Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

achedàre , vrb: achetai, achetare, achidare 2, achietai, achietare, chietare Definition fàere chietu, brandhu, sériu, firmu; andhare a si crocare, su note Synonyms e antonyms abbacai, abbonantzai, allenare, apachiare, apasaogare, assebiai, asselenare, assussegai | ctr. agegherai, salargiare / pesai, seguzare Sentences si ant a achietare che pitzinnedhos in coda de mama ◊ bentu chi tremis s'imbirdi, poita no ti achietas e mi lassas drommí?! Etymon srd. Translations French apaiser English to appease Spanish aquietar, calmar Italian acquietare, acchetare German beruhigen, ruhig werden.

asseliàu , pps, agt Definition de asseliare Synonyms e antonyms asselenau, asseriau, resetu, séliu, séntulu | ctr. avolotadu, bolluzadu 2. est una note frita ma asseliada Translations French calme, tranquille English be quiet Spanish tranquilo Italian calmo, tranquillo German ruhig.

asseliéri , agt Definition nau de calecuna sustàntzia, chi ponet asséliu, in asséliu, chi faet s'efetu de apaghiare Synonyms e antonyms asseliadori, pasiosu Etymon srd. Translations French sédatif, calmant English sedative Spanish calmante, relajante Italian sedativo, calmante, riposante German schmerzstillend, beruhigend, ruhig.

assentulàe, assentulàre , vrb: assetulare, sentilare Definition abbarrare firmos, in assentu, in asséliu, pruschetotu nau cun arrennegu Synonyms e antonyms assantaigae, assebiai, asserenciai Sentences ista sériu, asséntuladi a un'oru! ◊ si ti assentulaias in domo faghias bene, cantu chi ses sèmpere in ziru! ◊ assentuladu chi sias, a un'oru! ◊ asséntula e no curras! ◊ non poto assentulare su sonnu ca su ganile non mi dat pasu ◊ assetuladi innoghe! Etymon srd. Translations French se tenir coi English to be quiet Spanish estar quieto Italian star quièto German ruhig sein.

chétu , agt: achietu, chietu Definition chi no si movet, chi istat firmu, chi no si giaet a fàere / abarrai chietu, abarrai a chietu Synonyms e antonyms assulenu, frimmu, séliu Sentences parat sas palas e s'istat chietu candho lu corpant ◊ mulleri mia, ti giuru chi abarru chietu, a póxiu a póxiu! ◊ ista chietu che pani ciuetu! ◊ istat chietu e apasigadu a un'ala in sa cama de austu Etymon itl. Translations French tranquille, calme English quiet Spanish quieto Italian quièto German ruhig.

pachiósu , agt: paghiosu, pagiosu (pa-gi-o-su) paxiosu Definition nau de ccn., chi est de paghe, chi no giaet ifadu, chi istat asseliau, chi est amantiosu de sa paghe; chi tenet unu fàere e foedhare chentz'arrennegu, chentz'airu, chi tirat a sa cuncórdia Synonyms e antonyms pagili / adasiosu, trancuillu | ctr. derredhu, gherristu / spaxiosu Sentences est unu pipiu paxiosu: mancu ti acatas ca dhoi est ◊ in domo de su parente fit faghindhe una vida paghiosa ◊ s'annu paxiosu chi eus passau in sa càscia de su coru miu dhu pongu! (F.I.Congiu)◊ is animabis maus si funt fatus paxiosus Etymon srd. Translations French paisible, pacifique, calme, placide English peaceful, pacifist, calm Spanish pacífico, pacifista, calmo Italian pacífico, pacifista, pacato, nonviolènto German friedlich, pazifistisch, ruhig.

pàsidu , agt: pàsinu 1, pàsiru, pàsitu, pàssidu 1 Definition chi si movet abbellu, chentza brínchidos e ne iscutuladas, chi est a s'assentada faendho ccn. cosa, agiummai coment'e firmu; nau de una fortza, chi no est tropu forte, brandha Synonyms e antonyms assulenu, glianu, pianu 1, pràtinu, séliu Sentences sas àbbilas pàsidas chena trinnighinzu atraessant s'aera ◊ cadebai arratza de mari pàsidu, mancu si movit! ◊ pàsidu est su riu in logos paris ◊ su trenu curret prus pàsidu de su purma ◊ custu cadhu est pàsidu in s'andhare 2. diventadu ricu pàssidu, sa zente at comintzadu a dare cràculu a s'anticu massaju 3. sa pingiada ponidha a fogu pàsiru! ◊ custu pani est cotu a fogu tropu pàsiru Etymon srd. Translations French paisible, placide, modéré English quiet, moderate Spanish tranquilo, sosegado, moderado Italian calmo, plàcido, moderato German ruhig, still, mäßig.

séliu , agt: sériu Definition chi no si movet, chi istat firmu, chi andhat pàsidu chentza trémias o iscutuladas; nau de ccn., chi no erriet, chi portat o mantenet una bisura si no própriu trista ma mancu alligra, coment'e pentzamentosa: nau de sa persona po sa manera de fàere, chi dhue ponet cabu, incuru, chi ndhe sentit su pesu o s'importu, nau de cosa, chi est de importu Synonyms e antonyms assulenu, firmu, pàsidu, pràtinu, selenu 1 / giudisciosu / apensamentadu, tristonzu | ctr. trumbullau / allegru, brullanu, sconcau Idioms csn: faedhare a sa séria = a sa lena, nendhe sas peràulas chi s'intendhant bene, chentza cúrrere; a séliu = abbellu, a lébiu, in asséliu; sériu comment'e sa perda, che a sa morte, che pudha mabàdia = tristu Sentences beni a innòi e abarra séliu! ◊ sériu fuit su manzanu e chelu límpidu ◊ custu pisedhu no abbarrat mai sériu, est sempre brinchendhe, faghindhe ◊ cola sériu acurtzu a sos canes, ca segundhu comente ti si salarzant a subra ◊ camina sériu ca si ti sachedhas ti che ruet totu ◊ is bòis iant connotu sa manu de su meri e andànt sélius ◊ s'abba candho proet sériu l'intrat bene a sa terra, che candho frocat 2. cussu est unu mesu alligru, tra sériu e barrosu ◊ giuto sos pilos biancos che nie e sériu mi at fatu su dolore ◊ ita tenis, mulleri mia, ca ses séria? ◊ dhi arrespundit a cara sempri prus séria, abascendi sa boxi ◊ no cherent chi ria e nemmancu chi iste séria 3. seus chistionendi de cosas futas e sérias! 4. chi pigant àviu ca iscís fai turtas no ti lassant prus a séliu Etymon itl. Translations French calme, sérieux, posé English calm, sedate Spanish tranquilo, serio, mesurado Italian calmo, chéto, sèrio, posato German ruhig, ernst, bedächtig.

sòde , agt Definition chi est cagiau, tostau, firmu; nau de cumportamentu, séliu, paghiosu Synonyms e antonyms cracu, tostau / pàsidu Idioms csn: terrinu s. = tostu, frimmu, seguru; faedhare a boghe s. = calma, chentza airu Sentences su sinu chi ti at dadu late lichitu e sode 2. sa zente fit sode iscultendhe sa préiga Translations French solide, calme English solid, calm Spanish sólido, quieto Italian sòlido, pacato German fest, ruhig.

tranchígliu , agt: tranchílliu, tranchillu, trancuílgiu, trancuillu Definition chi est in asséliu, chietu, chentza arreolu o pentzamentos Synonyms e antonyms asselenau, asseliau, asseriau, resetu, séliu | ctr. avolotadu, bolluzadu Idioms csn: t. che paba = chentza pidinos…; fàghere vida t. = chentza dificurtades, chentza patire bisonzu e ne dannos; mari t. = chi no bi at bentu, pàsidu; ista t.! = no ti les pessamentu! Sentences istit trancuílgiu ca a votai contr'a is centralis atómicas andu e comenti! Etymon ctl., spn. tranquil Translations French tranquille English peaceful Spanish tranquilo Italian tranquillo German ruhig.