A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | L | M | N | O | P | R | S | T | TZ | U | V | X | Z

labredhína , nf Definizione su istare a isciolóriu, foedhandho sèmpere, ma nau prus che àteru po su naturale de unu Sinonimi e contrari labrédhia Frasi est cue a labredhina de un'ora! Etimo srd. Traduzioni Francese faconde, loquacité Inglese gift of the gab Spagnolo labia Italiano parlantina Tedesco Zungenfertigkeit.

labredhiósu , agt Definizione chi istat a labrédhia, a ciaciarra, sèmpere foedhandho Sinonimi e contrari argioleri, ciarlatanu, gargale, giacarone, illeriedhau | ctr. mudurcu Etimo srd.

labrédu , nm Definizione logu de laros a padente Etimo ltn. lauretum.

labriódhu , agt Definizione chi est ammammalucau, a buca aperta incantau po pagu cumprendhóniu Sinonimi e contrari abbabbiocatu, abballalloadu, paramentadu, ammamusocau Etimo srd.

labrixèdha , nf Definizione min. de labra, lavra pitica Sinonimi e contrari lararedha, larutza Frasi sa pipia portat is labrixedhas che duas ceréxias.

làbru , nm: làure, làuru 1, lavru Definizione lau veru, genia de linna chi faet a mata fintzes manna: bogat unu pibionedhu chi candho est cotu si faet niedhu, sa fògia est fragosa e s'impreat in is papares mescamente cun pische, ma s'impreat fintzes po cura Sinonimi e contrari alaru, làtiu, lau, loru 1 Frasi no fis in chirca de labru e ne de grória ◊ pone fozas de làuru a sa petza ca dha faet prus saboria! Terminologia scientifica mtm, rbc, Laurus nobilis Etimo ltn. laurus Traduzioni Francese laurier Inglese laurel Spagnolo laurel Italiano allòro Tedesco Lorbeer.

labruarèste , nm Definizione lau mascu, genia de matighedha chi faet una birilledha bona a meighina, linna groga iscurosa, bona po òpera Sinonimi e contrari arradellu, àsuma, larumàsciu, linnaniedha 1, tàsaru Terminologia scientifica mt, Rhamnus alaternus Etimo srd.

labrúdu , agt: larudu, lavrudu Definizione chi portat lavras mannas, grussas Sinonimi e contrari labrule Etimo srd.

labrúle , nm Definizione unu chi portat is lavras mannas Sinonimi e contrari labrudu Etimo srd.

làbura, làburu làbara

làca , nf Definizione una genia de mata chi faet gomma; genia de frore orrúbiu Sinonimi e contrari cheralaca / ammirante.

làca 1 , nf Definizione àxina de margiani o ua canina, una genia de mata bona po intínghere a orrúbiu meru s'orrobba (ponent su frutu, su granighedhu) Sinonimi e contrari grana, granadilla Terminologia scientifica mt, Phytolacca americana Etimo itl. lacca.

lacajàmene , nm Definizione fata, fatura o cosa de lacajos, nau a disprétziu Etimo srd.

lacàju , nm Definizione maistu chi faet is lacos de pedra picada Sinonimi e contrari lacheri, picaparderi Frasi su lacaju trabballàt sa pedra e fadiat lacus de forma tunda abí una béstia papàt e bufàt o sa massaja frigàt is pannus ◊ custas domus de gianas dhas ant isciusciadas is lacajus po fai lacus Etimo srd.

lacàju 1 , nm: alacaju*, lecaju Definizione genia de serbidore o tzeracu de unu tempus, oe nau a disprétziu; una calidade de pische (su mascu) Sinonimi e contrari selvidore Frasi chin s'ajutu de su fitzu de sa lacaja aiat furatu dae domo sua matessi ◊ procuradore o notàriu, o cammareri o lacaju est bonu pro guvernare!…(F.I.Mannu)◊ fait su lecaju po un'arriali o mesu iscudu.

làcana , nf: làcara, làcuna 1, làgana Definizione tretu ue totu ororu si benint apare possessos, terrenos de meres diferentes, sartos, territórios de bidhas o istados diferentes; totu su chi si ponet a singiale de comente acabbat una propiedade e ndhe cumènciat un'àtera (cresura, surcu, trèmene, muru o àteru): in ccn. logu, làgana podet èssere fintzes una genia de buidu o forada inue apaulat abba in is orrocas Sinonimi e contrari afrontadura, afrontatzione, aprontu, giurecongru, lacanera, líbide, sinnas, trèmena Modi di dire csn: èssere a làcanas apare = lacanantes, acanta; pedra de làcana = mulloni; làcana a… = acurtzu, acanta a… (nadu fintzas de tempus); pònnere sa làcana = sinnalare ue colat sa làcana tra unu logu e un'àteru; sartai sa làcana (in cobertantza) = isazerare Frasi su carru mi portat fintzas a intru de làcana de cussa bidha ◊ si ant divisu sa terra e che fint ponindhe sa làcana ◊ is maladias parint tristesa sentza de làcunas ◊ in sa làgana de sa vida iscurtant su murrunzu de sa morte (G.Brocca)◊ is terras fiant in sa làcara da Samassi e Sadhori 2. che fit a làcana a s'atonzu ◊ e tanti gei seus làcaras apari!… 3. una làgana de prantu a s'ànima istudat su sídiu Cognomi e Proverbi smb: Lacana Etimo srdn. Traduzioni Francese limite Inglese border Spagnolo confín, límite Italiano confine Tedesco Grenze.

lacanàdu , pps, agt: lacanau Definizione de lacanare; chi giughet o tenet làcanas, serru Sinonimi e contrari serradu | ctr. illacanau 2. bi at terras lacanadas a cresura ◊ tenet sa paràgula, s'abbistesa, sa libbertade, ma cun totu custu s'ómine est sèmpere lacanau ◊ in custu campu lacanadu tenzo sa domo mia Traduzioni Francese limité Inglese bounded Spagnolo delimitado, acotado Italiano limitato, delimitato Tedesco begrenzt.

lacanadúra , nf Definizione su lacanare Sinonimi e contrari tancadura Frasi so abbaidendhe sa lacanadura de cust'ortu Etimo srd.

lacanànte, lacanànti , agt, nm: allacananti Definizione chi o chie tenet sa matessi làcana cun calecun'àteru, chi tenet làcana a cumone Sinonimi e contrari afrontante, carrabaju, giuriscongru, lacanarju, lacanesu Frasi Illorai e Bolòtana sunt bidhas lacanantes ◊ totus seus lacanantis apari in su bèni e in su malu fai ◊ bidhas e zonas lacanantis Etimo srd. Traduzioni Francese limitrophe Inglese neighbouring Spagnolo limítrofe, colindante Italiano limìtrofo Tedesco angrenzend.

lacanàre , vrb: allacanai* 1 Definizione tènnere is làcanas acanta de pare; pònnere làcanas, serrare una terra, unu possessu; betare apare cosas foedhandho Sinonimi e contrari alindare, aorare, atremenai, serrai, stremenai Frasi ue su sole làcanat s'arrivu de su lugore sou lenu lenu 2. bideit in sos terrinos de Malosu un'iscuadra de ómines lacanendhe cun muredhos de pedra 3. ma it'est chi so narendhe, it'est chi so lacanandhe?! ◊ sos pitzinnos ant dassau su mannedhu lacananne Etimo srd. Traduzioni Francese confiner, toucher Inglese to border Spagnolo confinar, lindar, acotar Italiano confinare Tedesco grenzen, abgrenzen.