

incalchetàre , vrb: incaschetare Definizione incasciare o pònnere un’idea firma in conca, fintzes chentza de motivu Sinonimi e contrari incasciae Frasi si che l'at incaschetadu, como, ca depet fàghere gai, e no lu fúrrias prus dae s'idea sua! Traduzioni Francese se mettre en tête Inglese to be fixed Spagnolo obstinarse Italiano fissarsi, inculcare Tedesco eine fixe Idee haben.

incaniàre , vrb Definizione no àere làstima nudha, su èssere malos che cane Sinonimi e contrari incanire 1, iscaniare Etimo srd. Traduzioni Francese être cruel Inglese to be cruel Spagnolo hacerse cruel Italiano èsser crudèle, non aver compassióne Tedesco grausam sein.

incaníre 1, incaníri , vrb, rfl Definizione fàere su cane, èssere malu, chentza làstima peruna, arrennegare che cane Sinonimi e contrari incaniare Frasi sa malasorti si est incania cun Mariedha de sa primu dí chi at biu sa luxi, scedada!(G.Ortu) Etimo itl. incanire Traduzioni Francese s'acharner Inglese to be pitiless Spagnolo ensañarse Italiano accanirsi Tedesco sich erbosen.

inchimerài, inchimeràre , vrb: inchimeriare Definizione pigare chimera, pigare o giare arennegu, fintzes pònnere in conca calecuna idea a bisura de chimera Sinonimi e contrari abbetiae, achibberare, acroconai, afutare, airai, aorcare, arrabbiai, arragiolire, arrannegai, inchietae, inchimerire, infelai, infuterare, insutzuligai, intziminire, renignai Frasi sendhe míseru isciau, t'inchimeras e ti faghes padronu in prepoténtzia (P.Casu)◊ su chelu si fit inchimeradu e caleit de botu sa irada de s'abba ◊ si bulluzat su mare, dae subra l'inchimerant sas nues… in pag'ora est un'inferru! ◊ sas aeras inchimeradas no faghent isperare in dies bonas ◊ si inchimeras a mie, ti zuro chi non cantas prus in logu! (M.Z.Funedda) Etimo srd. Traduzioni Francese s'obstiner, s'irriter Inglese to be obstinate Spagnolo obstinarse, empeñarse Italiano incaponirsi, alterarsi Tedesco sich versteifen, sich erregen.

incispíre , vrb Definizione coment'e mandhare o bogare cispa, ischintídhias, catzare fogu, nau in cobertantza de una manera de fàere fogosa, forte, airada Etimo srd. Traduzioni Francese flamboyer, faire fureur Inglese to blaze, to be the rage (all) Spagnolo chispear Italiano fiammeggiare, furoreggiare Tedesco aufflammen, großen Erfolg haben.

incrèschere , vrb: incresci, incrèsciri Definizione giare ifadu, giare incruescu, ma mescamente sentire calecunu dolore o fintzes unu dannu, unu dispraxere Sinonimi e contrari dispiàghere, dòlere, ifadare, incrudèschere Frasi non dia chèrrere incrèschere a nisciunu (G.Fiori)◊ aia bisonzu e apo incréschidu 2. dh'increscit una camba ◊ m'increscit una denti, m'increscint is arrigus 3. su de no premiare una poesia in calchi cuncursu no devet incrèschere e ne ammutzighilare sos cuncurrentes Etimo itl. increscere Traduzioni Francese avoir mal, être désolé Inglese to ache, to be sorry Spagnolo doler, lamentar Italiano dolére Tedesco schmerzen.

infarraciài, infarratzài , vrb: infarrutzae, infarrutzari, infarrussai Definizione nau de sa linna bècia, agiummai coment'e fàere o essire a farra, guasta, totu istampada; foedhandho de fruta chistia, tzucorare a sola Sinonimi e contrari afarratzai, afarrixedhai, afarruciare, irfarinare, pipionire Frasi est fatu de linna bècia chi no infarratzat ◊ crepau siat, che doga infarraciara! 2. sa figu sicà si papat candu est bene infarrutzà Etimo srd. Traduzioni Francese se vermouler Inglese to be worm-eaten Spagnolo carcomer Italiano tarlare Tedesco wurmstichig machen.

infendiài , vrb: infindhiare, infindhigare, isfindhigare, sfendiai Definizione nau de sa fémina, naschire su fedu nou Sinonimi e contrari iglierare, insinnigare, iscendiai, palturire, springiai | ctr. imprignare Frasi chi impríngias ge as a infendiai! Etimo ltn. *exfendicare Traduzioni Francese accoucher Inglese to be delivered of Spagnolo parir, alumbrar Italiano partorire Tedesco gebären.

insinnigàre , vrb rfl: iscinigare, iscinniare, iscinnigare, issindhigare, issinnigare Definizione nau solu de fémina, fàere su fedu, naschire unu fígiu Sinonimi e contrari iglierare, infendiai*, iscendiai, palturire, springiai Frasi l'apo preguntadu si si fit issindhigada sa muzere (G.Ruju)◊ ant ischípiu chi cudha fémina si fut issindhigada ◊ no dh'ischius chie at issindhigau de pagu in bidha Traduzioni Francese accoucher Inglese to be delivered (of a child) Spagnolo parir Italiano partorire, sgravarsi Tedesco gebären.

intemperiàre , vrb Definizione fàere tempus légiu; batire o fàere a influentza Sinonimi e contrari temperare 2. ma at intemperiau, ocannu!… Etimo srd. Traduzioni Francese faire mauvais temps Inglese to be bad weather Spagnolo hacer tiempo malo Italiano far cattivo tèmpo Tedesco schlechtes Wetter sein.

irfodhiàre , vrb: isfodhare, isfodhiare Definizione coment'e pèrdere su súlidu, s'ària; èssere a fodhidas, torrare àlidu a pelea e a moida, coment'e chi is prumones siant unu fodhe; fintzes pèrdere o abbrandhare s'arrennegu Sinonimi e contrari abbatimare, afandhare, assagadare, assupai, isalidare, sufratare Frasi sos pitzinnos curriant fatu de sa moto fintzas a s'irfodhiare ◊ si fit irfodhiatu coment'e unu fodhe nandhe: Galu bi ndh'at? Etimo srd. Traduzioni Francese s'époumoner, essouffler Inglese to breathe (out), to be out of breath Spagnolo resollar, resoplar, jadear Italiano sfiatare, respirare affannosaménte Tedesco ausströmen, Atemnot bereiten.

iscaniài, iscaniàre , vrb Definizione no àere làstima, fàere su cane, tratare male Sinonimi e contrari incaniare Frasi Deus no iscàniat mai is chi si cunfessant pecadoris Traduzioni Francese être cruel Inglese to be cruel Spagnolo endurecerse, no tener corazón Italiano èsser crudèle, non aver compassióne Tedesco herzlos sein, mitleidlos.

iscascedhàe, iscascedhài , vrb: iscassedhai, iscassedhare, iscassidhare, iscassellare, scascedhai Definizione mòvere, essire de su giustu (nau fintzes de cumportamentu), no àere manu firma faendho una cosa, fàere unu movimentu pagu precisu, illascinare (e si narat fintzes de sa cosa chi si manígiat), fartare; fintzes betare de cuadhu Sinonimi e contrari allescinai, iscassedhire, mòere / millire Frasi fui seghendi a lepa, mi at iscassedhau sa manu e mi seu ingortu ◊ mi at iscassedhau sa manu: mi ndi apu ghetau tropu, de binu! ◊ pudendi in bíngia, si bit ca mi at iscassedhau sa manu e babbu si ndi est acatau ◊ nanca benias a is otu e funt is otu e mesu: iscassedhada s'ora ti est?! ◊ mi est iscassedhau s'ollu: immoi custa cosa est tropu cundia! 2. est iscassidhau in s'iscamedhadorju Etimo srd. Traduzioni Francese déconner, jeter, démonter Inglese to be wrong, to throw Spagnolo equivocarse, temblar, desmontar Italiano sgarrare, sbalzare Tedesco nicht genau sein, nicht genau gehen, werfen.

ispirài , vrb: ispirare, spirai Definizione fàere s'úrtimu respiru, èssere in puntu de morte, morindho Sinonimi e contrari buchiai, mòrrere Frasi ispirendi apu a nai "Mòrgiu po sentimentu!"◊ ses sinzilla po mei finas a ispirai ◊ in cussu, li benit s'alenu mancante, sa carena cumponet e istirat, totu est finidu: finalmente ispirat ◊ po cunverti su pecadori tui in gruxi as ispirau (T.Cara) 2. semus ispirendhe de sidis Etimo itl. Traduzioni Francese agoniser, expirer Inglese to pass away, to be dying Spagnolo expirar Italiano agonizzare, spirare Tedesco im Sterben liegen, sterben.

ispramài, ispramàre , vrb: isprammare, spramai Definizione tímere, pigare assíchidu, fàere a tímere meda Sinonimi e contrari acicai, apramare, asciuconare, asciustrare, assantiare, aterrighinare, isprauriri, isturdinare, sadhie, spetziai, stremessiri Frasi bidindhe sa mere ruta, sa teraca s'isprammat e comintzat a pònnere sas boghes ◊ su fragassu at fatu isprammare finas un'ómine valorosu ◊ sos astores falant in sas cussorzas isprammendhe sas chedhas apaxiadas ◊ bi at chie zàgarat su cane isprammàndhelu cun carchi frunzita Etimo ctl. espalmar Traduzioni Francese frémir d'horreur, horrifier Inglese to be horrified Spagnolo horripilar, espeluznar Italiano raccapricciare, inorridire Tedesco schaudern, entsetzen.

istonài, istonàre , vrb: stonai Definizione su no èssere a tonu, intonaos de boghe, fintzes su no torrare paris de duas cosas, in calecuna chistione Sinonimi e contrari distonai Traduzioni Francese chanter faux, détonner Inglese to be out of tune Spagnolo desentonar, desafinar Italiano stonare Tedesco falsch singen.

istontorronàu , agt Definizione chi est coment'e leau a conca, leau a tòrronos de no cumprèndhere bene, de si pàrrere orruendho, de no istare prantau Sinonimi e contrari ibbadhinadu, scimingiau Frasi vièndhesi in mesu de cussu badalocu, ispramau e istontorronau, non dischiat a uve si che fughire Etimo srd. Traduzioni Francese qui éprouve des vertiges Inglese to be overcomed by dizziness Spagnolo mareado Italiano preso da vertìgini Tedesco schwindelig sein.

istriàre 1 , vrb Definizione sentire istriore de su fritu o de sa timoria Sinonimi e contrari arpilare, astriare* Traduzioni Francese frémir d'horreur Inglese to be appalled Spagnolo espeluznarse Italiano raccapricciare Tedesco schaudern.

«« Cerca di nuovo