abbuidài , vrb: buidai Definizione fàere buidu, su ndhe pigare cosa, andharesindhe sa gente lassandho unu buidu, su logu chentza nudha Sinonimi e contrari ibboidare, illichidare | ctr. prenare, preni Frasi toca, isciolli sa chistioni: abbuidandi is serchetus! ◊ acabbada sa missa, sa crésia s'abbuidat e sa genti torrat a domu ◊ mamma, aparit su canistedhu ca depu abbuidai custu sachitedhu! Etimo srd. Traduzioni Francese vider Inglese to empty Spagnolo vaciar Italiano svuotare Tedesco entleeren.

bacànte , agt: bagante, baganti Definizione chi no est prenu, chi no est ocupau Sinonimi e contrari bódiu, isvacu, líchidu 1 / ibbàidu Modi di dire csn: èssere o istare in b. = in bóidu, coment'e apicadu, in tàntaris; lassare a ccn. in b. = ispetendhe in debbadas, chentza segurtade, chentza risposta; annada bagante = metzana, de incunza iscassa; conos bagantes = irfortzu de bombitare ma chentza catzare nudha Frasi su casu, faghindhe sas seadas, si ponet in sa pasta illadiada dassendhe bagante un'orizu a inghíriu ◊ est in bagante tra chelu e terra ◊ at postu s'iscala cun d-unu pede in bagante e ch'est rutu 2. che as pérdiu su primu ammorau, su segundhu, e si che perdes custu puru che abbarras in bagante! Cognomi e Proverbi prb: chini iscioberat tanti ci arruit in baganti Etimo ltn. vacante Traduzioni Francese vacant, vide Inglese empty Spagnolo vacante Italiano vacante, vàcuo Tedesco frei, leer.

bódiu , agt, nm: bóidu, bóitu, búdiu, buidu, búidu, búitu, búriu, vóidu Definizione nau de istrégiu, chi est chentza nudha aintru; fràigu piticu po dhue pònnere cosa, tretu, logu chentza nudha / erba búdia = Avena sterilis Sinonimi e contrari bacante, isvacu, líchidu 1, sbuidu, tufudu / tuva, vasiu | ctr. prenu Modi di dire csn: fàghere unu bóidu = istuvonai; pònnere su pè in bóidu = pònnere su pede in bacante; fàghere in bóidu = circai una cosa e no dh'agatai, picai pro debbadas Frasi apu agatau cust'ampudha, prena: is atras funt buidas ◊ sa cícara de s'àcua est búida 2. sos porcos los ponent in su boidedhu 3. su tiru mi at fatu bóidu ◊ est rutu in bóidu ◊ no bi apat unu momentu de bóidu in sa vida bostra! ◊ pone cosa suta ca si segat corpendhe in bóidu! Cognomi e Proverbi prb: sacu bódiu no istat ritzu Etimo ltn. vocitus Traduzioni Francese vide Inglese empty (space) Spagnolo vacío Italiano vuòto, vano Tedesco leer, Raum.

ibbariòne , nm: ibarione, irbarione, irvarione, isvarione, ivarioni Definizione su chi si narat o chi si faet candho unu est fora de sèi, ammachiandhosi, candho est a callentura arta meda; fintzes cosa fata in fadhina po sa paga atentzione, ibbàlliu mannu Sinonimi e contrari avarioni, istentériu, isvarionzu / ttrs. ivariumu Frasi mi ant inferchidu a rosas sos lidones pro mi ghelare sa mente de profumu, ma fint irbariones, bentu e fumu 2. perdona si in custu tribàgliu bi at imbàglios e isvariones Traduzioni Francese délire, radotage Inglese raving, empty talk Spagnolo desvarío, vaniloquio Italiano vaneggiaménto, vanilòquio Tedesco Irrereden, leeres Gerede.

ibboidàre , vrb: ibbuidare, ilboidare, imboidare, imbudiae, imbudiai, imbuidare, irbodiare, irboidare, irboitare, irbuitare, irvoidare, irvoidari, isbodiare, isboidare, sboriai Definizione bogare a fora su chi dhu’est aintru de unu logu, de una cosa, de un’istrégiu, fàere una cosa buida, andharesindhe lassandho su logu buidu, líbberu Sinonimi e contrari abbuidai, ilgavantare, illichidare, istuvare, istuvudare, vasiai | ctr. pienare Frasi at imboidadu sa cascita ◊ sa Sardigna l'ant imboidada de maigantas richesas, sos anzenos! ◊ isbodiade sas tassas pienas e pienade sas bódias! ◊ oe imboidamus su putu ◊ imbúdia una nue subra de su fogu! ◊ su bufóngiu meda at imbuidau is carradedhos ◊ aus ibbuidau sa bidha cun sa disterradura Etimo srd. Traduzioni Francese vider Inglese to empty Spagnolo vaciar Italiano svuotare Tedesco entleeren.

ilgavantàre , vrb: isgabantare, isgavantare Definizione menguare, bogare sa cosa (una parte) de aintru de un’istrégiu po fàere logu o fintzes po illebiare unu pesu Sinonimi e contrari abbuidai, ibboidare, ilbagantare*, illichidare, irbarratzare | ctr. pienare, pòniri Traduzioni Francese vider Inglese to empty Spagnolo vaciar Italiano vuotare Tedesco ausleeren.

illichidàre , vrb: illiticare Definizione fàere o lassare buidu un’istrégiu (o fintzes unu logu), bogandhondhe (totu o una parte) su chi dhu’est; nau de fémina, iscendiai, fàere su fígiu / i. un’isterzu, dae un’isterzu, a un’àteru isterzu Sinonimi e contrari ibboidare, ilgavantare, sciusciai, scucurai, vasiai / iglierare, insinnigare, iscendiai | ctr. pienare Frasi cheret illichidadu su binu a sas ampullas dae sa temezanedha ◊ in d-un'ingullita illíticant una tassa ◊ timiant de lis illiticare su portafógliu ◊ de cuss'abba illichidachendhe ca est tropu! 2. bènnida fit ràida e si fit fena illichidada Etimo srd. Traduzioni Francese vider Inglese to empty Spagnolo vaciar Italiano vuotare Tedesco ausleeren.

istuvàre , vrb: stuvai Definizione fàere a tuvu, a buidu, istuvonare; fintzes fàere essire totu su sàmbene de su pegus mortu; fàere istampu / lassare i. su ledàmine = lassàrelu fàghere Sinonimi e contrari ibboidare, istuvedhare, istuviolai, istuvire, istuvonare, istuvudare, tuvire / istampai Frasi s'istuvadu l'aerent cun su picu o segadu de membros unu cantu, fit bellu a li passare s'ozusantu sen'in venas de sàmbene unu ticu (Prantaferru)◊ canes e corbos l'aiant istuvadu, candho l'ant àpidu ◊ su pessamentu li est istuvandhe su cherbedhu 2. su coro si fit istuvandhe de dolore e de pagura Etimo srd. Traduzioni Francese vider Inglese to empty Spagnolo vaciar, ahuecar Italiano vuotare, rèndere vuòto Tedesco ausleeren.

istuvonàre , vrb Definizione pigare e bogare sa cosa (fintzes a segadura, es. in truncu de linna)faendho o lassandho unu buidu, una tuva; istampare; murigare cricandho cosa Sinonimi e contrari istuvare, istuvedhare, istuvire, istuvucare, stuviolai, tupusonare, tuvucare / istampai, patungi, pertusai / chilcare, corrovai 3. a poi de tantu istuvonare, su maresciallu aciapesit unu fógliu cun iscritura frisca Etimo srd. Traduzioni Francese évider, creuser Inglese to empty, to dig Spagnolo vaciar, ahuecar Italiano vuotare, scavare Tedesco ausleeren, graben.

líchidu 1 , agt: líticu Definizione nau de istrégiu o de logu inue faet a pònnere cosa, chi no dhue at nudha, fintzes chi est netu, límpiu; nau de unu mezu de trasportu, chi no portat càrrigu, nau de una terra, chi no dhue ant semenau o prantau nudha Sinonimi e contrari bódiu, isvacu, scàrrigu, vasiu | ctr. càrrigu, prenu Modi di dire csn: andhare, vènnere a manos líticas = a manos iscutas, chentza leare nudha; pesu l. = netu Frasi in carrela colaiat unu pedidore cun sa bértula líchida ◊ sas tassas no istant mai prenas e ne mai líticas ◊ s'istàntzia est líchida ca ndhe amus bogadu totu pro illatare ◊ si aiat tremesatu de prenare sos istèglios líticos 2. ti ndhe ses ghiradu cun s'àinu líchidu: li podias barriare nessi linna? ◊ unu càmiu mannu cun pagos sacos de cosa est líchidu! ◊ ocannu amus lassadu s'ortu líchidu, gai pasat ca li faghet bene Etimo ltn. liquidus Traduzioni Francese vide Inglese empty, unloaded Spagnolo vacío, descargado Italiano vuòto, scàrico Tedesco leer.

sboriài , vrb: ibboidare*, sbuidai, sburiai Definizione bogare a fora su chi dhu'est aintru de calecuna cosa, de unu logu, de un'istrégiu o àteru; fàere a buidu, su si ndhe andhare, essire, fintzes de sa gente lassandho buidu unu logu Sinonimi e contrari abbuidai, ilgavantare, illichidare, istuvare, vasiai | ctr. pienare Frasi ita mi bollit, fai sboriai coment'e una carrara de trigu in tempus de guerra?! Traduzioni Francese vider Inglese to empty Spagnolo vaciar Italiano svuotare Tedesco leeren.

sbuídu, sbúidu, sbuíu , agt: irbóidu Definizione chi est chentza nudha aintru; fràigu pitichedhu po dhue pònnere cosa / èssiri s. de brenti = chentza papare, famiu, a fiancos buidos Sinonimi e contrari bacante, bódiu, líchidu 1, tufudu, vasiu | ctr. prenu Cognomi e Proverbi prb: sa brenti prena no creit a sa brenti sbuida Etimo srd. Traduzioni Francese vide Inglese empty Spagnolo vacío Italiano vuòto Tedesco leer.

«« Cerca di nuovo