cò, còa , nf: coda, cou Definizione s'úrtimu tretu de s'ischina, mescamente in d-unos cantu animales sa parte chi abbarrat pendhendho fora de s'ischina; s'úrtima parte, sa de asegus, sa de bàsciu, de una css. cosa mescamente si est longa, pentzada coment'e su contràriu de sa conca o parte de ananti: si narat fintzes de unu tempus chi benit a úrtimu; in sa carena de su cristianu su tretu chi arresurtat, in pitzu, tra is còscias e sa bentre candho unu est ciciu; in cobertantza, sa natura de su mascu / min. coita, coutza / dhue at erbas o partes de un'erba (s'ispiga, s'iscova de su frore) chi ant a númene, coment'e primu elementu, su foedhu coa: coa de gatu, de topi, de cuadhu, de lèpuri, de margiani Sinonimi e contrari úrtimos / daisegus Modi di dire csn: trotoxai, allorigare sa coa; fàghere de coa = isciamiai sa coa; coa mirrada = coa ritza, pesada tètera a punta in artu; passai sa manu in sa coa a unu = solingare, fàghere s'ala a ccn. iscusèndhelu; zúghere, pònnere, portai sa coa in mesu de ancas, in mesu de perras = tímiri, èssiri timendi, timi timi; coa de argiola = ischivozu, s'úrtimu laore chi abbarrat de collire, mescamente brutu e metzanu; semenare una coa de trigu (o àteru)= seminai un'arroghedhu de terrenu (a trigu, o àteru); leare, zúchere, portai, sètziri a unu in coa, in codas, in cò = leare, pònnere subra de ancas istendhe sétidos; tirai a petz'e coa = tirare a longas, tirai acoa; sa coa est mala a iscroxai = s'úrtima parte de unu triballu, de una chistione, est prus difítzile, prus inzotosa; giúghere a un'animale coa coa = avatu, acanta meda; andai o èssiri coas coas = codiau, a úrtimu; martis de coa = martis de carrasegare; acoa, a part'e coa = apustis; a ora de coa = assassegus, a sa fine de sos contos; ita coa at fatu cussa cosa? = ite fine at fatu?, a inue est dada?; a coa a… = fintzas a, a candho a…, de immoi a…, in totu su tempus, meda, de inoghe a…; "coa de fogu" o "coa de ferru" = zenias de puzones Frasi su cane est faghindhe de coa: depet àere puntadu carchi cosa ◊ boes, àinos e cadhos zughent sa coa longa ◊ sa cou de su burricu est longa 2. zughet sas coas de sa munnedha traza traza ◊ lea su titone a sa coa ca est budhidu! ◊ si est sétidu in coa de carru 3. a fàghere cussa faina che daet a coa (o a coas) de chida, de mese, de annu ◊ est abbarradu a coa ◊ a lassai sa cosa a cò andat mali ◊ a co'a bènnere tue est s'àinu mortu de su risu, irmasionadu! ◊ a co'a fàghere nois bi cheret meda ◊ a co'a tandho amus totu fatu ◊ su pentzamentu de coa est su prus zustu 4. oi biu bussinadas de chini apu portau in cò ◊ sa mama si at leadu su pitzinnu in coa ◊ sa pitzinna si che lassat alleriare de s'anninnia in codas de sa mama 5. a su preitzosu no dhi passis sa manu in sa coa: bollit puntu! ◊ aturas cun sa coa in mesu de perras! ◊ si est fuiu che cani fertu a coa ◊ is fillus no callant a ciorbedhu si su babbu o sa mama dhis narat cosa e s'àteru dhis passat sa manu in sa cò! Cognomi e Proverbi smb: Coa, Coas, Coda / prb: mezus conca in domo sua chi no coa in domo anzena Terminologia scientifica crn Etimo ltn. coda Traduzioni Francese queue, giron Inglese tail, lap Spagnolo cola, rabo, regazo Italiano códa, grèmbo Tedesco Schwanz, Schoß.

coàcia , nf, nm: coàciu 1, coatza Definizione sa punta de sa coa, sa parte de sa coa de is pigiones; sa punta de unu chintórgiu, de una fune o de àteru deasi; s'iscutuladura de su linu, sa pagighedha chi che dhi orruet (ndhe preniant is banitas) Sinonimi e contrari coitza, cúmmiru, punta Frasi sa coatza de sa fune, de sa tzinta, de sa litranga Terminologia scientifica crn Etimo srd. Traduzioni Francese extrémité de la queue, croupion Inglese rump Spagnolo extremidad de la cola Italiano estremità della códa, codrïóne degli uccèlli Tedesco Bürzel.

codúdu , agt: coudu Definizione chi giughet coa, coa longa / ustedhu c. = itl. cométa Sinonimi e contrari coaciudu Etimo srd. Traduzioni Francese qui a la queue Inglese tailed Spagnolo caudado Italiano caudato Tedesco geschwänzt.

coedòpi , nf Definizione coa de topi: calidades diferentes de erba de sa matessi genia nadas deosi ca portant s'ispiga coment'e una coa de sórighe Terminologia scientifica rba, Alopecurus bulbosus, Alopecurus pratensis, Phleum pratense, Cynosurus cristatus Etimo srd. Traduzioni Francese queue de rat Inglese rat tail Spagnolo cola de zorro, fleo de los prados Italiano codolina Tedesco Ackerfuchsschwanz.

coítza , nf Definizione sa coatza o punta de su foete o de cosas deasi Sinonimi e contrari coàcia / cdh. cuditza Cognomi e Proverbi smb: Coizza Traduzioni Francese petite queue, extrémité Inglese small tail, end Spagnolo colita Italiano pìccola códa, estremità Tedesco kleiner Schwanz, Ende.

iscoitài, iscoitàre , vrb: iscoitzare, scoetai Definizione iscutulare sa coa; mòvere a cropu de dónnia betu comente faet su pische, su lampu e àteru (nau fintzes in su sensu de fuire); iscabbúllere, isfrancare Sinonimi e contrari ischirchinare / iscabbúllere Frasi bido su cane meu iscoitzendhe 2. sos carabbineris truvant sos cavadhos e acudint a ndhe víere unu iscoitandhe in sa malesa ◊ sos lampos iscoitant de una parte a s'àtera de s'aera 3. duos ant pilisau briga e sa muzere de s’unu est andhada a che iscoitare su maridu de manos de s'àteru ◊ deo voche apo iscoitadu dae manos de sos inimicos vostros! Etimo srd. Traduzioni Francese frétiller de la queue, se démener Inglese to wag its tail, to squirm Spagnolo colear, menear, escabullirse Italiano scodinzolare, dimenarsi Tedesco schwänzeln, sich hin und her bewegen.

scoetài , vrb: iscoitai*, scoitai, scuetai Definizione iscaviare sa coa, mòvere a cropu de dónnia betu; andhare a egas e a ogas comente faet su pische o su lampu; pigare s'àteru a frandhigos po si dhu fàere a sa manu, po dhu tènnere a favore / avb.: andai scoita scoita = bantzighendhe o saidendhe su culu Sinonimi e contrari brincae, fruschinare, ischirchinare / fuire Frasi su pisci aintru de sa retza scoetàt e si moviat che ànimas in pena ◊ scoetat coment'e un'anguidha ◊ no ti ndh'atzichist chi scoitant is lampus! ◊ scuetant is murenas in s'àcua de su mari ◊ scuetat su corou 2. no dhui fuat mancunu giassu acantu ci scoitai 3. totu est chi scoetist: dèu mancu ti sumu! (G.Mura) Traduzioni Francese frétiller, remuer la queue Inglese to dart, to frisk Spagnolo deslizarse, escabullirse Italiano guizzare Tedesco schnellen.

stíca , nf, nm: isteca*, sticu 1 Definizione genia de pértiga (es. po giogare a bigliardu, ma fintzes a intacas po misurare cosa), pertighedha (es. de ventàgliu); orrugu de cosa longhitu, tauledha, travedha, pruschetotu sa chi si ponet in s'ispola, o, prus curtza, a tupare unu de is tres istampos de sa carrada Sinonimi e contrari tzola Traduzioni Francese baguette, queue, baleine Inglese stick, cue, splint Spagnolo varilla Italiano stécca Tedesco Stab, Stock, Stange.

«« Cerca di nuovo